ΠΑΓΚΟΣΜΙΑ ΗΜΕΡΑ ΤΟΥ ΜΕΤΑΝΑΣΤΗ ΚΑΙ ΤΟΥ ΠΡΟΣΦΥΓΑ
Αυτή την Κυριακή 27 Σεπτεμβρίου η Καθολική Εκκλησία δείχνοντας την ανησυχία της για την κατηγορία των ευάλωτων ατόμων που μετακινούνται, γιορτάζει την Παγκόσμια Ημέρα του Μετανάστη και του Πρόσφυγα. Για το 2020 το μήνυμα της Παγκόσμια Ημέρας επικεντρώνεται στην ποιμαντική φροντίδα των Εσωτερικά Εκτοπισμένων Λαών (IDP). Η Καθολική Εκκλησία έχει εκφράσει επίσημα από το 1992[1] ότι οι Εσωτερικά Εκτοπισμένοι Λαοί, για ανθρωπιστικούς λόγους, πρέπει να θεωρούνται πρόσφυγες επειδή είναι θύματα του ίδιου τύπου βίας.[2]
Στις 9 Ιανουαρίου 2020 ο Πάπας Φραγκίσκος στην ομιλία του προς τα διαπιστευμένα μέλη του Διπλωματικού Σώματος στην Αγία Έδρα τονίζει τις επείγουσες ανάγκες εκατομμυρίων ανδρών, γυναικών και παιδιών που έχουν ξεχαστεί και αναγκάζονται να μεταναστεύσουν μέσα στις ίδιες τις χώρες τους, αναγνωρισμένοι διεθνώς ως “εσωτερικά εκτοπισμένοι λαοί” (IDP). Γι΄ αυτό και το φετινό μήνυμα της Παγκόσμια Ημέρας επικεντρώνεται στην ποιμαντική φροντίδα αυτών των ατόμων.
Σε γενικό επίπεδο, οι κύριες αιτίες εκτοπισμού είναι οι ένοπλες συγκρούσεις, οι καταστάσεις γενικευμένης βίας, οι παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, οι έκτακτες φυσικές καταστροφές, αλλά και οι αργά αναπτυσσόμενες καταστροφές. Αν και συχνά οι εσωτερικά εκτοπισμένοι αναγκάζονται να φύγουν με τον ίδιο τρόπο και για τους ίδιους λόγους με τους πρόσφυγες, παραμένουν πολίτες της χώρας τους, με τα ίδια δικαιώματα και εγγυήσεις οποιουδήποτε άλλου πολίτη της χώρας.
Το Τμήμα Μεταναστών και Προσφύγων του Οργανισμού για την Ολοκληρωτική Ανάπτυξη του Ανθρώπου, με τις Ποιμαντικές Κατευθυντήριες Γραμμές για τους Εσωτερικά Εκτοπισμένους Λαούς[3] απευθύνεται σε επισκοπές, ενορίες, μοναχικές κοινότητες, καθολικά σχολεία και πανεπιστήμια, καθολικές οργανώσεις, άλλες οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και κάθε ομάδας που επιθυμεί να τις ακολουθήσει. Αυτές οι Κατευθυντήριες Γραμμές είναι προτάσεις και οδηγίες για δράση με βάση τα τέσσερα ρήματα που περιγράφουν την αποστολή της Εκκλησίας προς όλους εκείνους που ζουν στο περιθώριο και σε συγκεκριμένες καταστάσεις κινδύνου: υποδέχομαι, προστατεύω, προωθώ, ενσωματώνω.
Το φαινόμενο του εσωτερικού εκτοπισμού είναι περίπλοκο και δύσκολο να αντιμετωπιστεί. Η δυσκολία παρέμβασης της διεθνούς κοινότητας και η έλλειψη ενδιαφέροντος από τα μέσα μαζικής ενημέρωσης και της κοινωνίας εν γένει έχουν ως αποτέλεσμα να «ξεχαστούν». Η ιδιαιτερότητα των δυσκολιών που αντιμετωπίζουν οι Εσωτερικά Εκτοπισμένοι Λαοί σε κάθε χώρα και οι πολλαπλοί λόγοι για τη μετανάστευσή τους, καθιστούν την κατανόηση της κατάστασής τους ακόμη πιο περίπλοκη.
Αυτή η Παγκόσμια Ημέρα είναι ένα κάλεσμα για ενημέρωση, επικοινωνία και δράση για την πρόληψη του εσωτερικού εκτοπισμού και την προβολή του μέσα από τον προβληματισμό και την προσευχή, γιατί όπως είπε και ο Ιησούς Χριστός για τους φτωχούς και ευάλωτους “αυτούς πάντοτε θα τους έχετε μαζί σας”, Μτ 26,11.
