Χρειαζόμαστε μια Εκκλησία περισσότερο ιεραποστολική
Σύμφωνα με τον σεβασμιότατο Alfredo Gualberti Calandrina, αρχιεπίσκοπο της Santa Cruz, στη Βολιβία – που συμμετέχει στη Σύνοδο – η Εκκλησία θα πρέπει να κάνει την κοινή γνώμη να συνειδητοποιήσει τη ζημιά που έχει προκληθεί από τις αγροτικές επιχειρήσεις στην Αμαζονία, αλλά και να ανακαλύψουν εκ νέου την κεντρική θέση που πρέπει να έχει ο Λόγος του Θεού και η Ευχαριστία μεταξύ αυτών των πληθυσμών
Το 2015, κατά το αποστολικό ταξίδι του στη Βοσνία, ο Πάπας Φραγκίσκος ήλπιζε ότι σε αυτή τη γη «όπου η εκμετάλλευση, η απληστία, οι πολυάριθμοι εγωισμοί και οι σεκταριστικές προοπτικές» κάλυψαν την ιστορία, θα μπορούσε το σήμερα να αποτελέσει «την χρονική περίοδοολοκλήρωσης». Στη Σύνοδο που είναι αφιερωμένη στην Παναμαζονική περιοχή, η οποία πραγματοποιείται στο Βατικανό, ο σεβασμιότατος Sergio Alfredo Gualberti Calandrina, αρχιεπίσκοπος της Santa Cruzdela Sierra, της πιο πολυπληθέστερης πόλης της Βολιβίας, ανανεώνει τη δέσμευση της Εκκλησίας να ενθαρρύνει το διάλογο μεταξύ των ιθαγενών λαών, αλλά και την πολιτική συνείδηση για την εκμετάλλευση και τις καταχρήσεις που υφίστανται οι εργαζόμενοι και η γη.Στα μικρόφωνα του Radio Vaticana Italia, ο αρχιεπίσκοπος Gualberti Calandriana, ένα από τα τέσσερα μέλη της επιτροπής που η συνέλευση έχει εκλέξει για την σύνταξη του τελικού εγγράφου, αναφέρει τις εντυπώσεις του για την πρόοδο των εργασιών της Συνόδου.
Συνέντευξη με τον Σεβασμιότατο Alfredo Gualbertini Calandrina
Απ. – Υπάρχει ένα αδελφικό κλίμα, αυτό μπορώ να το πω, ακόμα κι αν υπάρχουν διαφορετικά οράματα. Υπάρχει ένα κλίμα πολύ αδελφικό και πάνω απ’ όλα υπάρχει η επιθυμία να ανταποκριθούμε στην πρόκληση που αντιπροσωπεύει τον ευαγγελισμό στην Αμαζονία και την περιβαλλοντική και κοινωνική κατάσταση στην Αμαζονία. Το σημαντικότερο πρόβλημα της περιοχής παραμένει αυτό των μεγάλων πολυεθνικών εταιρειών που – συχνά σε συμφωνία με τις τοπικές κυβερνήσεις – εκμεταλλεύονται το έδαφος της Αμαζονίας με ένα εντελώς υπερβολικό τρόπο και χωρίς κριτήρια, προκαλώντας σοβαρές ζημιές όχι μόνο στη γη αλλά κυρίως στους αυτόχθονες λαούς που ζουν εκεί. Υπάρχει η επιθυμία να δοθεί μια νέα απάντηση, μια απάντηση που θα ευαισθητοποιήσει την παγκόσμια κοινή γνώμη, ακόμη και σε παγκόσμιες οργανώσεις και κυρίως στα κράτη, ώστε να μπορέσουμε να περιορίσουμε αυτό το πρόβλημα.
