Η σιωπή αυτής της περιόδου ας μας μάθει να ακούμε
Κατά τη Θεία Λειτουργία στο παρεκκλήσιο της Αγίας Μάρθας, ο Πάπας Φραγκίσκος προσεύχεται ώστε, αυτή την περίοδο που χαρακτηρίζεται από την πανδημία και τη σιωπή καθώς είμαστε κλεισμένοι στα σπίτια μας, να μπορέσουμε να προοδεύσουμε στη δεξιότητα να ακούμε. Στην ομιλία του, μιλά για την αρμονία που βασίλευε στην πρώτη χριστιανική κοινότητα: το Άγιο Πνεύμα είναι ικανό να κάνει θαυμάσια έργα αν είμαστε υπάκουοι και το αφήσουμε να κατανικήσει τους τρεις πειρασμούς που διαιρούν τις κοινότητες: τα χρήματα, τη ματαιοδοξία και τoκουτσομπολιό.
Ο Πάπας προέστη της Θείας Λειτουργίας στο παρεκκλήσιο του Οίκου Αγίας Μάρθας την Τρίτη της δεύτερης εβδομάδας του Πάσχα. Στην εισαγωγή, αναφέρθηκε στην ευκαιρία που μας προσφέρει η σιωπή αυτής της περιόδου:
«Αυτή τη στιγμή υπάρχει πολλή σιωπή. Η σιωπή μπορεί όμως και να ακουστεί. Είθε αυτή η σιωπή, που είναι κάπως καινούργια στις συνήθειές μας, να μας διδάξει να ακούμε, να μας κάνει να προοδεύσουμε στη δεξιότητα της ακρόασης. Ας προσευχηθούμε για αυτό».
Στην ομιλία, ο Πάπας σχολίασε το απόσπασμα από τις Πράξεις των Αποστόλων (Πραξ 4,32-37) που περιγράφει τη ζωή των μελών της πρώτης χριστιανικής κοινότητας, οι οποίοι είχαν μία καρδιά και μία ψυχή και κανείς δεν θεωρούσε ιδιοκτησία του αυτό που κατείχε, αλλά ανάμεσά τους όλα ήταν κοινά και κανείς δεν ήταν ενδεής. Το Άγιο Πνεύμα – λέει ο Φραγκίσκος – είναι ικανό να κάνει αυτά τα θαυμαστά έργα. Η πρώτη χριστιανική κοινότητα είναι ένα πρότυπο, ένα ιδανικό, ένα σημείο του τι μπορεί να κάνει το Άγιο Πνεύμα αν είμαστε υπάκουοι. Το Πνεύμα δημιουργεί αρμονία. Στη συνέχεια ήρθαν τα προβλήματα και οι διαιρέσεις. Υπάρχουν τρεις αιτίες διαίρεσης: η πρώτη είναι τα χρήματα. Οι φτωχοί υφίστανται διακρίσεις. Τα χρήματα χωρίζουν την κοινότητα, την Εκκλησία. Αρκετές φορές πίσω από τις δογματικές παρεκκλίσεις υπάρχουν τα χρήματα. Η φτώχεια, από την άλλη πλευρά, είναι η μητέρα της κοινότητας. Πολλές οικογένειες διαιρούνται για μια κληρονομιά. Το δεύτερο πράγμα που διαιρεί είναι η ματαιοδοξία, το να νιώθεις καλύτερος από τους άλλους και το να επιδεικνύεσαι όπως τα παγώνια. Το τρίτο πράγμα που διαιρεί την κοινότητα είναι το κουτσομπολιό, που ο διάβολος βάζει μέσα μας σαν ανάγκη να κακολογούμε συνεχώς τους άλλους. Το Πνεύμα έρχεται να μας σώσει από αυτούς τους κοσμικούς πειρασμούς. Ας ζητήσουμε από τον Κύριο την υπακοή στο Άγιο Πνεύμα – ολοκληρώνει ο Πάπας – για να μας μεταμορφώσει και να μεταμορφώσει τις κοινότητές μας, έτσι ώστε να είναι σε αρμονία.
«Το να γεννηθείς άνωθεν σημαίνει να γεννηθείς με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος. Δεν μπορούμε να αποκτήσουμε το Άγιο Πνεύμα σαν να ήταν ιδιοκτησία μας. Μόνο μπορούμε να το αφήσουμε να μας μεταμορφώσει. Και η υπακοή μας ανοίγει την πόρτα στο Άγιο Πνεύμα: είναι Αυτό που κάνει την αλλαγή, τη μεταμόρφωση, αυτή την άνωθεν αναγέννηση. Είναι η υπόσχεση του Ιησού να στείλει το Άγιο Πνεύμα. Το Άγιο Πνεύμα είναι ικανό να κάνει θαυμάσια έργα, πράγματα που δεν μπορούμε καν να σκεφτούμε».
