Η ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΕΝΟΣ ΕΓΚΑΤΑΛΕΙΜΕΝΟΥ ΝΑΟΥ
Ένα μάθημα ιστορίας και πίστης, όπως παρουσιάστηκε απ` το ραδιοφωνικό σταθμό του Βατικανού…
Ο π. Stanislaw Zak είναι εφημέριος στις ΗΠΑ. Έχει πολωνική καταγωγή, η δε οικογένειά του προέρχεται από την πολωνική μειονότητα του χωριού Bische της Δυτικής Ουκρανίας. Οι ρωμαιοκαθολικοί, πολωνικής καταγωγής, κάτοικοι, μετά το Β Παγκόσμιο Πόλεμο, μεταφέρθηκαν στη Δυτική Πολωνία και αργότερα, στην τότε Δ. Γερμανία, κατόπιν συμφωνίας ΕΣΣΔ – Δυτικής Γερμανίας…
Στα τέλη του Πολέμου και ενώ είχε ξεσπάσει ουκρανικός εμφύλιος υποστηρικτών και αντιπάλων του Χίτλερ, η λατινική εκκλησία του χωριού, αφιερωμένη στη “Θεία Ευχαριστία” έπιασε φωτιά. Η γιαγιά του π. Zak, υπεύθυνη καθαριότητας του ναού, είχε τα κλειδιά του αρτοφορίου και κατάφερε να διασώσει το περιεχόμενό του. Τα μετέφερε στον εφημέριο, τον π. Filip Zajac οποίος είχε ήδη καταφύγει στο πιο ασφαλές, γειτονικό χωριό, Berezhany.
Ο π. Filip, μαθαίνοντας αργότερα ότι η φωτιά δεν είχε καταστρέψει τη θαυματουργή εικόνα της Παναγίας ούτε άλλες εικόνες που βρίσκονταν στο ναό, αποφάσισε να προσπαθήσει να τις σώσει, Βρήκε πρόθυμο βοηθό το γερμανό αξιωματικό G,F.Moravec, μουσικό και οργανίστα σε καθολικό ναό του Μονάχου. Ο τολμηρός γερμανός, μαζί με 4 στρατιώτες και τον παππού τoυ π. Zak, πήγαν στο χωριό και πήραν όλες τις εικόνες. Φεύγοντας έπεσαν σε απόσπασμα της Γκεστάπο. Τους είπαν ότι είχαν εντολή να στείλουν τις εικόνες σε μουσείο της Γερμανίας και έτσι γλύτωσαν. Οι εικόνες έφθασαν στο Berezhany και αργότερα, το 1945, οι πολωνοί ενορίτες του Bische τις πήραν μαζί τους στη Δυτική Πολωνία και, στη συνέχεια, στη Δ.Γερμανία Ο αξιωματικός Moravec είχε λάβει από τον εφημέριο p. Filip ένα μενταγιόν με την εικόνα της Παναγίας του Bische. Πριν τη λήξη του πολέμου μια σφαίρα που θα του έκοβε τη ζωή σφηνώθηκε στο μενταγιόν και γλύτωσε ! Αναζητούσε για δεκαετίες τη θαυματουργή εικόνα. Τη βρήκε το 1975 στη Radawice, όπου είχαν εγκατασταθεί οι προερχόμενοι από το συγκεκριμένο χωριό. Τούς είπε την ιστορία διάσωσης των εικόνων και την ιστορία της δικής του διάσωσης. Ως το 2005 που πέθανε, πήγαινε κάθε χρόνο να προσκυνήσει τη θαυματουργή εικόνα.
Ο π. Zak μεγάλωσε με τις διηγήσεις του παππού και της γιαγιάς, για το χωριό καταγωγής τους. Έχει μάθει όλα τα ονοματεπώνυμα των τότε ενοριτών ! Προσπαθούσε για χρόνια να επισκεφθεί την Ουκρανία, δε λάμβανε βίζα. Τελικά τα κατάφερε το 2001, μετά την επίσκεψη του Αγίου Πάπα Ιωάννη Παύλου Β στη χώρα. Έφτασε στο χωριό βρήκε το χορταριασμένο, μισοκαμμένο και εγκαταλειμμένο από 55 χρόνια ναό. Αισθάνθηκε ως χρέος του να κάνει ότι μπορεί για να τού ξαναδώσει ζωή .
Επιστρέφοντας στις ΗΠΑ, μια Κυριακή, εξιστόρησε στο ποίμνιό του την ιστορία του ναού των προγόνων του. Στο τέλος της θείας λειτουργίας ένας αρμενικής καταγωγής πιστός τού έδωσε ένα τσεκ 300 δολαρίων ΗΠΑ, γι` αρχή. Οι “ Ιππότες του Κολόμβου”, με παρουσία στην ενορία του αλλά και στην Ουκρανία, δήλωσαν ότι θα βοηθήσουν…
Άρχισε να επισκέπτεται κάθε χρόνο το χωριό, οι ορθόδοξοι κάτοικοι του οποίου δεν έδειξαν να έχουν πρόβλημα απ΄την ανοικοδόμηση του λατινικού ναού, αντίθετα τον επισκέπτονται στα πλαίσια του οικουμενισμού στις επίσημες τελετές. Ο σημερινός εφημέριος του γειτονικού Berezhary φρόντισε να καταγραφεί από το ουκρανικό κράτος η ιστορική ρωμαιοκαθολική κοινότητα του Bische. Ο ναός επισκευάζεται, σταδιακά, ο π. Zak έχει τη χαρά να ιερουργεί πλέον σε αυτόν, το 2015 τοποθετήθηκαν αντίγραφα των εικόνων που διεσώθησαν από το παλαιό ναό και τελούνται επίσημα προσκυνήματα, Πολωνών και Ουκρανών πιστών, αλλά και εκκλησιαστικές συναυλίες, υπό την αιγίδα της Αρχιεπισκοπής Lviv των Λατίνων, κάθε χρόνο στις 15 Αυγούστου και στις 8 Σεπτεμβρίου.
Αναζητείται “εκατομμυριούχος” να συμβάλλει στην αποπεράτωση του ναού, αναφέρει ευχαριστημένος από όσα ήδη έγιναν, ο π. Zak …
Πληροφόρηση και φωτογραφίες από VaticanNews
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΒΑΝΤΗΣ
Μέλος Συνοδικής Επιτροπής ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
