Ο Ιησούς πεθαίνει στον Σταυρό, ο κόσμος ας σωπάσει

Τη Μεγάλη Παρασκευή τελείται η ανάμνηση των Αγίων Παθών, της Σταύρωσης και του Θανάτου του Ιησού. Είναι η δεύτερη ημέρα του Ιερού Πασχαλινού Τριημέρου.

Φέτος, λόγω της έκτακτης ανάγκης του κορωνοϊού, δεν θα μπορέσουμε να πάμε στην εκκλησία αυτές τις άγιες ημέρες. Είναι όμως ευκαιρία να θυμηθούμε το βαθύ νόημά τους, σαν να μπορούσαμε να συμμετάσχουμε με το σώμα μας ανά πάσα στιγμή.

Η Ιερά Ακολουθία της Μεγάλης Παρασκευής είναι πολύ ιδιαίτερη. Ο ιερέας φορά άμφια ερυθρού χρώματος σε ανάμνηση των Αγίων Παθών του Χριστού και του αίματος που Εκείνος έχυσε για τη σωτηρία των ανθρώπων.

Ο ναός, που προετοιμάζεται σιωπηλά μέχρι την Αναστάσιμη Αγρυπνία, είναι εντελώς χωρίς στολισμό: η αγία Τράπεζα απογυμνώτεται από τα καλύμματά της και είναι χωρίς κεριά, ενώ καλύπτονται οι ιερές εικόνες και τα αγάλματα των αγίων, και δεν υπάρχουν λουλούδια ή άλλοι καλλωπισμοί.

Μ.Παρασκευή: ακόμη και οι καμπάνες σιωπούν

Από την ψαλμωδία του “Δόξα” της Μεγάλης Πέμπτης ως την ψαλμωδία του “Δόξα” της Αναστάσιμης Αγρυπνίας (μεταξύ Σάββατου και Κυριακής), οι καμπάνες σταματούν να χτυπούν. Όλα είναι σιωπηλά, τα πάντα περιβάλλονται από μια εσωτερική ησυχία, για να δημιουργηθεί χώρος να σκεφτούμε τη στιγμή κατά την οποία ο Ιησούς, αφού συνελήφθη και βρέθηκε ένοχος, αφού βασανίστηκε και κρεμάστηκε στο ξύλο του Σταυρού, παραδίδει το πνεύμα Του στον Πατέρα και πεθαίνει. Και δεν είναι ένας οποιοσδήποτε θάνατος, αλλά η θυσία του Θεανθρώπου ο οποίος παίρνει πάνω Του τις αμαρτίες όλης της ανθρωπότητας. Μόνο με αυτόν τον τρόπο θα μπορέσει να κατεβεί στον Άδη, όπως θυμόμαστε όταν απαγγέλλουμε το Σύμβολο των Αποστόλων, για να κατατροπώσει τον Πονηρό, τον Σατανά, και να ανέλθει θριαμβευτής στον ουρανό, αναστημένος, φέρνοντας μαζί Του τις ψυχές, που μέχρι τότε ήταν φυλακισμένες σε αιώνια δεινά.

Σήμερα ο Ιησούς πεθαίνει, την ώρα που οι Εβραίοι ετοίμαζαν το Πάσχα τους θυσιάζοντας αρνιά στον Ναό της Ιερουσαλήμ. Αυτός ήταν ο τρόπος για να θυμηθούν τη στιγμή που άλειψαν τις πόρτες με το αίμα του αρνιού, έτσι ώστε ο Άγγελος του Κυρίου να σώσει τα πρωτότοκά τους από την πληγή της Αιγύπτου, και να τους επιτρέψει να ξεκινήσουν εκείνη την έξοδο που (την Κυριακή του Πάσχα) θα τους οδηγήσει να διασχίσουν την Ερυθρά Θάλασσα, απελευθερωμένοι από τη δουλεία του Φαραώ για πάντα.

Μ.Παρασκευή: ο Ιησούς, το εσφαγμένο Αρνίο

Το πασχαλινό Αρνίο μας είναι ο Ιησούς Χριστός. Σήμερα, και μόνο για σήμερα, η ακοίμητος λυχνία, που δείχνει την παρουσία του ζώντος Χριστού στον ναό, σβήνει. Η Ακολουθία των Παθών θα τελεστεί σε τρεις ξεχωριστές στιγμές και όλα θα αρχίσουν με την είσοδο του ιερέα σε απόλυπη σιωπή, ο οποίος θα προσπέσει στο έδαφος, μπροστά από το ιερό θυσιαστήριο, ως ένδειξη άκρας μετάνοιας.

Μ.Παρασκευή – πρώτο μέρος: η ακολουθία του Λόγου

Η ακολουθία του Λόγου είναι η πρώτη στιγμή, που προβλέπει την ανάγνωση του Ευαγγελίου των Αγίων Παθών του Κυρίου μας Ιησού Χριστού κατά Ιωάννην, και που προεικονίζονται στα πάθη του “Πάσχοντα Δούλου” στο Πρώτο Ανάγνωσμα από τον προφήτη Ησαΐα.

