Τι είναι η Σαρακοστή και η Τετάρτη των Τεφρών;
Γιατί η Σαρακοστή αρχίζει με την Τετάρτη των τεφρών;
Τι πρέπει να κάνουμε αυτές τις 40 ημέρες; Και αναφορικά με αυτό, γιατί είναι 40 ;
Η Σαρακοστή είναι μια λειτουργική περίοδος μεταστροφής και μετάνοιας η οποία προηγείται του Πάσχα. Αρχίζει με την Τετάρτη της Τέφρας και ολοκληρώνεται μετά από 40 ημέρες, τη Μεγάλη Πέμπτη.
Καθ’ όλη αυτή την περίοδο οι χριστιανοί καλούνται να βιώσουν με περισσότερη δύναμη την πίστης τους μέσα από τις λειτουργίες μετανοίας, τα προσκυνήματα ως ένδειξη μετάνοιας, τις εθελοντικές στερήσεις όπως η νηστεία και η ελεημοσύνη, τη συμμετοχή σε έργα αδελφικής κοινωφελείας (έργα φιλανθρωπικά και ιεραποστολικά).
Συγκεκριμένα οι επιταγές αυτών των 40 ημερών έχουν περιοριστεί σημαντικά με την πάροδο των ετών. Σήμερα, περιορίζονται μόνο στην αποχή από το κρέας κατά τη διάρκεια των Παρασκευών της Σαρακοστής (για να θυμόμαστε το θάνατο του Ιησού) και στη νηστεία δύο συγκεκριμένων ημερών: την Τετάρτη των Τεφρών και τη Μεγάλη Παρασκευή.
Ποια είναι η προέλευσή της;
Η νηστεία συνίσταται στο να τρώμε μόνο ένα πήρες γεύμα (χωρίς κρέας), περιορίζοντας σε ένα «σνακ» τα άλλα δύο γεύματα.
Η αποχή, ιδίως από το κρέας, χρονολογείται από την Παλαιά Διαθήκη και για κάποιες περιστάσεις από τον ίδιο τον παγανιστικό κόσμο, αν και μεγάλη άνθιση γνώρισε με τον χριστιανικό μοναχισμό. Μια αυστηρή διατροφή και ο έλεγχος του λαιμού πολεμούσε τους πειρασμούς και την επιθυμία της σάρκας, ευνοώντας τον ασκητισμό και την κυριαρχία του πνεύματος επί του σώματος.
Από επιστημονικής άποψης η σαρακοστιανή νηστεία μπορεί να είναι πανάκεια για το σώμα, από πνευματικής άποψης δεν έχει νόημα αν δεν συνοδεύεται από προσευχή προς το Θεό και από ελεημοσύνη: τα τρία αυτά στοιχεία μαζί συνιστούν την πρακτική της μετάνοιας της Καθολικής Εκκλησίας.
Όπως αναφέρθηκε η Σαρακοστή αρχίζει με την Τετάρτη της Τέφρας όταν τελείται το τελετουργικό της τοποθέτησης της στάχτης: οι ιερείς θέτουν στο μέτωπο ή στο κεφάλι των πιστών λίγη τέφρα, για να συμβολίσουν τη σκόνη που θα γίνουμε και ως προτροπή προς τη μεταστροφή. Η φράση που αναφέρεται είναι πράγματι: «Θυμήσου ότι στάχτη ήσουν και στάχτη θα γίνεις» είτε «Μεταστρέψου και πίστεψε στο Ευαγγέλιο»
Αυτό που έχει καεί και έχει γίνει τέφρα είναι οι φοίνικες και τα κλαδιά ελιάς που έχουν ευλογηθεί κατά την Κυριακή των Βαΐων του προηγούμενου έτους.
Γιατί η προετοιμασία για το Πάσχα διαρκεί 40 ημέρες;
Επειδή θυμίζει τις 40 ημέρες που ο Ιησούς πέρασε στην έρημο, ένα επεισόδιο που διηγούνται οι ευαγγελιστές. Σύμφωνα όμως, με το ημερολόγιο, η Σαρακοστή διαρκεί 44 ημέρες, επειδή οι Κυριακές (οι οποίες είναι 4 αυτή την περίοδο) δεν συμπεριλαμβάνονται στη Σαρακοστή: η περίοδος μετανοίας «διακόπτεται» κατά τις Κυριακές οι οποίες θυμίζουν την ημέρα της ανάστασης του Ιησού.
Η νηστεία είναι σημαντική για όλες τις μονοθεϊστικές θρησκείες: οι μουσουλμάνοι γιορτάζουν τον μήνα του Ραμαζανιού και οι Εβραίοι το Κιπούρ.