Στην Εκκλησιαστική Επαρχία σας στην Βολιβία, η εκμετάλλευση του εδάφους αποτελεί πρόβλημα που βιώνεται με κάποιο συγκεκριμένο τρόπο;
Απ. – Ναι, κυρίως επειδή θέλουμε να επεκτείνουμε τα γεωργικά σύνορα. Στην Βολιβία υπεγράφη φέτος συμφωνία μεταξύ της κυβέρνησης και της Κίνας, για την εξαγωγή κρέατος: ενός εκατομμυρίου κανταρίων (εκατόκιλων) κρέατος ετησίως. Επομένως, οι εταιρείες χρειάζονται περισσότερη καλλιεργήσιμη γη για την καλλιέργεια φυτών για την εκτροφή των ζώων.Και έτσι τα δέντρα κόβονται, καίγονται… Φέτος, από τον μήνα Αύγουστο μέχρι σήμερα, πάνω κάτω από τα μέσα Αυγούστου μέχρι τα τέλη Σεπτεμβρίου, στην Βολιβία έχουν καεί 4 εκατομμύρια εκτάρια, σχεδόν 42 χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, μια περιοχή μεγαλύτερη από το Λάτσιο. Αυτό για να πάρουμε μια ιδέα για το τι συμβαίνει μόνο στη Βολιβία. Όλα αυτά για οικονομικούς λόγους αλλά και πολιτικούς. Πληθυσμοί μετακινούνται από το Altipiano προς την ανατολική Βολιβία, όχι για να δημιουργήσουν κάποιου είδους διακανονισμό που στη συνέχεια θα αποδώσει, αλλά μόνο λόγω πολιτικής προπαγάνδας.
Πρόκειται επομένως για ένα οικονομικό, κοινωνικό και πολιτικό πρόβλημα. Αλλά ποιο ρόλο μπορεί να διαδραματίσει η Εκκλησία;
Απ. – Ο μοναδικός ρόλος που έχουμε προς το παρόν είναι να προσπαθήσουμε να καταστήσουμε συνειδητό αυτό που συμβαίνει. Η φωνή μας πρέπει να αποτελεί φωνή που καταγγέλλει, μια φωνή προφητική που βοηθά τους ανθρώπους να σκέφτονται και να συνειδητοποιούν όλα αυτά. Αλλά και μια φωνή ειρήνης, επειδή αυτή η μετατόπιση ολόκληρων πληθυσμών που έρχονται στην περιοχή του Αμαζονίου, δημιουργεί συγκρούσεις με τον αυτόχθονα πληθυσμό που ζει εκεί, δημιουργώντας όλο και πιο σοβαρές εντάσεις. Η συνύπαρξη των πληθυσμών μιας περιοχής με εκείνο μιας άλλης είναι μερικές φορές δύσκολη. Τώρα, όμως, η συνάντηση μεταξύ ιθαγενών ομάδων των Άνδεων και ιθαγενών ομάδων του Αμαζονίου, που ανήκουν σε εντελώς διαφορετικούς πολιτισμούς, έχει αρχίσει να δημιουργεί μια ισχυρή σύγκρουση την οποία πρέπει να προσπαθήσουμε να αποφύγουμε. Επαναλαμβάνω, πρόκειται για μετατοπίσεις πληθυσμού που γίνονται μόνο για πολιτικούς λόγους.