Σήμερα, τη στιγμή των δεήσεων των πιστών, αναγιγνώσκονται ειδικά αιτήματα τα οποία περιλαμβάνονται στην Καθολική Δέηση (Oratio Universalis), την πιο αρχαία μορφή αιτήσεων προς τον Θεό, που αγκαλιάζει διάφορες καταστάσεις και αναθέτει όλη την ανθρωπότητα στον Χριστό. Θα προσευχηθούμε για την Εκκλησία, για τον Πάπα, για όλα τα ιερά Τάγματα και για όλους τους πιστούς, για τους κατηχούμενους, για την ενότητα των Χριστιανών, για τους Εβραίους, για τους μη Χριστιανούς, για εκείνους που δεν πιστεύουν στον Θεό, για τις πολιτικές αρχές, για όσους υποφέρουν. Ειδικά φέτος θα υπάρχει ένα αίτημα για την κατάπαυση της μάστιγας του κορωνοϊού.

Μ.Παρασκευή – δεύτερο μέρος: η προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού

Αφού ολοκληρωθεί αυτή η στιγμή, προχωράμε στη δεύτερη, που είναι η αποκάλυψη και η προσκύνηση του Τιμίου Σταυρού, κατά την οποία ο ιερέας δείχνουν στον λαό το ξύλο του Τιμίου Σταυρού πάνω στον οποίο σταυρώθηκε ο Χριστός. Ο Σταυρός αρχικά είναι καλυμμένος και αποκαλύπτεται σε τρία διαδοχικά στάδια, ενώ ο ιερέας προσεύχεται μαζί με τον λαό.

Στη συνέχεια, οι πιστοί καλούνται να έρθουν και να φιλήσουν τον Τίμιο Σταυρό αποτίοντας φόρο τιμής στον Εσταυρωμένο Σωτήρα μας, ενώ ψάλλονται οι Θρήνοι και τα Εγκώμια της Μεγάλης Παρασκευής.

Μ.Παρασκευή – τρίτομέρος: η ακολουθία της Θείας Κοινωνίας

Σε αυτό το σημείο, ξεκινά η τρίτη στιγμή, η ακολουθία της Θείας Κοινωνίας. Η αγία Τράπεζα καλύπτεται εν μέρει, ενώ ο ιερέας φέρνει πίσω το Πανάχραντο Μυστήριο από την τράπεζα της εναπόθεσης που προετοιμάστηκε την προηγούμενη ημέρα. Οι πιστοί κοινωνούν από τον Άγιο Άρτο που καθαγιάστηκε στη Θεία Λειτουργία του Μυστικού Δείπνου της Μεγάλης Πέμπτης.

Μετά την Κοινωνία, χωρίς ευλογία και εν σιωπή, το εκκλησίασμα απολύεται.

Ο Δρόμος του Σταυρού της Μ.Παρασκευής

Τη Μ.Παρασκευή τελείται και ο Δρόμος του Σταυρού. Πρόκειται για μια λιτανευτική πομπή με αναγνώσματα που εναλλάσσονται με τις στροφές του Stabat Mater dolorosa, τον θρήνο της Παναγίας κάτω από τον Σταυρό του Υιού της. Όπου είναι δυνατόν, ο Δρόμος τους Σταυρού θα περάσει από τους δρόμους πέριξ του ναού, ακολουθώντας όλες τις Στάσεις της διαδρομής που έκανε ο Ιησού προς τον Γολγοθά όπου σταυρώθηκε και πέθανε.

Θυμόμαστε την απόφαση του Πιλάτου και την καταδίκη του εξαγριωμένου πλήθους, το φόρτωμα του Σταυρού στους ώμους του Κυρίου, τις τρεις πτώσεις Του κατά μήκος του δρόμου, τη συνάντηση με την Μητέρα Του που δεν εγκαταλείπει ποτέ τον Υιό της και αδύναμη συμπαρίσταται στα βασανιστήρια Του. Ο Σίμων ο Κυρηναίος που τον βοηθά να σηκώσει τον Σταυρό. Η Βερενίκη που σκουπίζει το πρόσωπό Του, προσπαθώντας να τον ανακουφίσει. Οι ευσεβείς γυναίκες της Ιερουσαλήμ που κλαίνε γι’ Αυτόν. Η στιγμή που ο Ιησούς απογυμνώνεται, ενώ οι στρατιώτες μοιράζονται τον χιτώνα και τα ρούχα Του. Όταν καρφώνεται στον Σταυρό και επικαλείται τον Πατέρα και, για πρώτη και τελευταία φορά, βιώνει την εγκατάλειψη του Θεού, με τον μεγαλύτερο πόνο. Τη στιγμή που εκπνέει.

Ο Δρόμος του Σταυρού ολοκληρώνεται με τον νεκρό Χριστό, ο οποίος εναποτίθεται στον τάφο. Κατά τη διάρκεια των αιώνων, οι Στάσεις του Δρόμου του Σταυρού εξελίχθηκαν και σταθεροποιήθηκαν σταδιακά. Φαίνεται ότι η ευλάβεια αυτή διαδόθηκε από τον Άγιο Φραγκίσκο της Ασίζης και από τους Φραγκισκανούς προσκυνητές που επέστρεφαν από τους Αγίους Τόπους, όπου αυτοί ήταν και είναι φύλακες των Ιερών Προσκυνημάτων.

Πηγή: La luce di Maria

Μετάφραση: π.Λ