Όχι στην εκκοσμίκευση της πίστης, η Εκκλησία είναι ο οίκος της ευσπλαχνίας του Θεού
Μην κοιτάτε ποτέ ως κριτές αλλά ως αδέλφια: «δεν είμαστε επιθεωρητές της ζωής των άλλων, αλλά αυτοί που προωθούν το καλό όλων». Κατά την δυνατή ομιλία που εκφωνήθηκε σήμερα το απόγευμα στο Albano, ο Πάπας προτρέπει να μην γεμίζουμε την πίστη από διάφορα παρελκόμενα και να μην κάνουμε τις κοινότητες κλειστούς κούκλους, και υπενθυμίζει ότι η Εκκλησία είναι ο χώρος όπου συναντάμε την αγάπη του Θεού.
Η Εκκλησία υπάρχει για να ανακοινώνει στους ανθρώπους, ακόμη και στους πιο απόμακρους ή ξεχασμένους, ότι ο Θεός είναι ο πρώτος που μας αγάπησε, με πολύ αυθορμητισμό ο Πάπας, επικεντρώνεται στην αποστολή της Εκκλησίας και των χριστιανών στον κόσμο, η οποία είναι συνυφασμένη με την ιστορία του Ζακχαίου που μας διηγείται το Ευαγγέλιο. Πριν από τη θεία λειτουργία την οποία τέλεσε στην πλατεία Pia, ο Πάπας στο εσωτερικό του καθεδρικού ναού SanPancrazioείχε μια στιγμή προσευχής μαζί με τους ιερείς. Πριν από έντεκα χρόνια, κατά την ίδια ημερομηνία, ο Βενέδικτος 16ος καθαγίασε το ιερό του Καθεδρικού Ναού.
Πηγαίνετε σε εκείνους που είναι ξεχασμένοι από όλους για να τους πείτε: ο Θεός σε θυμάται
Κατά την ομιλία του, ο Πάπας Φραγκίσκος υπενθύμισε ότι ο Ζακχαίος, μικρός σε ανάστημα, αναρριχήθηκε σε ένα πλάτανο για να δει τον Ιησού που διερχόταν από την Ιεριχώ. Στα μάτια των συμπολιτών του ο Ζακχαίος ήταν «αόρατος», επειδή ήταν ο επικεφαλής των τελώνων οι οποίοι εισέπρατταν τους φόρους εκ μέρους της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Ο Ιησούς ωστόσο, ανασήκωσε το βλέμμα του και τον κάλεσε να κατέβει αμέσως, επειδή ήθελε να πάει στο σπίτι του. Παρά τα εμπόδια και τα όρια των αμαρτιών και των φλυαριών, ο Θεός θυμάται τον «μεγαλύτερο αμαρτωλό»:
Τι μας λέει αυτό το Ευαγγέλιο για την επέτειο του καθεδρικού ναού σας; Ότι σε κάθε εκκλησία, η Εκκλησία με κεφαλαίο γράμμα υπάρχει για να κρατήσει ζωντανή μέσα στην καρδιά των ανθρώπων την μνήμη ότι ο Θεός μας αγαπά. Υπάρχει για να λέει σε όλους, ακόμη και στους πιο απόμακρους: «Είσαι αγαπητός και καλείσαι στο όνομα του Ιησού. Ο Θεός δεν σε ξεχνά, σε έχει μέσα στην καρδιά του». Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, όπως ο Ιησούς, μην φοβάστε να «διασχίσετε» την πόλη σας, να πάτε σε εκείνους που είναι οι περισσότερο ξεχασμένοι, σε εκείνους που κρύβονται από ντροπή, από φόβο, από μοναξιά, για να τους πείτε: «Ο Θεός σε θυμάται».