«Ένα παράδειγμα είναι αυτή η πρώτη χριστιανική κοινότητα, η οποία δεν είναι προϊόν φαντασίας, αλλά ακριβώς όπως λέγεται εδώ: ένα πρότυπο, που μπορεί να επιτευχθεί όταν υπάρχει υπακοή και αφήνουμε το Άγιο Πνεύμα να εισέλθει και να μας μεταμορφώσει. Μια κοινότητα – ας πούμε – “ιδανική”. Είναι αλήθεια ότι τα προβλήματα θα αρχίσουν αμέσως μετά, αλλά ο Κύριος μας δείχνει πόσο μακριά θα μπορούσαμε να πάμε αν είμαστε ανοιχτοί στο Άγιο Πνεύμα, αν είμαστε υπάκουοι. Σε αυτήν την κοινότητα υπάρχει αρμονία. Το Άγιο Πνεύμα είναι ο διδάσκαλος της αρμονίας, είναι ικανό να το πράξει και το έπραξε στην πρώτη χριστιανική κοινότητα. Πρέπει να κάνει αρμονία και στην καρδιά μας, πρέπει να αλλάξει πολλά πράγματα σ’ εμάς, αλλά προπάντων να δημιουργήσει αρμονία: διότι το Άγιο Πνεύμα είναι αρμονία. Όπως είναι και αρμονία μεταξύ του Πατέρα και του Υιού: το Άγιο Πνεύμα είναι η αγάπη της αρμονίας. Και το Πνεύμα, με αρμονία, δημιουργεί τα πάντα, όπως αυτή την τόσο αρμονική κοινότητα. Αλλά τότε, η ιστορία μας λέει – το ίδιο το Βιβλίο των Πράξεων των Αποστόλων μας λέει – για πολλά προβλήματα στην κοινότητα. Αυτή είναι ένα πρότυπο: ο Κύριος επέτρεψε αυτό το πρότυπο μιας σχεδόν “ουράνιας” κοινότητας, για να μας δείξει πού θα έπρεπε να φτάσουμε».
«Αλλά στη συνέχεια άρχισαν οι διαιρέσεις στην κοινότητα. Ο απόστολος Ιάκωβος στο δεύτερο κεφάλαιο της Επιστολής του, λέει: “Την πίστη σας στον Κύριο της δόξας, τον Ιησού Χριστό, να μην την εκδηλώνετε με μεροληπτικές πράξεις προς τους συνανθρώπους σας”, “μην κάνετε διακρίσεις”: οι απόστολοι πρέπει να βγουν για να προειδοποιήσουν. Και ο Παύλος, στην πρώτη επιστολή προς τους Κορινθίους, στο κεφάλαιο 11, παραπονιέται: "Έχω ακούσει ότι υπάρχουν διαιρέσεις ανάμεσά σας": αρχίζουν οι εσωτερικές διαιρέσεις στις κοινότητες. Αυτό το “ιδανικό” πρέπει να επιτευχθεί, αλλά δεν είναι εύκολο: υπάρχουν πολλά πράγματα που διαιρούν μια κοινότητα, είτε πρόκειται για μια χριστιανική ενορία ή επισκοπή ή μια κοινότητα μοναχών ή μοναζουσών … πολλά πράγματα εισέρχονται για να διαιρέσουν την κοινότητα».
«Βλέποντας ποια είναι εκείνα που διαίρεσαν τις πρώτες χριστιανικές κοινότητες, βρίσκω τρία: πρώτα, τα χρήματα. Όταν ο απόστολος Ιάκωβος το λέει αυτό, δηλαδή να μην υπάρχει μεροληπτική συμπεριφορά, δίνει ένα παράδειγμα γιατί “αν στην εκκλησία σας, στη σύναξή σας, μπαίνει κάποιος με χρυσό δαχτυλίδι, αμέσως τον φέρνετε μπροστά, και τον φτωχό τον αφήνετε στην άκρη” . Τα χρήματα. Και ο Παύλος λέει το ίδιο: Οι πλούσιοι φέρνουν φαγητό και το τρώνε οι ίδιοι, και τους φτωχούς, όρθιους, τους αφήνουμε εκεί σαν να τους λέμε: “Βολέψου όπως μπορείς”. Τα χρήματα διαιρούν, η αγάπη για τα χρήματα διαιρεί την κοινότητα, διαιρεί την Εκκλησία».
