ΛΕΩΝ ΙΔ’
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Τετάρτη, 28 Μαΐου 2025
Κύκλος – Ιωβηλαίο 2025. Ο Ιησούς Χριστός, η ελπίδα μας. IΙ. Η ζωή του Ιησού. Οι παραβολές. 7. Ο καλός Σαμαρείτης. «Ήρθε προς το μέρος του, τον είδε και τον σπλαχνίστηκε» (Λκ 10,33β).
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές,
συνεχίζουμε να στοχαζόμαστε πάνω σε μερικές παραβολές του Ευαγγελίου που αποτελούν ευκαιρία να αλλάξουμε οπτική γωνία και να ανοιχτούμε στην ελπίδα. Η έλλειψη ελπίδας, κατά καιρούς, οφείλεται στο γεγονός ότι εστιάζουμε σε έναν συγκεκριμένο άκαμπτο και κλειστό τρόπο να βλέπουμε τα πράγματα, και οι παραβολές μας βοηθούν να τα δούμε από μια άλλη οπτική γωνία.
Σήμερα θα ήθελα να σας μιλήσω για έναν έμπειρο, καλά προετοιμασμένο άνθρωπο, έναν διδάσκαλο του Νόμου, ο οποίος όμως χρειάζεται να αλλάξει οπτική γωνία, επειδή επικεντρώνεται στον εαυτό του και δεν αντιλαμβάνεται τους άλλους (βλ. Λκ 10,25-37). Αυτος μάλιστα ρωτάει τον Ιησού για τον τρόπο με τον οποίο κάποιος «κληρονομεί» την αιώνια ζωή, χρησιμοποιώντας μια έκφραση που την εννοεί ως ένα αδιαμφισβήτητο δικαίωμα. Αλλά πίσω από αυτή την ερώτηση ίσως κρύβεται μια ανάγκη για προσοχή: η μόνη λέξη για την οποία ζητά εξηγήσεις από τον Ιησού είναι ο όρος «πλησίον», που κυριολεκτικά σημαίνει αυτός που είναι κοντά.
Για αυτόν τον λόγο, ο Ιησούς αφηγείται μια παραβολή που αποτελεί μια διαδρομή για να μεταμορφώσει αυτό το ερώτημα, για να περάσουμε από το ποιος με αγαπάει; στο ποιος με αγάπησε; Το πρώτο είναι ένα ανώριμο ερώτημα, το δεύτερο είναι το ερώτημα ενός ενήλικα που έχει κατανοήσει το νόημα της ζωής του. Το πρώτο ερώτημα είναι αυτό που κάνουμε όταν στεκόμαστε στη γωνία και περιμένουμε, το δεύτερο είναι αυτό που μας ωθεί να ξεκινήσουμε μια πορεία.
Η παραβολή που αφηγείται ο Ιησούς έχει, πράγματι, έναν δρόμο ως σκηνικό, και είναι ένας δρόμος δύσκολος και δύσβατος, όπως η ζωή. Είναι ο δρόμος που διανύει ένας άνθρωπος που κατεβαίνει από την Ιερουσαλήμ, την πόλη πάνω στο όρος, στην Ιεριχώ, την πόλη κάτω από την επιφάνεια της θάλασσας. Είναι μια εικόνα που ήδη προμηνύει τι θα μπορούσε να συμβεί: και πράγματι συμβαίνει αυτός ο άνθρωπος να δεχτεί επίθεση, ξυλοδαρμό, να τον ληστέψουν και να τον αφήσουν μισοπεθαμένο. Είναι η εμπειρία που βιώνουμε όταν οι καταστάσεις, οι άνθρωποι, μερικές φορές ακόμη και εκείνοι που έχουμε εμπιστευτεί, μας παίρνουν τα πάντα και μας αφήνουν στη μέση του δρόμου.
