ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ

ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

Πλατεία Αγίου Πέτρου

Τετάρτη, 13 Νοεμβρίου 2024 

 

Το Πνεύμα και η Νύμφη. Το Άγιο Πνεύμα καθοδηγεί τον λαό του Θεού να συναντήσει τον Ιησού, την ελπίδα μας. 

13. Μια επιστολή γραμμένη με το Πνεύμα του ζώντος Θεού: Η Μαρία και το Άγιο Πνεύμα

 

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!

Μεταξύ των διαφόρων μέσων με τα οποία το Άγιο Πνεύμα επιτελεί το έργο του εξαγιασμού στην Εκκλησία ‒Λόγος Θεού, Ιερά Μυστήρια, προσευχή‒ υπάρχει ένα ξεχωριστό και αυτό είναι η θεομητορική ευλάβεια. Στην καθολική παράδοση υπάρχει αυτό το ρητό: «Ad Iesum per Mariam», δηλαδή «στον Ιησού δια της Μαρίας». Η Παναγία δείχνει τον Ιησού. Αυτή μας ανοίγει τις πόρτες, πάντα! Η Παναγία είναι η μητέρα που μας οδηγεί από το χέρι προς τον Ιησού. Η Παναγία δεν δείχνει ποτέ τον εαυτό της. Και αυτή είναι η θεομητορική ευλάβεια: στον Ιησού δια των χειρών της Παναγίας.

Ο Απόστολος Παύλος ορίζει τη χριστιανική κοινότητα ως μια «συστατική επιστολή, γραμμένη από τον Χριστό με τη δική μας φροντίδα. Αυτή δεν γράφτηκε με μελάνι, αλλά με το Πνεύμα του αληθινού Θεού· δεν γράφτηκε πάνω σε πέτρινες πλάκες, αλλά πάνω σε πλάκες ανθρώπινες, στις καρδιές σας» (Β’Κορ 3,3). Η Μαρία, ως πρώτη μαθήτρια και τύπος της Εκκλησίας, είναι μια επιστολή γραμμένη με το Πνεύμα του ζώντος Θεού. Ακριβώς για αυτόν τον λόγο, μπορεί να «γνωριστεί και να διαβαστεί από όλους τους ανθρώπους» (Β’Κορ. 3:,2), ακόμη και από εκείνους που δεν ξέρουν να διαβάζουν βιβλία θεολογίας, από εκείνους τους «μικρούς» στους οποίους ο Ιησούς λέει ότι τα μυστήρια της Βασιλείας αποκαλύπτονται, κρυμμένα από τους σοφούς (βλ. Μτ 3, 11:25).

Λέγοντας το «ναι» της –όταν η Μαρία δέχεται και λέει στον άγγελο: «ναι, ας γίνει το θέλημά του Κυρίου» και δέχεται να γίνει η μητέρα του Ιησού–, είναι σαν να έλεγε η Μαρία στον Θεό: «Εδώ είμαι, Είμαι πίνακας γραφής: ας γράψει ο Συγγραφέας ό,τι θέλει, ας με κάνει ό,τι θέλει ο Κύριος των πάντων» [1]. Εκείνη την εποχή, συνηθιζόταν να γράφουν σε κερωμένα πινακίδια· σήμερα θα λέγαμε ότι η Μαρία προσφέρει τον εαυτό της ως λευκή σελίδα στην οποία ο Κύριος μπορεί να γράψει ό,τι θέλει. Το «ναι» της Μαρίας στον άγγελο – έγραψε ένας γνωστός ερμηνευτής – αντιπροσωπεύει «την κορυφή κάθε θρησκευτικής συμπεριφοράς ενώπιον του Θεού, αφού εκφράζει, με τον υψηλότερο τρόπο, την παθητική διαθεσιμότητα σε συνδυασμό με την ενεργητική ετοιμότητα, το βαθύτερο κενό που συνοδεύει τη μεγαλύτερη πληρότητα» [2].

