26 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΩΝ ΚΟΣΜΑ ΚΑΙ ΔΑΜΙΑΝΟΥ ΑΝΑΡΓΥΡΩΝ ΜΑΡΤΥΡΩΝ
Πρόκειται για δύο αδελφούς Αγίους, που η χριστιανική παράδοση και ευλάβεια τους έχει βάλει στην πρώτη γραμμή των πιο επιφανών και λαϊκών Αγίων.
Από ιστορικής πλευράς ελάχιστα στοιχεία υπάρχουν γι’ αυτούς. Η Ρωμαϊκή Ακολουθία αναφέρει: «Από αρχαιότατες γραπτές μνήμες προκύπτει ότι ο τάφος τους βρισκόταν στην πόλη Κύρρο της Συρίας, όπου είχε ανεγερθεί και βασιλική προς τιμήν τους. Έκτοτε η ευλάβεια τους πέρασε από την Ανατολή στη Ρώμη και διαδόθηκε σ' όλον τον κόσμο». Τα λείψανα τους διεκδικούσαν (όπως πίστευαν) διάφορες εκκλησίες της Ευρώπης και αλλού.
Τα ονόματα τους περιλαμβάνονται στις λιτανείες των Αγίων.
Το Μαρτυρολόγιο της Ρώμης λέγει: «Γενέθλια Αγίων μαρτύρων Κοσμά και Δαμιανού, αδελφών. Κατά τον Διοκλητιανού διωγμόν, νικήσαντες θεία δυνάμει βάσανα πολλά, δεσμά, φυλακίσεις, θάλασσας και πύρας, σταυρούς, λιθοβολισμούς και βέλη, αποκεφαλίσθησαν…»
Η Ανατολική Εκκλησία τους εορτάζει την 1η Ιουλίου. Είναι όμως βέβαιο ότι δεν πρόκειται για τους ίδιους Αγίους τους εκ Ρώμης επί Κιρίνου μαρτυρήσαντας (Κοσμάν και Δαμιανόν) και τούτο γιατί η Ρώμη τους αγνοεί.
Τι λέγει η παλαιά παράδοση;
Οι Άγιοι Κοσμάς και Δαμιανός γεννήθηκαν στην Αραβία γύρω στον 4ο αιώνα. Η μητέρα τους, ευλαβής και ενάρετη χριστιανή, όταν χήρεψε ανέλαβε τη θεοσεβή ανατροφή των πέντε παιδιών της, δύο διδύμων και των Ανθίμου, Αεοντίου και Ευπρεπίου. Φαίνεται ότι είχε τη δυνατότητα να τα σπουδάσει. Μεταξύ όλων, ο Κοσμάς κι ο Δαμιανός (δίδυμοι) διακρίθηκαν στην επιστήμη. Σπούδασαν την ιατρική και επωφελήθηκαν της επιστήμης τους για να εξασκήσουν την αποστολική τους δράση, αφοσιωμένοι στους ασθενείς, επισκεπτόμενοι και περιθάλποντες αυτούς δωρεάν, και γι" αυτό ονομάστηκαν και «Ανάργυροι» (άνευ αργυρίων), εφαρμόζοντες τα λόγια του Χριστού: «δωρεάν ελάβετε, δωρεάν δοτέ» (Ματθ. 10,8). Θεράπευαν τουςασθενείς όχι μονάχα με τα φάρμακα, αλλά και με τα θαύματα που έκαναν. Πολλές φορές θεράπευαν όχι μόνον τα σώματα αλλά και τις ψυχές, με τις συμβουλές και τα λόγια τους…
Τέτοιου είδους θεραπείες υπάρχουν πολλές και ενδιαφέρουσες στο θρύλο των δύο Αγίων. Χαρακτηριστικά αναφέρουμε μια τέτοια ίαση:
Μια πλούσια ματρώνα, ονόματι Παλλάδια, αφού ξόδεψε πολλά χρήματα για την ανίατη αρρώστια της, χωρίς αποτέλεσμα, παρουσιάστηκε στους Αγίους Αναργύρους ζητώντας την ευσπλαχνία τους. Πράγματι, οι Άγιοι αδελφοί την θεράπευσαν. Εκείνη, θέλοντας να ξεπληρώσει την ευγνωμοσύνη της απέναντι τους, με δόλο και με ένα πονηρό τέχνασμα άφησε στο Δαμιανό ένα μεγάλο χρηματικό ποσό να το χρησιμοποιήσει για τους φτωχούς. Όταν το έμαθε ο Κοσμάς, λυπήθηκε τόσο ώστε εξέφρασε την επιθυμία να τον θάψουν χωριστά από κείνο, μετά το θάνατο του. «Κοσμά, του λέγει ο Χριστός, σε οπτασία, γιατί λυπάσαι; Μόνο από αγάπη προς εμέ δέχθηκε τη δωρεά ο αδελφός σου.» Έτσι, ο Κοσμάς πείστηκε και πήρε πίσω την απόφαση του για την τιμωρία του αδελφού του.
Πηγή: Τα’ αδέλφια μας οι άγιοι
