Ο ιερέας είναι “εις τον αιώνα”; Τι συμβαίνει όταν αποσχηματίζεται;
Ο ψαλμικός στίχος μιλά για ιερέα “εις τον αιώνα” (Ψλ.109,4), δηλαδή ένας χειροτονημένος ιερέας μένει ιερέας για πάντα. Τι συμβαίνει όμως όταν υποβιβάζεται “στην κατάσταση των λαϊκών”;
Τι συμβαίνει όταν ένας ιερέας αποφασίζει εκούσια να αφήσει το ράσο του για να νυμφευτεί; Αν ένας ιερέας είναι “για πάντα”, σε εκείνη τη συγκεκριμένη περίπτωση παραμένει ιερέας ή παύει να είναι; Η ερώτηση τέθηκε από μια αναγνώστρια στην εφημερίδα Toscana Oggi.
Ένας ιερέας είναι “εις τον αιώνα”;
Ο π. Βαλέριος Mauro, καθηγητής της Θεολογίας των Ιερών Μυστηρίων, απάντησε στην ερώτηση. Πρόκειται γι’ αυτό που στην Καθολική θεολογία ονομάζεται «βαπτισματικός ή ιερατικός χαρακτήρας». Υπάρχουν μερικά βιβλικά εδάφια στα οποία αναφέρεται ότι το Άγιο Πνεύμα σφραγίζει τον πιστό. Ειδικότερα, τα εδάφια: Β’Κορ 1,21-22· Εφ 1,13· 4.30.
Όπως πράγματι ο Θάνατος και η Ανάσταση του Ιησού έχει χαρακτήρα μοναδικότητας, το ίδιο ισχύει και για το Βάπτισμα, το οποίο ενώνει τον πιστό με το πασχαλινό μυστήριο του Ιησού Χριστού. Στην Ρωμ 6,4 εξηγείται ότι «βαπτιστήκαμε στον θάνατό Του» και στην Εβρ 6,4-6 ότι το βάπτισμα έχει καθοριστική αξία.
Η εξήγηση του Αγίου Αυγουστίνου στους Δονατιστές
«Είναι αδύνατον αυτούς που μια φορά φωτίστηκαν, γεύτηκαν τη δωρεά του Θεού, δέχτηκαν τα χαρίσματα του Αγίου Πνεύματος, γεύτηκαν την ομορφιά του λόγου του Θεού και τις θαυματουργικές ενέργειες που προμηνύουν πως έρχεται η βασιλεία του Θεού, και παρ’ όλα αυτά πρόδωσαν την πίστη τους, είναι αδύνατο να τους κάνουμε να ξαναεπιστρέψουν στο Θεό με τη μετάνοια, τη στιγμή που με τη συμπεριφορά τους ξανασταυρώνουν και διαπομπεύουν τον Υιό του Θεού»(Εβρ 6,4-6).
Ο Άγιος Αυγουστίνος εξήγησε αυτήν την πτυχή στο θρησκευτικό κίνημα των Δονατιστών, Χριστιανών του τρίτου αιώνα που κηρύχθηκαν αιρετικοί, οι οποίοι βάπτιζαν τους οπαδούς τους για δεύτερη φορά. Η αξία του Ιερού Μυστηρίου του Βαπτίσματος δεν πρέπει να βλάπτεται και να τραυματίζεται από την επανάληψη, διότι τη στιγμή που βαπτίζουμε εν τω Χριστώ και εν τη Εκκλησία, η Κοινωνία μας είναι οριστική.
Η σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος είναι ένα αμετάκλητο κάλεσμα
Το ίδιο συμβαίνει και στις ιερομυστηριακές χειροτονίες κατά τις οποίες χορηγείται το Πνεύμα και η δωρεά της διακονίας: δεν πρέπει ποτέ να επαναμβάνονται. Η σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος, για την οποία γίνεται λόγος στη Βίβλο, λαμβάνει επομένως την αξία ενός «χαρακτήρα», το αποτύπωμα του Πατέρα που εφαρμόζεται στον Υιό, όπως γράφτηκε στην προς Εβραίους Επιστολή.