Η λέξη «πρώτος» του Θεού αλλάζει τη ζωή, μην αφήνετε τον εαυτό σας να πέσει σε υποκατάστατα αγάπης
Είναι ενδιαφέρον να σημειώσουμε, ότι ενώ ο Ζακχαίος προσπαθεί να καταλάβει τι είδους δάσκαλος ήταν ο Ιησούς, είναι ο ίδιος ο Κύριος που τον προλαβαίνει: ο Ιησούς τον βλέπει πρώτος και του μιλά. Και η ζωή αλλάζει πράγματι όταν είναι ο Θεός που «πρώτος» μας ανακαλύπτει, η αγάπη του «φτάνει σε εμάς πρώτα απ’ όλα». «αν όπως ο Ζακχαίος αναζητάς ένα νόημα στη ζωή σου, αλλά δεν το βρίσκεις, αν έχεις απομακρυνθεί μέσα σε «υποκατάστατα αγάπης», όπως τα πλούτη, η καριέρα, η ευχαρίστηση, κάποιος εθισμός, άφησε να σε κοιτάξει ο Ιησούς», παροτρύνει ο Ποντίφικας, γιατί μόνο με τον Ιησού «θα ανακαλύψεις ότι από πάντα υπήρξες αγαπημένος».
Δεν περιπλέκουμε την πίστη με τόσα πολλά παρελκόμενα
Ο Πάπας με αυτόν τον τρόπο, εισέρχεται στην καρδιά μιας ομιλίας που προκαλεί όλους τους χριστιανούς, προτρέποντάς μας να αναρωτηθούμε, αν ως Εκκλησία «για εμάς» έχει μεγαλύτερη αξία ο Ιησούς ή «ο τρόπος που έχουμε οικοδομήσει τη ζωή μας»:
Κάθε μεταστροφή γεννιέται μέσα από την επίδειξη ευσπλαχνίας, γεννιέται από την τρυφερότητα του Θεού που απαγάγει την καρδιά μας. Αν ότι κάνουμε δεν ξεκινά από το φιλεύσπλαχνο βλέμμα του Ιησού, διατρέχουμε τον κίνδυνο να εκκοσμικεύσουμε την πίστη, να την περιπλέξουμε και να την γεμίσουμε με πολλά παρελκόμενα: πολιτιστικά θέματα, αποτελεσματικά οράματα, πολιτικές, κομματικές επιλογές… Αλλά ξεχνάμε το ουσιώδες, την απλότητα της πίστης, αυτό που έρχεται πρώτα από όλα: τη ζωντανή συνάντηση με την ευσπλαχνία του Θεού. Αν αυτό δεν αποτελεί το κέντρο, αν δεν είναι η αρχή και το τέλος κάθε δραστηριότητάς μας, κινδυνεύουμε να κρατήσουμε τον Θεό «εκτός», δηλαδή μέσα στην Εκκλησία, που είναι το σπίτι του, αλλά χωρίς εμάς. Η σημερινή πρόσκληση είναι «άφησε το Θεό να σε ευσπλαχνιστεί». Εκείνοςέρχεταιμετηνευσπλαχνίατου.
Για να είναι η Εκκλησία μια φιλόξενη σκηνή, μην μιλάτε πίσω από την πλάτη των άλλων
Όταν ο Ιησούς είπε στον Ζακχαίο ότι θα έπρεπε να επισκεφτεί το σπίτι του, τον κάνει να αισθανθεί αγαπητός και έτσι ο Ζακχαίος λέει: «Δίνω τα μισά από αυτά που έχω στην κατοχή μου στους φτωχούς και, αν έχω κλέψει κάποιον, θα του τα επιστρέψω στο τετραπλάσιο», δηλαδή ξεπερνά τον Νόμο σύμφωνα με τον οποίο θα έπρεπε να του τα επιστρέψει, προσθέτοντας ένα πέμπτο ακόμη, και το κάνει, υπογραμμίζει ο Πάπας Φραγκίσκος, επειδή «βρήκε την αγάπη», αισθάνεται σαν στον σπίτι του. «Πόσο ωραίο θα ήταν αν όσοι βρίσκονται κοντά μας και οι γνωστοί μας αισθάνονταν την Εκκλησία σαν το σπίτι τους!», αναφωνεί ο Πάπας. Σημειώνοντας ότι δυστυχώς οι κοινότητές μας γίνονται ξένες