Πώς αποκτά ένα νέο πρόσωπο η Εκκλησία στην Αμαζονία;
Απ. – Πιστεύω, ότι ο ευαγγελισμός θα πρέπει να είναι πιο ριζοσπαστικός. Εδώ έχουν γίνει ορισμένες προτάσεις, αλλά θα πρέπει να σκεφτούμε πάνω απ’ όλα ένα νέο τρόπο για να είμαστε Εκκλησία. Χρειαζόμαστε μια περισσότερο κοινοτική Εκκλησία, πιο ευαγγελική, επομένως και πιο φτωχή. Μια Εκκλησία όπου η κεντρική θέση του Λόγου του Θεού και της Ευχαριστίας θα αποτελεί πραγματικά ένα συγκεκριμένο γεγονός. Ξεκινώντας από εκεί, θα μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε στη συνέχεια όλα τα άλλα συγκεκριμένα προβλήματα, όπως η νέα διακονία και η ανάγκη για μια ποιμαντική φροντίδα περισσότερο της παρουσίας από ότι της επίσκεψης. Θα πρέπει ως εκ τούτου να είμαστε συγκεκριμένοι. Είναι αλήθεια ότι υπάρχουν πληθυσμοί λίγο χαμένοι, όπου δεν υπάρχουν ιερείς που κατοικούν εκεί. Σε αυτές τις περιπτώσεις πιστεύω ότι μια ακριβέστερη και πιο δομημένη ποιμαντική φροντίδα της μετακίνησης,θα μπορούσε να δώσει καλύτερα αποτελέσματα.Αυτή είναι μια από τις συγκεκριμένες απαντήσεις. Αλλά, θα πρέπει κυρίως να μεταστραφούμε. Στην Λατινική Αμερική έγιναν τα σπουδαία συνέδρια των επισκόπων στη Medellin, Puebla, SantoDomingo και Apareçida που μας υπέδειξαν αυτή την πορεία. Αλλά βλέπω ότι είμαστε ακόμη πολύ μακριά από την πλήρη ανάληψή της. Και σ’ αυτήν τη μεταμόρφωση, σε αυτή τη μεταστροφή σε έναν νέο τρόπο να αποτελούμε Εκκλησία, κυρίως, θα έλεγα, ότι θα ήταν χρήσιμη η ιεραποστολική σφραγίδα: πρέπει να είμαστε Εκκλησία που βγαίνει προς τα έξω και συναντά συγκεκριμένες πραγματικότητες, συγκεκριμένους ανθρώπους και συγκεκριμένους λαούς.
Υπάρχει κάποια ιδιαίτερη προσδοκία σχετικά με αυτή τη σύνοδο, μια ιδέα που θα θέλατε να βγει από τη συζήτησή σας;
Απ. – Για εμένα, προσωπικά, θα μου άρεσε πάρα πολύ να αναφερθώ στις μικρές εκκλησιαστικές κοινότητες της βάσης. Η Λατινική Αμερική έχει μια πολύ ισχυρή εμπειρία με αυτές τις κοινότητες οι οποίες, εξαιτίας λαθών που έγιναν, επειδή δεν τις συνόδευσαν με ένα συγκεκριμένο τρόπο, έχουν πολιτικοποιηθεί ή μάλλον «κομματικοποιηθεί», αν μπορούσαμε να πούμε, και όλο αυτό έχει διακόψει αυτή την πορεία… Εγώ, αντίθετα, έβλεπα σε αυτές τις μικρές κοινότητες τη νέα εκκλησιαστική βάση. Οι μικρές κοινότητες όπου οι άνθρωποι βιώνουν την κοινωνία, την αλληλεγγύη, την πίστη. Όπου η κοινωνική δέσμευση αρχίζει από την πίστη τους. Πιστεύω όμως, ότι θα μπορούσαμε να αναβιβάσουμε κοινότητες της βάσης, με τη δέσμευση να τις συνοδεύσουμε και να κατανοήσουμε πλήρως το πνεύμα τους. Η ενορία θα γίνει έτσι ένα ενδιάμεσο επίπεδο εκκλησιαστικής οργάνωσης και όχι πλέον το βασικό επίπεδο. Τότε θα άλλαζε και ο ρόλος του ιερέα, καθώς θα ήταν υπεύθυνος για το συντονισμό της κοινωνίας των διαφόρων κοινοτήτων και στη συνέχεια, στην εκκλησιαστική διοίκηση, ο επίσκοπος θα αναλάμβανε την υπηρεσία του συντονισμού των πάντων σε ανώτερο επίπεδο.
Μετάφραση:ρφ