Ημέρα του ΟΗΕ για την κατάργηση της δουλείας: η ιστορία των κοριτσιών του Μπενίν

Η 23η Αυγούστου είναι η Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης του δουλεμπορίου και της κατάργησής του, με αφορμή της εξέγερσης που πραγματοποιήθηκε το βράδυ μεταξύ 22 και 23 Αυγούστου 1791 στο νησί του Σάντο Ντομίνγκο – τώρα Αϊτή και Δομινικανή Δημοκρατία – και τέθηκε υπό την ηγεσία του στρατηγού Toussaint Louverture, πρώην σκλάβου, ήρωα της Αϊτινής επανάστασης, που έληξε το 1804. Η εξέγερση ήταν ένα σημείο καμπής στη μάχη για την κατάργηση του διατλαντικού εμπορίου σκλάβων, οι οποίοι κατά εκατομμύρια εκτοπίστηκαν στην Αμερική μεταξύ του 15ου και του 19ου αιώνα: ξεριζώθηκαν από τη γη τους, εξαναγκάστηκαν σε απάνθρωπες συνθήκες διαβίωσης, και στη συνέχεια πωλήθηκαν και υπέστησαν κάθε είδους βία και εκμετάλλευση.

«Μια μάστιγα που πλήττει την αξιοπρέπεια των πιο αδύναμων αδελφών μας», είπε ο Πάπας Φραγκίσκος, στις 30 Ιουλίου, σε ένα μήνυμα προς την Ιερά Σύνοδο των Επισκόπων της Αργεντινής, η οποία είχε προηγουμένως μιλήσει για «μια πληγή της ανθρωπότητας», μιας «εμπορευματοποίησης» κατά της οποίας χρειάζεται ακόμη να γίνει μεγάλη εργασία. Και με την εμπορία και τα εγκλήματα που σχετίζονται με αυτήν: από την καταναγκαστική εργασία, στην πορνεία, έως την εμπορία οργάνων. Εγκλήματα που δεν σταμάτησαν με την πανδημία και που πρέπει να καταπολεμηθούν σε όλα τα επίπεδα, όπως έχει αναφερθεί αρκετές φορές και από την Caritas internationalis.

Το θέμα επαναλαμβάνεται στη διδασκαλία του Πάπα Φραγκίσκου, ο οποίος εξακολουθεί να το αναφέρει ως «ασεβή δραστηριότητα, ντροπή για τις κοινωνίες μας, που λένε ότι είναι πολιτισμένες», καταγγέλλοντας στη σύγχρονη εποχή την «εμπορευματοποίηση» του ανθρώπου, ο οποίος στερείται της αξιοπρέπειας που τον διακρίνει, καθώς πλάστηκε κατ’ εικόνα και καθ’ ομοίωση Θεού. Η καταπολέμηση της εμπορίας και της δουλείας ήταν μεταξύ των ισχυρότερων δεσμεύσεων που ανέλαβε ο Πάπας Φραγκίσκος, ο οποίος όταν ήταν Αρχιεπίσκοπος Μπουένος Άιρες, κάθε χρόνο στις 23 Αυγούστου – Παγκόσμια Ημέρα για την κατάργηση της εμπορίας ανθρώπων – τελούσε μια Θεία Λειτουργία για τα θύματα σε μια από τις πλατείες της πόλης. Αυτό συνεχίζεται και στο Βατικανό, στην αναζήτηση μιας παγκόσμιας απάντησης σε αυτήν τη μάστιγα.

Η δουλεία υπάρχει ακόμη και σήμερα, με αδιανόητους αριθμούς. Πάνω από 40 εκατομμύρια άνθρωποι, στην πραγματικότητα, ζουν σε συνθήκες πλήρους εκμετάλλευσης, και πίσω από αυτούς οι εγκληματικές δραστηριότητες μεταφέρουν ένα μπάτζετ άνω των 150 εκατομμυρίων δολαρίων. Περίπου τα μισά από τα θύματα ζουν στην Ασία, ανεξαρτήτως της ηλικιακής ομάδας, από παιδιά έως ενήλικες.

