Ο πολιτισμός του διαλόγου
«Όλο και περισσότερο διαδίδεται μια κουλτούρα συνάντησης, ικανή να ρίξει όλα τα τείχη που ακόμη διαιρούν τον κόσμο». Με αυτό το tweet, σήμερα 28η επέτειο από την πτώση του τείχους του Βερολίνου, ο Πάπας επανήλθε σε ένα θέμα αγαπητό στο magisterium στη διδασκαλία του: «κατασκευάζουμε γέφυρες εκεί όπου ανυψώνονται τείχη από φόβο για τους άλλους».
Αυτό επανέλαβε στους νέους στην Κρακοβία πέρυσι, εξηγώντας ότι «ο οικοδόμος των τειχών είναι το μίσος και ότι αρκεί μια χειραψία για να οικοδομήσουμε μια ανθρώπινη γέφυρα». Για ειρήνη και δικαιοσύνη προσευχήθηκε επίσης μπροστά στο άγαλμα της Παναγίας της Φατίμα τον μήνα Μάιο του τρέχοντος έτους, υποσχόμενος στην Παναγία: «Θα γκρεμίσουμε όλα τα τείχη και θα ξεπεράσουμε κάθε σύνορο, βγαίνοντας προς όλες τις περιοχές, διαδίδοντας τη δικαιοσύνη και την ειρήνη του Θεού».
«Είναι η χριστιανική ευσπλαχνία που καθοδηγεί τα λόγια του Πάπα» σχολιάζει ο Roberto Morozzo Della Rocca, καθηγητής Σύγχρονης Ιστορίας στο Πανεπιστήμιο Roma Tre, και μαζί είναι "πολιτικός και κοινωνικός ρεαλισμός». «Δεν μπορούμε να σκεφτόμαστε» δηλώνει, «ότι σε έναν παγκοσμιοποιημένο κόσμο ανθρώπινων, εμπορικών, δημογραφικών ροών μπορούν να υπάρχουν σύνορα ή τείχη που τροφοδοτούν μόνο δυσπιστία, φόβο και οδυνηρές προκαταλήψεις».
Ο καθηγητής επανέρχεται στα 28 χρόνια από την πτώση του τείχους του Βερολίνου, υπογραμμίζοντας τα γεωπολιτικά και κοινωνιολογικά αποτελέσματα. Ήταν το «πιο σημαντικό σύμβολο του Ψυχρού Πολέμου», της διάσπασης του κόσμου σε δύο αντιτιθέμενα μπλοκ: της Αμερικής και της Σοβιετικής Ένωσης. Όταν κατέρρευσε, γρήγορα και σε έκπληξη πολλών, μεταξύ των οποίων ο ίδιος ο Καγκελάριος Helmut Khol, «μετέδωσε μια τεράστια αίσθηση ελευθερίας, σαν, από εκείνη τη στιγμή, να ήταν όλα πιθανά και όλα έπρεπε να προχωρήσουν μόνο μπροστά».
Κι όμως, υπογραμμίζει ακόμη ο Morozzo Della Rocca, «ο άνθρωπος δεν έχει μάθει τίποτα»: τόσο στην πρώην σοβιετική Ευρώπη όσο και στη Δύση, από τη Βουλγαρία έως την Ουγγαρία, από την Αυστρία έως το Μαρόκο, από τη Γάζα έως το Μεξικό, συνεχίζουν να εμφανίζονται σύνορα και διαιρέσεις από φόβο για τους άλλους. Αλλά αντί να εξαλείφουν τον φόβο, τα τείχη τον τροφοδοτούν. Η «κουλτούρα της συνάντησης», για την οποία μιλά ο Πάπας Φραγκίσκος, παρατηρεί ο καθηγητής, είναι μια «θεμελιώδη αξία» και η «έννοια της εξερχόμενης Εκκλησίας θα έπρεπε να επεκταθεί και στην πολιτική και στην κοινωνία: χρειαζόμαστε την σύγκριση και το άνοιγμα διαφορετικά η ίδια η εικόνα μας θα παραμορφωθεί».
Μετάφραση: ρφ