για πολλούς και δεν είναι σχεδόν καθόλου ελκυστικές. Μερικές φορές, «πέφτουμε και εμείς στον πειρασμό και δημιουργούμε κλειστούς κύκλους, οικεία μέρη μεταξύ λίγων εκλεκτών», «αισθανόμαστε εκλεκτοί». Αλλά υπάρχουν τόσοι πολλοί αδελφοί που νοσταλγούν το σπίτι και δεν είχαν το κουράγιο να πλησιάσουν, ίσως επειδή δεν αισθάνονται αγαπημένοι, «ίσως επειδή έχουν γνωρίσει έναν ιερέα που τους συμπεριφέρθηκε με άσχημο τρόπο ή τους έδιωξε, ή θέλησε να τους χρεώσει για τα μυστήρια – κάτι πολύ κακό … και έτσι απομακρύνθηκαν», παρατηρεί επίσης ο Φραγκίσκος:
Ο Κύριος επιθυμεί η Εκκλησία του να είναι ένα σπίτι ανάμεσα στα σπίτια, μια φιλόξενη σκηνή όπου κάθε άνθρωπος, κάθε υπαρξιακός ταξιδιώτης, να μπορεί να συναντά, Εκείνον που ήρθε να ζήσει ανάμεσά μας. Αδελφοί και αδελφές, ας είναι η Εκκλησία ο τόπος όπου δεν κοιτάζουμε ποτέ, τους άλλους από ψηλά, αλλά που όπως ο Ιησούς με τον Ζακχαίο, από χαμηλά προς τα επάνω. Να θυμάστε ότι η μοναδική φορά που μπορείτε να κοιτάξετε ένα άτομο από πάνω προς τα κάτω είναι για να το βοηθήσετε να ανακάμψει. Διαφορετικά δεν είναι επιτρεπτό. Μόνο εκείνη τη στιγμή κοιτάξτε το, γιατί έχει πέσει. Ποτέ να μην βλέπουμε ως κριτές τους ανθρώπους, πάντα ως αδελφοί. Δεν είμαστε επιθεωρητές της ζωής των άλλων, αλλά αυτοί που προωθούμε το καλό για όλους. Και για να προωθούμε το καλό για όλους, κάτι που βοηθά πάρα πολύ πρέπει η γλώσσα μας να παραμένει σταθερή: να μην μιλάμε πίσω από την πλάτη των άλλων.
Και σε όσους έχουν την τάση να μιλήσουν πίσω από την πλάτη των άλλων, ο Πάπας προτείνει, πάντα μιλώντας τους αυθόρμητα, ότι ένα καλό φάρμακο είναι να δαγκώνουμε τη γλώσσα μας. Καλούμαστε να μην είμαστε «περίπλοκοι χριστιανοί, που επεξεργάζονται χίλιες θεωρίες και αναλώνονται αναζητώντας απαντήσεις μέσα στο διαδίκτυο», αλλά – όπως ο Ζακχαίος που με ενθουσιασμό αναρριχήθηκε επάνω σε ένα δέντρο – να επιστρέψουμε σαν «τα μικρά παιδιά» που έχουν ανάγκη από τους γονείς και τους φίλους τους. Και εμείς χρειαζόμαστε τον Θεό και τους άλλους, δεν πρέπει να θεωρούμε κανέναν ως εχθρό, επειδή οι μαθητές «σκέφτονται μόνο το καλό που μπορούν να κάνουν». «Αν αποφεύγουμε να αναζητούμε και να σώζουμε» όσους φαίνονται χαμένοι – προειδοποιεί – «δεν ανήκουμε στον Ιησού». Η ομιλία του σφραγίστηκε και ολοκληρώθηκε με μια ευχή: «είθε ο καθεδρικός ναός του Albano«όπως και κάθε εκκλησία, να αποτελεί χώρο όπου όλοι θα αισθάνονται ότι ο Κύριος τους θυμάται, αφού προηγουμένως θα έχουν βιώσει την ευσπλαχνία του και θα έχουν γίνει αποδεκτοί στο σπίτι του», έτσι ώστε μέσα στην Εκκλησία να συμβαίνει το ομορφότερο πράγμα: «να χαίρεσαι επειδή η σωτηρία εισήλθε στη ζωή».
