ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΔΕΥΤΕΡΟ ΤΟ ΕΥΑΓΓΕΛΙΟ ΤΗΣ ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑΣ - V. Μια παγκόσμια κοινωνία - 90. Τούτο δεν σημαίνει να εξισώνουμε όλα τα ζώντα πλάσματα και να αφαιρούμε από τον άνθρωπο την ιδιαίτερη εκείνη αξία του, που συνεπάγεται ταυτόχρονα μια τρομερή ευθύνη. Και ούτε προϋποθέτει μια θεοποίηση της γης, που θα μας στερούσε το κάλεσμα να συνεργαστούμε μαζί της και να προστατέψουμε το εύθραυστο που την χαρακτηρίζει. Οι αντιλήψεις αυτές θα κατέληγαν να δημιουργήσουν νέες ανισορροπίες στην προσπάθεια να ξεφύγουμε από την πραγματικότητα που μας προκαλεί68. Παρατηρείται, μερικές φορές, η έμμονη ιδέα να αρνούμαστε στον άνθρωπο οποιαδήποτε υπεροχή, και αναλαμβάνουμε έναν αγώνα για την υπεράσπιση των άλλων ειδών, ενώ δεν αγωνιζόμαστε για να υπερασπιστούμε την ίση αξιοπρέπεια μεταξύ των ανθρώπων. Ασφαλώς οφείλουμε να ανησυχούμε όταν τα άλλα ζωντανά πλάσματα γίνονται αντικείμενο ανεύθυνης μεταχείρισης, αλλά θα έπρεπε να μας εξοργίζουν πάνω απ’ όλα οι τεράστιες ανισότητες που υπάρχουν μεταξύ μας, επειδή συνεχίζουμε να ανεχόμαστε ότι ορισμένοι θεωρούν πως έχουν περισσότερη αξιοπρέπεια από άλλους. Δεν αντιλαμβανόμαστε πια ότι ορισμένοι παρασύρονται σε μια εξευτελιστική μιζέρια, χωρίς πραγματικές δυνατότητες βελτίωσης, ενώ άλλοι δεν ξέρουν ούτε τι να τα κάνουν αυτά που κατέχουν, επιδεικνύουν με ματαιοδοξία μια αξίωση ανωτερότητας και αφήνουν πίσω τους τόση σπατάλη, που θα ήταν αδύνατο να γενικευτεί χωρίς να καταστρέψει τον πλανήτη. Στην πράξη, συνεχίζουμε να αποδεχόμαστε ότι μερικοί αισθάνονται περισσότερο άνθρωποι από άλλους, σαν να είχαν γεννηθεί με περισσότερα δικαιώματα. 91. Δεν μπορεί να είναι αυθεντική μια αίσθηση βαθιάς ένωσης με τα άλλα όντα της φύσης, αν ταυτόχρονα δεν τρέφουμε στην καρδιά μας τρυφερότητα, συμπόνια και έγνοια για τους ανθρώπους. Είναι φανερή η ασυνέπεια αυτού που αγωνίζεται ενάντια στο εμπόριο των υπό εξαφάνιση ζώων, αλλά μένει εντελώς αδιάφορος απέναντι στην εμπορία ανθρώπων, δεν ενδιαφέρεται για τους φτωχούς, ή είναι αποφασισμένος να καταστρέψει έναν άλλον άνθρωπο που δεν του είναι αρεστός. Αυτό θέτει σε κίνδυνο το νόημα του αγώνα για το περιβάλλον. Δεν είναι τυχαίο που, στον ύμνο όπου δοξάζει τον Θεό για τα πλάσματα, ο Φραγκίσκος προσθέτει: «Να’ σαι δοξασμένος, Κύριέ μου, γι’ αυτούς που συγχωρούν εξαιτίας της αγάπης σου». Τα πάντα είναι συνδεδεμένα. Για τον λόγο αυτόν, απαιτείται μια φροντίδα του περιβάλλοντος, ταυτόχρονα με την ειλικρινή αγάπη για τους ανθρώπους και μια σταθερή δέσμευση για την επίλυση των προβλημάτων της κοινωνίας. 92. Από την άλλη μεριά, όταν η καρδιά είναι πραγματικά ανοικτή σε μια παγκόσμια κοινωνία, τίποτε και κανένας δεν αποκλείεται από αυτή την αδελφοσύνη. Συνεπώς, είναι επίσης αληθές ότι η αδιαφορία ή η σκληρότητα προς τα άλλα πλάσματα αυτού του κόσμου καταλήγουν πάντοτε να μεταφερθούν με κάποιο τρόπο στην συμπεριφορά που επιφυλάσσουμε στους άλλους ανθρώπους. Η καρδιά είναι μόνο μία και η ίδια μιζέρια που οδηγεί στην κακοποίηση ενός ζώου δεν αργεί να εκδηλωθεί στη σχέση με τα άλλα πρόσωπα. Κάθε κακοποίηση οιουδήποτε πλάσματος, «είναι αντίθετη στην ανθρώπινη αξιοπρέπεια»69. Δεν μπορούμε να θεωρούμε τους εαυτούς μας πρόσωπα που αγαπούνε πραγματικά, αν αποκλείουμε από τα ενδιαφέροντά μας ένα μέρος της πραγματικότητας: «Ειρήνη, δικαιοσύνη και προστασία της δημιουργίας, είναι τρία ζητήματα πλήρως συνδεδεμένα, που δεν μπορούν να διαχωριστούν για να εξεταστούν μεμονωμένα, με κίνδυνο να καταλήξουμε ξανά σε υπεραπλούστευση»70. Τα πάντα είναι σε σχέση μεταξύ τους, και όλοι εμείς οι άνθρωποι είμαστε ενωμένοι ως αδέλφια σε ένα υπέροχο προσκύνημα, συνδεδεμένοι από την αγάπη που ο Θεός έχει για κάθε ένα από τα πλάσματά του, η οποία μας ενώνει και μεταξύ μας, με τρυφερή στοργή, αλλά και με τον αδελφό ήλιο, την αδελφή σελήνη, τον αδελφό ποταμό και τη μητέρα γη.