12 ΜΑΪΟΥ ΜΝΗΜΗ ΤΩΝ ΑΓΙΩΝ ΝΗΡΕΩΣ ΚΑΙ ΑΧΙΛΛΕΩΣ ΜΑΡΤΥΡΩΝ
Οι Άγιοι Νηρέας και Αχιλλέας ήταν χριστιανοί στρατιώτες που πέθαναν δια αποκεφαλισμού κατά τους διωγμούς του Διοκλητιανού.
Ένα από τα παλαιότερα στοιχεία που αναφέρονται στους δύο αυτούς μάρτυρες είναι μια μαρμάρινη επιγραφή που τοποθέτησε ο Πάπας Δάμασος επάνω στους τάφους τους. Η επιγραφή λέει:
«Οι μάρτυρες Νηρέας και Αχιλλέας στρατολογήθηκαν και εκτέλεσαν τις διαταγές του τυράννου και ήταν πάντοτε έτοιμοι, υπό την πίεση του φόβου, να υπακούσουν στο θέλημά του. Ω θαύμα πίστεως! Ξαφνικά έπαυσε η μανία τους, μεταστράφηκαν, έφυγαν από το στρατόπεδο του κακού τυράννου, έριξαν τις ασπίδες τους, τις πανοπλίες και τα ακόντια τους τα ακάθαρτα από το αίμα. Ομολογώντας την πίστη του Χριστού, χάρηκαν να ενώσουν τη μαρτυρία τους με το θρίαμβό του. Ας μάθουμε από τα λόγια του Δάμασου ποια σπουδαία πράγματα ποιεί η δόξα του Χριστού».
Κατά πάσα πιθανότητα, λοιπόν, η μεταστροφή των δύο στρατιωτών ήταν ξαφνική.
Το 1874 ο αρχαιολόγος Ιωάννης Βαπτιστής ντε Ρόσσι ανακάλυψε σε μια υπόγεια εκκλησία, την οποία είχε κτίσει ο Πάπας Σιρίκιος το 390, τους κενούς τάφους των αγίων στο κοιμητήριο της Δομιτίλλης.
Ο Άγιος Γρηγόριος ο Μέγας είπε σχετικά με τους Νηρέα και Αχιλλέα: «Αυτοί οι άγιοι, ενώπιον των οποίων συναχθήκαμε, μίσησαν τον κόσμο και τον καταπάτησαν κάτω από τα πόδια τους, όταν η ειρήνη, ο πλούτος και η υγεία ασκούσαν τη γοητεία τους»