Nίκαια, 20 Μαΐου325: το“Πιστεύω”μας
Με την έναρξη της Α’ Οικουμενικής Συνόδου στην ιστορία, η Εκκλησία έλαβε την Ομολογία της Πίστεως την οποία και σήμερα όλοι οι πιστοί εξακολουθούν να απαγγέλλουν κατά τη Θεία Λειτουργία. Ήταν στις 20 Μαΐου του 325, όταν περίπου 250 Επίσκοποι της Δυτικής και Ανατολικής Εκκλησίας συγκεντρώθηκαν για την πρώτη Σύνοδο αυτής που έγινε στην ιστορία ως η Α’ Οικουμενική Σύνοδος της Εκκλησίας, η Σύνοδος της Νίκαιας.
Η μεγάλη καινοτομία της Συνόδου της Νίκαιας βρίσκεται ακριβώς στον χαρακτήρα της οικουμενικότητας, δηλαδή της καθολικότητας, μέσω της οποίας η Εκκλησία συνάχθηκε για να καταπολεμήσει τις πολυάριθμες αιρέσεις που είχαν προκύψει. Συγκεκριμένα, η Εκκλησία βρέθηκε σε αντίθεση με τη διδασκαλία του Αρίου, του λεγόμενου Αριανισμού, που δεν αναγνώριζε την αυθεντική Θεότητα του Χριστού. Υπάρχει όμως μια πτυχή που καθιστά τη Σύνοδο του 325 ακόμη πιο επίκαιρη.
Το Πιστεύω της Νίκαιας
Μεταξύ των πτυχών που καθιστούν επίκαιρη τη Σύνοδο της Νίκαιας, η οποία εγκαινιάστηκε στις 20 Μαΐου 235, υπάρχει η σύνταξη της Ομολογίας της Πίστεως, που συνήθως αποκαλείται “το Πιστεύω”. Η Ομολογία που όλοι οι πιστοί εξακολουθούν να απαγγέλλουν μετά το κήρυγμα του ιερέα, έχει τις ρίζες της σε εκείνη τη Σύνοδο. Με την ευκαιρία εκείνη, οι Συνοδικοί Πατέρες προχώρησαν στη σύνταξη ενός Πιστεύω που επιβεβαίωνε οριστικά τις διδασκαλίες της Εκκλησίας.
Το Σύμβολο Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως
Στην πραγματικότητα, για να είμαστε ακριβείς, το δόγμα αναφέρεται σε ό,τι έγινε γνωστό στην ιστορία ως Σύμβολο Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως. Ο πρώτη αρχική διατύπωση ξεκίνησε από το κείμενο που συνέταξε η Σύνοδος της Νίκαιας, αλλά έγιναν κάποιες αλλαγές και ορισμένες προσθήκες σε αυτό, κατά τη διάρκεια της Συνόδοου της Κωνσταντινουπόλεως το 381, προπάντων σε σχέση με το Άγιο Πνεύμα.
Η απαγγελία της Ομολογίας Πίστεως
Υπάρχει μια θεμελιώδης πτυχή, που πρέπει να ληφθεί υπόψη. Πριν από τις δύο Οικουμενικές Συνόδους του 325 και 381, η πρώιμη Εκκλησία γνώριζε ήδη άλλα “Πιστεύω”, συχνά διατυπωμένα με τις πιο ποικίλες μορφές και γνωστά με το όνομα “Σύμβολον”, δηλαδή “σφραγίδα της πίστεως”. Όμως, ως προς αυτά τα αρχαία βαπτισματικά “Πιστεύω”, το κείμενο της Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως θέλησε να θέσει στο κέντρο την ορθοδοξία, συνεπώς την ορθή πίστη, εκείνων που τη διακήρυξαν. Από την Ανατολή (ας θυμηθούμε ότι όλα ξεκίνησαν από τη Νίκαια, σήμερα στην Τουρκία), το “Πιστεύω” έφτασε στις Δυτικές Εκκλησίες. Δεν έφτασε στην Εκκλησία της Ρώμης, αναγνωρισμένη ως θεματοφύλακας της πίστεως και κέντρο της Κοινωνίας.
Ο Άγιος Αυτοκράτορας
Σε αυτό το σημείο αναρωτιέται κανείς πώς έφτασε σ’ εμάς το “Σύμβολο”, δηλαδή στην απαγγελία στους ναούς μας; Από αυτή την άποψη, κάνοντας ένα μικρό χρονολογικό άλμα, αλλά παραμένοντας στον Μεσαίωνα, πρέπει να ευχαριστήσουμε τον Άγιο Αυτοκράτορα Ερρίκο Β’. Το ίδιο έτος κατά το οποίο ο Πάπας Βενέδικτος Η’ τον έστεψε Αυτοκράτορα, ο Ερρίκος Β’ ζήτησε από τον Πάπα να εισαγάγει την απαγγελία του “Πιστεύω” σε όλες τις Θείες Λειτουργίες. Ο Πάπας Βενέδικτος Η’ συμφώνησε σε αυτό το αίτημα, και το “Πιστεύω” Νικαίας-Κωνσταντινουπόλεως εισήλθε σε όλες τις εκκλησίες.
—————————-
Πηγή: La luce di Maria
Μετάφραση: π.Λ
