ΠΕΡΟΥ: ΑΠΟΒΙΩΣΕ «Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΤΗΣ ΘΕΟΛΟΓΙΑΣ ΤHΣ ΑΠΕΛEΥΘΕRΩΣΗΣ»
π.GUSTAVO GUTIERREZ
Τα λαϊκά και καθολικά μέσα όλων των ηπείρων αφιέρωσαν εκτενή άρθρα στον π. Gustavo Gutierrez, με αφορμή τον θάνατό του, την 22-10-2024, σε μονάδα ηλικιωμένων Δομινικανών, στη Λίμα του Περού. Ο Αρχιεπίσκοπος Carlo Mattasoglio, την 24-10-24, τέλεσε την εξόδια ακολουθία στη Βασιλική του «Υπεραγίου Ροδαρίου» παρουσία 1100 επισήμων και απλών πιστών. Ο Πάπας Φραγκίσκος έστειλε βιντεοσκοπημένο μήνυμα αναφέροντας ότι ο εκλιπών υπήρξε «ένα άτομο της Εκκλησίας που ήξερε να σιωπά, όταν έπρεπε να σιωπήσει, που ήξερε να υποφέρει, όταν ήρθε η σειρά του να υποφέρει, που μπόρεσε να παράγει τόσους αποστολικούς καρπούς και τόση πλούσια θεολογία». Ποιος όμως ήταν ο περουβιανός θεολόγος που επηρέασε σημαντικό τμήμα της Εκκλησίας μας, για μισό αιώνα, θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε στην συνέχεια.
Ο π. Gutierrez (Λίμα Περού 8-6-1928 ως 22-10-2024) υπήρξε ένας πολύ μορφωμένος άνθρωπος: σπούδασε ιατρική και λογοτεχνία στη χώρα του, ψυχολογία και φιλοσοφία στο Καθολικό πανεπιστήμιο του Louvain (Βέλγιο) και στη Λυών και τέλος, θεολογία σε Παρίσι και Ρώμη. Ήρθε σε επαφή και δέχθηκε επιρροή από σημαντικούς Ιησουίτες και Δομινικανούς στοχαστές της εποχής, αλλά και προτεστάντες θεολόγους. Χειροτονήθηκε το 1959 και επέστρεψε στο Περού, όπου υπηρέτησε σε φτωχές ενορίες. Αργότερα δίδαξε σε ιεροσπουδαστήρια και θεολογικές σχολές της χώρας. Γύρω του αναπτύχθηκε ένα δίκτυο ιερέων που ήθελαν την ανανέωση τη Εκκλησίας, όπως αυτή διαμορφωνόταν μέσα και μετά τη Β’ Σύνοδο του Βατικανού.
Ο π. Gutierrez αναρωτιόταν πώς μπορούσε να μεταφερθεί σε φτωχούς ανθρώπους ότι ο Θεός πράγματι τους αγαπά. Κατέληξε ότι έπρεπε να υπάρξει μια προνομιακή επιλογή της Εκκλησίας προς τους φτωχούς, οι οποίοι έπρεπε να βοηθηθούν να βελτιώσουν τις συνθήκες της ζωής τους. Η πηγή των προβλημάτων της Λατινικής Αμερικής ήταν η αμαρτία, που είχε εκδηλωθεί μέσω της καθιέρωσης άδικων κοινωνικών δομών. Έτσι ξεκίνησε ένα από τα πιο πολυσυζητημένα θρησκευτικά ρεύματα του 20ου αι. που έλαβε όνομα από το βιβλίο του Liberation Theology, 1971.
Ο συγκεκριμένος ιερέας ποτέ δεν υποστήριξε χρήση όπλων ή συμμετοχή ιερέων στην πολιτική, για την επίτευξη των σκοπών τους, όπως άλλοι συνάδελφοί του, π.χ. στη Νικαράγουα, ούτε έθεσε τη μαρξιστική οικονομική άποψη στο κέντρο των επιλογών του. Ακόμα και όταν η θεολογία της Απελευθέρωσης και ο ίδιος κυνηγήθηκαν από την Αγία Έδρα, μετά το 1984 (από τον Πάπα Ιωάννη – Παύλο Β΄ και τον τότε Επικεφαλής της Συνόδου για θέματα πίστης καρδινάλιο Ιωσήφ Ράτσιγγερ) δεν του απαγορεύτηκε η διδασκαλία
Όμως, συναντώντας αντιδράσεις από την εκκλησιαστική ιεραρχία του Περού, προτίμησε να μεταναστεύσει στις ΗΠΑ, όπου δίδαξε ως τακτικός καθηγητής, στο Καθολικό πανεπιστήμιο Notre Dame της Ιντιάνας και ως επισκέπτης καθηγητής σε πολλές σχολές των ΗΠΑ και της Ευρώπης.
Το 1999 εντάχθηκε στο Τάγμα των Δομινικανών.
Όσο και αν διάφορες μορφές έκφρασης της Θεολογίας της Απελευθέρωσης αποδοκιμάσθηκαν από την επίσημη Εκκλησία, ο π. Gutierrez είδε τις ιδέες του για «προνομιακή επιλογή για τους φτωχούς» να έρχονται στο επίκεντρο της παπικής διδασκαλίας, 11 χρόνια πριν, με την ανάδειξη ενός Λατιναμερικάνου ως Πάπα Ρώμης. Ο Φραγκίσκος τον κάλεσε στη Ρώμη τους πρώτους μήνες της εκλογής του, αναφέρει συχνά ότι έχει επηρεαστεί από τα γραπτά του π. Gutierrez και είναι φανερό ότι οι φτωχοί είναι στο κέντρο του ενδιαφέροντός του. Τι μεγαλύτερη δικαίωση για τον περουβιανό ιερέα που πέρασε στην αιώνια ζωή, πριν λίγες μέρες…
Πληροφορίες από καθολικό τύπο και φωτογραφίες από Vatican News
Το ανωτέρω βιβλίο του έχει εκδοθεί στα ελληνικά από τον «Άρτο Ζωής»
ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΒΑΝΤΗΣ
Μέλος Συνοδικής Επιτροπής ΔΙΚΑΙΟΣΥΝΗ ΚΑΙ ΕΙΡΗΝΗ