Γι’ αυτό και ο βαπτισμένος είναι για πάντα, και ο ιερέας είναι για πάντα. Δηλαδή αυτό ισχύει: α) για τους βαπτισμένους, β) για εκείνους που λαμβάνουν το Άγιο Χρίσμα ή γ) για εκείνους που χειροτονήθηκαν Διάκονοι, Ιερείς ή Επίσκοποι. Αυτό συμβαίνει επειδή σε αυτά τα Ιερά Μυστήρια ο Θεός επιθέτει τη σφραγίδα του Αγίου Πνεύματος, δηλαδή ενεργεί οριστικά, και δίνει στην ανθρώπινη ύπαρξη μια ιδιαίτερη σχέση με τον Χριστό και με την Εκκλησία, την οποία ο άνθρωπος δεν μπορεί να τροποποιήσει ή να διακόψει.
Η Εκκλησία μπορεί να αναστείλει τις υποχρεώσεις της ιερατικής κατάστασης
Αυτό ακόμη και στη περίπτωση που ο πιστός θα απορρίψει αυτή την ιερατική κατάσταση στη ζωή του. Η σφραγίδα που ο Κύριος έχει θέση στη ζωή του, αντιπροσωπεύει ένα αμετάκλητο κάλεσμα. Επομένως, η απάντηση στην απορία είναι ότι, ναι, ένας ιερέας παραμένει ιερέας καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής του. Είναι η ευθραυστότητα του ανθρώπου που επιτρέπει την εμφάνιση δεύτερων σκέψεων, αλλαγών κατεύθυνσης, που μπορούν να βιωθούν με ειλικρινή συνείδηση, αλλά και με πολύ εσωτερική οδύνη.
Η Εκκλησία δεν κάνει άλλο, από το να επιτρέπει να ανασταλούν όλες αυτές οι υποχρεώσεις που απορρέουν από τη μοναδική σχέση που βιώνει ο χειροτονημένος λειτουργός με τον Χριστό και με την Εκκλησία, δηλαδή από την ιερατική κατάσταση. Μεταξύ αυτών, το κύριο είναι η απαλλαγή από την αγαμία, η οποία ισχύει για τους ιερείς της Λατινικής Εκκλησίας. Έτσι συμβαίνει, σε αυτό το σημείο, ο ιερέας να μπορεί να νυμφευτεί νόμιμα και με θρησκευτική τελετή.
Με την επαναφορά στην “κατάσταση των λαϊκών” παύουν να υφίστανται οι υποχρεώσεις του Κανονικού Δικαίου
Η ίδια απαλλαγή αφορά τις υποχρεώσεις που προβλέπονται από το Κανονικό Δίκαιο, όπως π.χ. την καθημερινή απαγγελία της Ιεράς Ακολουθίας των Ωρών. Ή για την απαγόρευση στον ιερέα να είναι υποψήφιος σε πολιτικές εκλογές ή στην άσκηση επιχειρηματικών ή εμπορικών δραστηριοτήτων.
Ο ιερέας έτσι υποβιβάζεται στην “κατάσταση των λαϊκών”. Πρόκειται για έναν χαρακτήρα που εκφράζεται στην απώλεια όλων των νομοκανονικών υποχρεώσεων που απορρέουν από την ιερατική του κατάσταση. Αλλά, παρόλα αυτά, δεν υπάρχει τίποτα που να μπορεί να ακυρώσει την ιερατική σφραγίδα που είχε λάβει προηγουμένως.
Αυτό επιτρέπει, σύμφωνα με ό,τι ορίζεται από τη νομοθεσία του Κανονικού Δικαίου, πως σε ακραίες περιπτώσεις και σε καταστάσεις ανάγκης, ακόμη και ένας ιερέας που έχει υποβιβαστεί στην κατάσταση των λαϊκών, μπορεί να δώσει την άφεση αμαρτιών σε όσους βρίσκονται σε κίνδυνο θανάτου.
—————————–
Πηγή: La luce di Maria
Μετάφραση: π.Λ