Ιδού, λοιπόν, πώς η Μητέρα του Θεού είναι όργανο του Αγίου Πνεύματος στο έργο του εξαγιασμού. Μέσα στην ατελείωτη πλημμύρα των λέξεων που ειπώθηκαν και γράφτηκαν για τον Θεό, την Εκκλησία και την αγιότητα (που πολύ λίγοι, αν υπάρχουν, μπορούν να διαβάσουν και να κατανοήσουν πλήρως) αυτή μας προτείνει μόνο δύο λέξεις που μπορεί να προφέρει ο καθένας, ακόμη και ο πιο απλός, σε κάθε περίσταση: «Εδώ είμαι». Η Μαρία είναι αυτή που είπε «ναι» στον Κύριο και με το παράδειγμά της και τη μεσιτεία της μας ωθεί να πούμε το δικό μας «ναι» και σε Εκείνον, κάθε φορά που βρισκόμαστε αντιμέτωποι με μια υπακοή προς εφαρμογή ή μια δοκιμασία που πρέπει να ξεπεράσουμε.

Σε κάθε εποχή της ιστορίας της, αλλά ιδιαιτέρως αυτή τη στιγμή, η Εκκλησία βρίσκεται στην κατάσταση στην οποία βρισκόταν η χριστιανική κοινότητα μετά την Ανάληψη του Ιησού στους ουρανούς. Πρέπει να κηρύξει το Ευαγγέλιο σε όλα τα έθνη, αλλά αναμένει τη «δύναμη εξ ύψους» για να μπορέσει να το κάνει. Και ας μην ξεχνάμε ότι εκείνη τη στιγμή, όπως διαβάζουμε στις Πράξεις των Αποστόλων, οι μαθητές ήταν συγκεντρωμένοι γύρω από τη «Μαρία, τη μητέρα του Ιησού» (Πραξ 1,14).

Είναι αλήθεια ότι μαζί της στο υπερώο ήταν και άλλες γυναίκες, αλλά η παρουσία της είναι διαφορετική και μοναδική μεταξύ όλων. Μεταξύ αυτής και του Αγίου Πνεύματος υπάρχει ένας μοναδικός και αιώνια άφθαρτος δεσμός που είναι το ίδιο το πρόσωπο του Χριστού, ο σαρκωθείς «εκ Πνεύματος άγιου και Μαρίας της Παρθένου», όπως απαγγέλλουμε στο Σύμβολο της Πίστεως. Ο ευαγγελιστής Λουκάς σκόπιμα τονίζει την αντιστοιχία μεταξύ της έλευσης του Αγίου Πνεύματος επί της Μαρίας στον Ευαγγελισμό και της έλευσης του επί των μαθητών την Πεντηκοστή, χρησιμοποιώντας μερικές πανομοιότυπες εκφράσεις και στις δύο περιπτώσεις. 

Ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης, σε μια από τις προσευχές του, χαιρετίζει την Παρθένο ως «θυγατέρα και δούλη του υψίστου Βασιλέως και επουρανίου Πατρός, μητέρα του αγιωτάτου Κυρίου Ιησού Χριστού, νύμφη του Αγίου Πνεύματος» [3]. Θυγατέρα του Πατρός, Μητέρα του Υιού, Νύμφη του Αγίου Πνεύματος! Η μοναδική σχέση της Μαρίας με την Τριάδα δεν θα μπορούσε να απεικονιστεί με πιο απλά λόγια.

Όπως όλες οι εικόνες, έτσι και αυτή της «νύμφης του Αγίου Πνεύματος» δεν πρέπει να γίνει απόλυτη, αλλά να ληφθεί για την αλήθεια που εμπεριέχει, και είναι μια πολύ όμορφη αλήθεια. Αυτή είναι η νύμφη, αλλά είναι, πριν ακόμη από αυτό, η μαθήτρια του Αγίου Πνεύματος. Νύμφη και μαθήτρια. Ας μάθουμε από αυτήν να είμαστε υπάκουοι στις εμπνεύσεις του Πνεύματος, ειδικά όταν Αυτό μας προτείνει να «σηκωθούμε γρήγορα» και να πάμε να βοηθήσουμε κάποιον που έχει την ανάγκη μας, όπως έκανε αυτή αμέσως μετά την αναχώρηση του αγγέλου (βλ. Λκ 1,39). Σας ευχαριστώ!

________________________________

[1] Βλ. Ωριγένους, Σχόλιο στο κατά Λουκάν Ευαγγέλιο, framm. 18 (GCS 49, σ. 227).

[2] H. Schürmann, Das Lukasevangelium, Friburgo σε Br. 1968: ιταλ. μετάφρ. Brescia 1983, 154.

[3] Fonti Francescane, Assisi 1986, αρ. 281.

———————

Μετάφραση: π.Λ