Η ζωή όμως αποτελείται από συναντήσεις, και σε αυτές τις συναντήσεις βγαίνουμε στην επιφάνεια για αυτό που είμαστε. Βρισκόμαστε μπροστά στον άλλον, μπροστά στην ευθραυστότητά του και την αδυναμία του και μπορούμε να αποφασίσουμε τι θα κάνουμε: να τον φροντίσουμε ή να προσποιηθούμε ότι δεν συμβαίνει τίποτα. Ένας ιερέας και ένας λευίτης κατεβαίνουν από τον ίδιο δρόμο. Είναι άνθρωποι που υπηρετούν στον Ναό της Ιερουσαλήμ, που ζουν στον ιερό χώρο. Κι όμως, η πρακτική της λατρείας δεν οδηγεί αυτομάτως στο να είναι συμπονετικοί. Πράγματι, πριν από θρησκευτικό ζήτημα, η συμπόνια είναι ζήτημα ανθρωπιάς! Πριν να είμαστε πιστοί, καλούμαστε να είμαστε άνθρωποι.
Μπορούμε να φανταστούμε ότι, αφού παρέμειναν στην Ιερουσαλήμ για μεγάλο χρονικό διάστημα, αυτός ο ιερέας και αυτός ο λευίτης βιάζονται να επιστρέψουν στο σπίτι τους. Ακριβώς η βιασύνη, τόσο παρούσα στη ζωή μας, είναι που συχνά μας εμποδίζει να νιώσουμε συμπόνια. Όσοι πιστεύουν ότι το δικό τους ταξίδι πρέπει να έχει προτεραιότητα, δεν είναι διατεθειμένοι να σταματήσουν για έναν άλλο.
Αλλά ιδού φτάνει κάποιος που είναι πραγματικά ικανός να σταματήσει: είναι ένας Σαμαρείτης, άρα κάποιος που ανήκει σε έναν περιφρονημένο λαό (βλ. Β’Βασ 17). Στην περίπτωσή του, το κείμενο δεν καθορίζει την κατεύθυνση, αλλά λέει μόνο ότι ήταν σε ταξίδι. Η θρησκευτικότητα εδώ δεν έχει καμία σημασία. Αυτός ο Σαμαρείτης σταματά απλώς επειδή είναι ένας άνθρωπος μπροστά σε έναν άλλο άνθρωπο που χρειάζεται βοήθεια.
Η συμπόνια εκφράζεται μέσω συγκεκριμένων χειρονομιών. Ο ευαγγελιστής Λουκάς επικεντρώνεται στις πράξεις του Σαμαρείτη, τον οποίο εμείς ονομάζουμε «καλό», αλλά που στο κείμενο είναι απλώς ένα πρόσωπο: ο Σαμαρείτης πλησιάζει, επειδή αν θέλεις να βοηθήσεις κάποιον δεν μπορείς να σκεφτείς να κρατηθείς σε απόσταση, πρέπει να εμπλακείς, να λερωθείς, ίσως να μολυνθείς· του επιδένει τις πληγές αφού τις καθαρίζει πρώτα με λάδι και κρασί· τον ανεβάζει στο ζώο του, δηλαδή τον σηκώνει, επειδή βοηθάς αληθινά αν είσαι πρόθυμος να νιώσεις το βάρος του πόνου του άλλου· τον πηγαίνει σε ένα πανδοχείο όπου ξοδεύει κάποια χρήματα, «δύο δηνάρια», λίγο πολύ δύο ημέρες εργασίας· και υπόσχεται να επιστρέψει και πιθανώς να πληρώσει επιπλέον, επειδή ο άλλος δεν είναι ένα πακέτο που πρέπει να παραδοθεί, αλλά κάποιος που πρέπει να φροντιστεί.
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, πότε θα μπορέσουμε κι εμείς να διακόψουμε το ταξίδι μας και να δείξουμε συμπόνια; Όταν καταλάβουμε ότι εκείνος ο τραυματισμένος άνθρωπος στον δρόμο αντιπροσωπεύει τον καθένα μας. Και τότε η ανάμνηση της κάθε φοράς που ο Ιησούς σταμάτησε για να μας φροντίσει θα μας κάνει πιο ικανούς για συμπόνια.
Ας προσευχηθούμε, λοιπόν, να αναπτυχθούμε σε ανθρωπιά, ώστε οι σχέσεις μας να είναι πιο αληθινές και πλουσιότερες σε συμπόνια. Ας ζητήσουμε από την Καρδιά του Χριστού τη χάρη να έχουμε όλο και περισσότερο τα δικά Του συναισθήματα.
———————
Μετάφραση: π.Λ
