ΠΑΠΑΣ ΛΕΩΝ ΙΔ’

ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΥΡΙΟΥ

Πλατεία Αγίου Πέτρου
30ή Κυριακή της Κοινής Περιόδου του Έτους, 26 Οκτωβρίου 2025

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλή Κυριακή!

Σήμερα το Ευαγγέλιο (βλ. Λκ 18,9-14) μας παρουσιάζει δύο πρόσωπα, έναν Φαρισαίο και έναν τελώνη, που προσεύχονται στον Ναό. 

Ο πρώτος καυχιέται για μια μακρά λίστα αρετών. Εκτελεί πολλά καλά έργα, και για αυτόν τον λόγο αισθάνεται ανώτερος από τους άλλους, τους οποίους κρίνει περιφρονητικά. Στέκεται όρθιος, με το κεφάλι ψηλά. Η στάση του είναι σαφώς αλαζονική: υποδηλώνει μια ακριβή τήρηση του Νόμου, ναι, αλλά χωρίς αγάπη· πρόκειται για ένα “δούναι” και “λαβείν”, μια συναλλαγή χρεών και πιστώσεων, που στερείται ελέους. 

Και ο τελώνης προσεύχεται, αλλά με πολύ διαφορετικό τρόπο. Έχει πολλά για τα οποία πρέπει να λάβει συγχώρεση: είναι μισθωτός φοροεισπράκτορας της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, και η εργασία του βασίζεται σε ένα συμβόλαιο που του επιτρέπει να κερδοσκοπεί από τα έσοδα εις βάρος των συμπατριωτών του. Κι όμως, στο τέλος της παραβολής, ο Ιησούς μας λέει ότι από τους δύο, αυτός είναι που επιστρέφει στο σπότι του “δικαιωμένος”, δηλαδή, συγχωρημένος και ανανεωμένος από τη συνάντησή του με τον Θεό. Γιατί; 

Πρωτίστως, ο τελώνης έχει το θάρρος και την ταπεινότητα να παρουσιαστεί ενώπιον του Θεού. Δεν κλείνεται στον κόσμο του, δεν παραδίδεται στο κακό που έχει κάνει. Εγκαταλείπει τα μέρη όπου τον φοβούνται, όπου είναι ασφαλής, προστατευμένος από την εξουσία που ασκεί πάνω στους άλλους. Έρχεται στον Ναό μόνος, χωρίς συνοδεία, ακόμη και με το κόστος να αντιμετωπίσει σκληρά βλέμματα και καυστικές κρίσεις, και στέκεται ενώπιον του Κυρίου, στο πίσω μέρος, με το κεφάλι σκυμμένο, λέγοντας λίγα λόγια: «Θεέ μου, σπλαχνίσου με τον αμαρτωλό» (στ. 13). 

Έτσι, ο Ιησούς μάς δίνει ένα ισχυρό μήνυμα: δεν σωζόμαστε επιδεικνύοντας τις αρετές μας, ούτε κρύβοντας τα λάθη μας, αλλά παρουσιάζοντας τον εαυτό μας με ειλικρίνεια, όπως ακριβώς είμαστε, ενώπιον του Θεού, του εαυτού μας και των άλλων, ζητώντας συγχώρηση και εμπιστευόμενοι τον εαυτό μας στη χάρη του Κυρίου.

Σχολιάζοντας αυτό το επεισόδιο, ο Ιερός Αυγουστίνος συγκρίνει τον Φαρισαίο με έναν άρρωστο ο οποίος, από ντροπή και υπερηφάνεια, κρύβει από τον γιατρό τις πληγές του, και τον τελώνη με έναν άλλον ο οποίος, με ταπεινότητα και φρόνηση, αποκαλύπτει ενώπιον του γιατρού τις πληγές του, όσο άσχημες κι αν είναι, ζητώντας βοήθεια. Και καταλήγει: «Δεν μας εκπλήσσει […] αν αυτός ο τελώνης, που δεν ντράπηκε να δείξει το ασθενές μέρος του, επέστρεψε […] θεραπευμένος» (Sermo 351,1). 

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, ας κάνουμε κι εμείς το ίδιο. Ας μην φοβόμαστε να αναγνωρίσουμε τα λάθη μας, να τα αποκαλύψουμε, αναλαμβάνοντας την ευθύνη γι’ αυτά και αναθέτοντάς τα στην ευσπλαχνία του Θεού. Θα μπορέσει έτσι να αναπτυχθεί, σ’ εμάς και γύρω μας, η Βασιλεία Του, η οποία δεν ανήκει στους υπερήφανους, αλλά στους ταπεινούς, και η οποία καλλιεργείται, στην προσευχή και στη ζωή, μέσω της ειλικρίνειας, της συγχώρησης και της ευγνωμοσύνης. 

Ας ζητήσουμε από την Παναγία, υπόδειγμα αγιοσύνης, να μας βοηθήσει να αναπτυχθούμε σε αυτές τις αρετές.

——————–

Μετάφραση: π.Λ