«Αρκετές φορές στην ιστορία της Εκκλησίας, όπου υπάρχουν δογματικές παρεκκλίσεις – όχι πάντα, αλλά αρκετέςς φορές – υπάρχουν χρήματα από πίσω: τα χρήματα της εξουσίας, της πολιτικής εξουσίας. Τα χρήματα διαιρούν την κοινότητα. Για τον λόγο αυτό, η φτώχεια είναι η μητέρα της κοινότητας, η φτώχεια είναι το τείχος που προστατεύει την κοινότητα. Τα χρήματα χωρίζουν, το προσωπικό συμφέρον διαιρεί. Ακόμη και τις οικογένειες: πόσες οικογένειες κατέληξαν να διαιρεθούν εξαιτίας μιας κληρονομιάς; Πόσες οικογένειες; Και δεν ξαναμίλησαν ποτέ πια μεταξύ τους … Πόσες οικογένειες … Μια κληρονομιά … Διαιρούν: τα χρήματα διαιρούν».
«Κάτι άλλο που χωρίζει μια κοινότητα είναι η ματαιοδοξία, η επιθυμία να αισθανθούμε καλύτεροι από τους άλλους. “Σ’ ευχαριστώ, Κύριε, γιατί δεν είμαι σαν τους άλλους”, η προσευχή του Φαρισαίου. Ματαιοδοξία, να νιώθω κάπως … Κι επίσης ματαιοδοξία στο να επιδειχτώ, ματαιοδοξία στις συνήθειες, στο ντύσιμο: πόσες φορές – όχι πάντα αλλά αρκετές φορές – η τέλεση ενός ιερού μυστηρίου είναι μια αφορμή ματαιοδοξίας, ποιος πηγαίνει με τα καλύτερα ρούχα, ποιος κάνει το ένα, ποιο κάνει το άλλο … Ματαιοδοξία … η πιο μεγάλη γιορτή … Η ματαιοδοξία μπαίνει επίσης κι εκεί. Και η ματαιοδοξία διαιρεί. Επειδή η ματαιοδοξία σε οδηγεί να κάνεις το παγώνι, και όπου υπάρχει το παγώνι υπάρχει διαίρεση, πάντα».
«Ένα τρίτο πράγμα που διαιρεί μια κοινότητα είναι το κουτσομπολιό: δεν είναι η πρώτη φορά που το λέω, αλλά είναι πραγματικότητα. Είναι η πραγματικότητα. Αυτό το πράγμα που ο διάβολος βάζει μέσα μας, σαν ανάγκη να κακολογήσουμε τους άλλους. “Μα τι καλός άνθρωπος που είναι αυτός …” – "Ναι, ναι, αλλά παρ’ όλα αυτά …": αμέσως το “αλλά”: αυτό είναι μια πέτρα που τη ρίχνουμε πάνω σε κάποιον για να αποκλείσουμε, κι αμέσως κάτι που άκουσα το λέω, κι έτσι μειώνω τον άλλον και τον υποβιβάζω κάπως».
«Αλλά το Πνεύμα έρχεται πάντα με τη δύναμή του για να μας σώσει από αυτήν την κοσμικότητα των χρημάτων, της ματαιοδοξίας και του κουτσομπολιού, διότι το Πνεύμα δεν είναι ο κόσμος: είναι ενάντια στον κόσμο. Είναι ικανό να κάνει θαύματα, να κάνει υπέροχα πράγματα».
«Ας ζητήσουμε από τον Κύριο αυτήν την υπακοή στο Πνεύμα, ώστε να μας μεταμορφώσει και να μεταμορφώσει τις κοινότητές μας, τις ενοριακές, επισκοπικές και μοναστιστές μας κοινότητες: να τις μεταμορφώσει, ώστε να προχωρούμε συνεχώς έχοντας την αρμονία που ο Ιησούς θέλει για τη χριστιανική κοινότητα».
Ο Πάπας ολοκλήρωσε την τέλεση της Θείας Ευχαριστίας με την προσκύνηση του Παναχράντου Μυστηρίου και την ευλογία, προσκαλώντας όσους παρακολουθούσαν μέσω διαδικτύου να κάνουν την πνευματική κοινωνία. Ακολουθεί η προσευχή που απήγγειλε ο Πάπας:
«Ιησού μου, πιστεύω ότι είσαι πραγματικά παρών στο Πανάχραντο Μυστήριο της Αγίας Τράπεζας. Σε αγαπώ πάνω από καθετί και σε επιθυμώ στην ψυχή μου. Επειδή τώρα δεν μπορώ να σε λάβω μυστηριακά, τουλάχιστον έλα πνευματικά στην καρδιά μου. Ως ήδη ελθόντα, εγώ σε αγκαλιάζω, και με όλη την ύπαρξή μου ενώνομαι μαζί Σου. Μην επιτρέψεις να χωριστώ ποτέ από Σένα».
Πηγή: VaticanNews
Μετάφραση:π.Λ
