ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΑΓΓΕΛΟΣ ΚΥΡΙΟΥ
Πλατεία Αγίου Πέτρου
Κυριακή, 21 Φεβρουρίου 2021
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Την περασμένη Τετάρτη, με την Ακολουθία μετανοίας των Τεφρών*, ξεκινήσαμε την πορεία της Τεσσαρακοστής. Σήμερα, την πρώτη Κυριακή αυτής της λειτουργικής περιόδου, ο Λόγος του Θεού μας δείχνει την οδό για να βιώσουμε καρποφόρα αυτές τις σαράντα ημέρες που οδηγούν στην ετήσια εορτή του Πάσχα. Είναι η οδός που ακολούθησε ο Ιησούς, την οποίο το Ευαγγέλιο, με το ουσιώδες ύφος του Μάρκου, συνοψίζει λέγοντας ότι Αυτός, πριν ξεκινήσει το δημόσιο κήρυγμά του, αποσύρθηκε για σαράντα ημέρες στην έρημο, όπου δοκίμασε πειρασμούς από τον Σατανά (βλ. 1,12-15).
Ο Ευαγγελιστής υπογραμμίζει ότι «το Πνεύμα οδήγησε τον Ιησού στην έρημο» (στ. 12). Το Άγιο Πνεύμα, το οποίο είχε κατέλθη επάνω του αμέσως μετά το βάπτισμα που έλαβε από τον Ιωάννη στον Ιορδάνη ποταμό, το ίδιο Πνεύμα τον ωθεί τώρα να πάει στην έρημο, να αντιμετωπίσει τον Πειράζοντα, να αγωνιστεί εναντίον του διαβόλου. Όλη η ύπαρξη του Ιησού τίθεται υπό το σημείο του Πνεύματος του Θεού, που τον εμψυχώνει, τον εμπνέει, τον καθοδηγεί.
Αλλά ας σκεφτούμε την έρημο. Ας σταματήσουμε για λίγο σε αυτό το φυσικό και συμβολικό περιβάλλον, το οποίο είναι τόσο σημαντικό στη Βίβλο. Η έρημος είναι ο τόπος όπου ο Θεός μιλά στην καρδιά του ανθρώπου, και όπου αναβλύζει η απάντηση της προσευχής, είναι η έρημος της μοναξιάς, όταν η καρδιά αποσπάται από τα άλλα πράγματα και μόνη της, σε αυτή τη μοναξιά, ανοίγεται στον Λόγο του Θεού. Αλλά είναι και ο τόπος της δοκιμασίας και του πειρασμού, όπου ο Πειράζων, εκμεταλλευόμενος την αδυναμία και τις ανάγκες των ανθρώπων, κάνει να ακουστεί η ψεύτικη φωνή του, εναλλακτική από αυτήν του Θεού, μια εναλλακτική φωνή που σου δείχνει έναν άλλο δρόμο, έναν άλλο απατηλό δρόμο. Ο Πειράζων σαγηνεύει. Πράγματι, κατά τη διάρκεια των σαράντα ημερών που έζησε ο Ιησούς στην έρημο, ξεκινά η «μονομαχία» μεταξύ του Ιησού και του διαβόλου, η οποία θα ολοκληρωθεί με τα Άγια Πάθη και τον Σταυρό. Όλη η διακονία του Χριστού είναι ένας αγώνας εναντίον του Πονηρού στις πολλαπλές εκδηλώσεις του: θεραπεία από τις ασθένειες, εξορκισμοί στους δαιμονισμένους, συγχώρηση των αμαρτιών.
Μετά την πρώτη περίοδο στην οποία ο Ιησούς αποδεικνύει ότι μιλά και ενεργεί με τη δύναμη του Θεού, φαίνεται ότι ο διάβολος έχει το πάνω χέρι, όταν ο Υιός του Θεού απορρίπτεται, εγκαταλείπεται και, τελικά, συλλαμβάνεται και καταδικάζεται σε θάνατο. Φαίνεται ότι ο νικητής είναι ο διάβολος. Στην πραγματικότητα, ο θάνατος ήταν η τελευταία «έρημος» που ο Ιησούς έπρεπε να διασχίσει για να νικήσει οριστικά τον Σατανά και να μας ελευθερώσει όλους από τη δύναμή του. Και έτσι ο Ιησούς νίκησε στην έρημο του θανάτου για να νικήσει και στην Ανάσταση.