Η ιστορία του Μπενίν
Στο Μπενίν υπάρχει μια αστυνομική δύναμη που ονομάζεται «Αστυνομία Ανηλίκων», η οποία ειδικεύεται στην προστασία των παιδιών που πέφτουν θύματα εμπορίας και εκμετάλλευσης. Από τις αναφορές της ξεκινά το έργο των κοινωνικών λειτουργών, συνοδευόμενο από την πολύτιμη συμβολή της γυναικείας Αδελφότητας του Τάγματος των Σαλεσιανιών, οι οποίες φιλοξενούν κάθε χρόνο περίπου 400 κορίτσια ηλικίας μεταξύ 6 και 17 ετών, που σώθηκαν από την εμπορία. Ανάμεσά τους είναι η αδ. Μαρία Αντωνία Marchese, η οποία μας λέει τι σημαίνει σήμερα να είμαστε σκλάβοι και τι συμβαίνει σε τόσα πολλά μικρά κορίτσια, που δεν θυμούνται ούτε καν ποιες είναι. Αλλά μεταξύ αυτών αρκετά κορίτσια τα καταφέρνουν και μεγαλώνουν, παντρεύονται και έχουν μια εργασία, και δεν θα έκαναν ποτέ τα λάθη που προηγήθηκαν:

Τι είναι η δουλεία σήμερα; Ποια είναι η εκμετάλλευση σήμερα, κατά την άποψή σας;
Απ. – Είναι το γεγονός της στέρησης των κοριτσιών από τα δικαιώματά τους, από την οικογένεια, την υγεία, την ψυχαγωγία, από τη δυνατότητα να είναι αυτόνομες, και το γεγονός της πώλησής τους σε άλλα άτομα έναντι αμοιβής, με αποτέλεσμα να έχουν μια ζωή πραγματικά απόλυτης εξάρτησης από τον λεγόμενο σύζυγο-αφέντη.

Επομένως η δουλεία δεν είναι κάτι που αφορά το παρελθόν…
Απ. – Σαφώς. Στο Μπενίν η δουλεία υπάρχει, με την έννοια ότι θεωρείται ένα πολιτιστικό χαρακτηριστικό που κάποτε ήταν προς όφελος του κοριτσιού, όταν από τις φτωχότερες οικογένειες δινόταν προς ανάθεση σε πιο εύπορες οικογένειες, πήγαινε στο σχολείο και είχε κάποιο μέλλον. Στη συνέχεια, ξεκινώντας από τη δεκαετία του 70’-80’ η ανάθεση αυτή έγινε πραγματική δουλεία. Με την έννοια ότι δεν είναι σήμερα προς όφελος του κοριστσιού, αλλά προς όφελος των οικογενειών, οι οποίες έχουν έτσι εργασία μηδενικού κόστους και θεωρούν τα κορίτσια σαν να ήταν περιουσία τους, επομένως συχνά τα κορίτσια δεν είναι πλέον σε θέση να θυμούνται την προέλευση της οικογένειάς τους. Μου συνέβη να ψάχνω τις οικογένειες προέλευσης, διότι όταν μερικά κορίτσια κατάφερναν να ξεφύγουν από αυτές τις καταστάσεις, η Αστυνομία Ανηλίκων τα εμπιστευόταν σε εμάς, και εμείς προσπαθούσαμε να βρούμε την βιολογική τους οικογένεια. Μερικές φορές ήταν εύκολο, μερικές φορές ήταν δύσκολο, μερικές φορές τα κορίτσια γίνονταν καλά δεκτά, μερικές φορές όχι, και δυστυχώς αυτή η μορφή δουλείας εξακολουθεί να υπάρχει.
————————–
Πηγή: Vatican News
Μετάφραση: π.Λ