Κάθε χρόνο, στην αρχή της Τεσσαρακοστής, αυτό το Ευαγγέλιο των πειρασμών του Ιησού στην έρημο μας υπενθυμίζει ότι η ζωή του Χριστιανού, στα βήματα του Κυρίου, είναι μια μάχη ενάντια στο πνεύμα του κακού. Μας δείχνει ότι ο Ιησούς αντιμετώπισε εκούσια τον Πειράζοντα και τον νίκησε. Και ταυτόχρονα μας υπενθυμίζει ότι στον διάβολο έχει παραχωρηθεί η δυνατότητα να ενεργήσει επάνω μας με τους πειρασμούς. Πρέπει να έχουμε επίγνωση της παρουσίας αυτού του πονηρού εχθρού, που ενδιαφέρεται για την αιώνια καταδίκη μας, την αποτυχία μας, και να προετοιμαστούμε να αμυνθούμε από αυτόν και να τον πολεμήσουμε. Η χάρη του Θεού, με την πίστη, την προσευχή και τη μετάνοια, μας διαβεβαιώνει τη νίκη επί του εχθρού. Αλλά θα ήθελα να υπογραμμίσω κάτι: στους πειρασμούς ο Ιησούς ποτέ δεν κάνει διάλογο με τον διάβολο, ποτέ. Στη ζωή του ο Ιησούς δεν διαπραγματεύθηκε ποτέ με τον διάβολο, ποτέ. Είτε τον διώχνει από τους δαιμονισμένους ή τον καταδικάζει ή αποκαλύπτει την πονηρία του, αλλά ποτέ έναν διάλογο. Και στην έρημο φαίνεται να υπάρχει ένας διάλογος, επειδή ο διάβολος του κάνει τρεις προτάσεις και ο Ιησούς απαντά. Αλλά ο Ιησούς δεν απαντά με τα δικά του λόγια, απαντά με τον Λόγο του Θεού, με τρία εδάφια της Αγίας Γραφής. Και αυτό πρέπει να κάνουμε όλοι εμείς. Όταν πλησιάζει ο σαγηνευτής, αρχίζει να μας δελεάζει: «Μα σκέψου αυτό, κάνε εκείνο…». Ο πειρασμός είναι να κάνουμε διάλογο μαζί του, όπως έκανε η Εύα. Και αν ξεκινήσουμε διάλογο με τον διάβολο, θα ηττηθούμε. Βάλτε το αυτό στο μυαλό και την καρδιά σας: με τον διάβολο δεν υπάρχει ποτέ διάλογος, κανένας διάλογος δεν είναι εφικτός. Μόνο ο Λόγος του Θεού.
Κατά την Περίοδο της Τεσσαρακοστής, το Άγιο Πνεύμα ωθεί κι εμάς, όπως τον Ιησού, να εισέλθουμε στην έρημο. Δεν πρόκειται – όπως είδαμε – για έναν φυσικό τόπο, αλλά για μια υπαρξιακή διάσταση στην οποία πρέπει να είμαστε σιωπηλοί, να τεθούμε στην ακρόαση του λόγου του Θεού, ώστε να συντελεστεί σ’ εμάς η αληθινή μεταστροφή. Μην φοβάστε την έρημο, αναζητήστε περισσότερες στιγμές προσευχής, ησυχίας, για να εισέλθετε στον εαυτό σας.
Μην φοβάστε. Καλούμαστε να βαδίσουμε στους δρόμους του Θεού, ανανεώνοντας τις υποσχέσεις του Βαπτίσματός μας: να αποκηρύξουμε τον Σατανά, όλα τα έργα του και όλους τους δελεασμούς του. Ο εχθρός είναι εκεί κρυμμένος, να είστε προσεκτικοί. Να μην κάνετε ποτέ διάλογο μαζί του.
Ας εμπιστευθούμε τώρα τον εαυτό μας στη μητρική προστασία της Παναγίας.
Μετάφραση: π.Λ
* ΣΗΜΕΙΩΣΗ : η Καθολική Εκκλησία στη Δύση από την Τετάρτη 17 Φεβρουαρίου 2021 διανύει την περίοδο της Αγίας και Μεγάλης Τεσσαρακοστής. Για το λόγο αυτό οι ομιλίες του Ποντίφικα εναρμονίζονται με τα λειτουργικά κείμενα και το πνεύμα της Περιόδου.
Στην Καθολική Εκκλησία στην Ελλάδα, τις τελευταίες δεκαετίες, η ημερομηνία του Πάσχα καθορίζεται σύμφωνα με το Ιουλιανό Ημερολόγιο, ώστε να συμπίπτει πάντοτε με το Πάσχα των Ορθοδόξων.
