«Η υποκρισία των μοναχών που ζουν πλούσια είναι ζημιά για την Εκκλησία»
Το Χάρισμα, η Αφοσίωση, η Επανεξέταση της οικονομίας. Πάνω σε αυτά τα τρία σημεία αρθρώνεται ο προβληματισμός του Πάπα Φραγκίσκου στο μήνυμα που απευθύνει προς τους συμμετέχοντες στο δεύτερο Διεθνές Συμπόσιο για την οικονομία (25 – 27 Νοεμβρίου 2016). Το Συμπόσιο φιλοξενείται από το Ποντιφικό Πανεπιστήμιο Antonianum, η συνάντηση είναι υπό την αιγίδα της Ρωμαϊκής Συνόδου για τα Ιδρύματα της αφιερωμένης ζωής (Congregazione per gli Istituti di vita consacrata) και των Συλλόγων της αποστολικής ζωής σχετικά με το θέμα Nella fedeltà al carisma ripensare l’economia) Με πιστότητα στο χάρισμα επανεξετάζουμε την οικονομία), όπου συμμετέχουν περίπου χίλιοι γενικοί και γενικές υπεύθυνοι οικονομικών.
Για το πρώτο σημείο, ο Άγιος Πατέρας επανέλαβε μια έννοια αγαπητή σε αυτόν: Στην Εκκλησία τα χαρίσματα δεν είναι «μουσειακά εκθέματα», ούτε κάτι «στατικό» ή «άκαμπτο». Απορρίπτοντας κάθε πειρασμό αποτελούμε μια«χαρισματική αρχαιολογία» ή πέφτουμε σε μια «στείρα νοσταλγία», τα χαρίσματα ωστόσο, θεωρούνται μια «ζώσα πραγματικότητα», που καλείται να «καρποφορήσει».
Σε αυτή τη βάση, η αφιερωμένη ζωή είναι «σημάδι και προφητεία της βασιλείας του Θεού» και ωθεί εκείνους που την αγκαλιάζουν να παραμείνουν «σε εγρήγορση και προσεκτικοί για να ελέγξουν τους ορίζοντες της ζωής μας και της παρούσας στιγμής», και να «μοιραστούν και να μαρτυρήσουν την ομορφιά του να ακολουθούμε το Χριστό».
Ο Ποντίφικας στη συνέχεια, αναφέρθηκε στο θέμα της «δωρεάς» και του «δώρου», λέξεις που δεν μπορούν να «υποβιβαστούν στον ιδιωτικό και θρησκευτικό τομέα», όπου η οικονομία και η διαχείρισή της δεν μπορούν ποτέ να είναι «ηθικά και ανθρωπολογικά ουδέτερες». Χωρίς τη «χάρη», μια κοινωνία καταλήγει «να είναι απάνθρωπη», δημιουργώντας «καταστάσεις αποκλεισμού και απόρριψης».
Οι άντρες και οι γυναίκες της εποχής μας, πρέπει, ως εκ τούτου, να «λερώσουν τα χέρια» και να σπεύσουν να βοηθήσουν «τους πολλούς πληγωμένους που κείτονται κατά μήκος των δρόμων μας, επειδή με εκείνους θα μοιραστούμε τις προσδοκίες, τους φόβους, τις ελπίδες καθώς επίσης και εκείνο που λάβαμε και που ανήκει σε όλους». Είναι σημαντικό επίσης, είπε ο Πάπας, να μην αφεθούμε «να μας συνεπάρει η διαβολική λογική του κέρδους», επειδή «ο διάβολος συχνά εισέρχεται από το πορτοφόλι ή από την πιστωτική κάρτα».
Ο Πάπας Φραγκίσκος υπέδειξε και άλλες όψεις του «πολύπλευρου θησαυρού» της αφιερωμένης ζωής όπως «να διαβάζουμε τις ερωτήσεις για να απαντάμε», «να ακούμε το κλάμα για να παρηγορούμε», να «αναγνωρίζουμε τις αδικίες για να μοιραζόμαστε ακόμη και τις οικονομίες μας», να «διακρίνουμε τις ανασφάλειες για να προσφέρουμε ειρήνη» και να «κοιτάμε τους φόβους για να καθησυχάζουμε».
Το δεύτερο σημείο, η πιστότητα, συνεπάγεται «μια επιμελή εργασία διάκρισης ώστε τα έργα, τα σύμφωνα με το χάρισμα, να συνεχίζουν να αποτελούν εργαλεία για να φτάσει σε πολλούς η τρυφερότητα του Θεού». Είναι βασικό, πρόσθεσε ο Άγιος Πατέρας, «να αναρωτηθούμε εάν τα έργα μας φανερώνουν ή όχι το χάρισμα που πρεσβεύουμε, εάν ανταποκρίνονται ή όχι στην αποστολή που μας έχει ανατεθεί από την Εκκλησία. Το κύριο κριτήριο αξιολόγησης των έργων – συνέχισε – δεν είναι η κερδοφορία τους, αλλά το εάν ανταποκρίνονται στο χάρισμα και στην αποστολή που το ίδρυμα καλείται να εκπληρώσει».
Όσο αφορά στο τελευταίο σημείο, ο Πάπας εξέφρασε την επιθυμία να ξανασκεφτούμε το θέμα της οικονομίας «μέσα από μια προσεκτική ανάγνωση του Λόγου του Θεού και της ιστορίας», ακούγοντας τον «ψίθυρο του Θεού» και την «κραυγή των φτωχών», ιδιαίτερα των «νέων φτωχών», αποκαθιστώντας «την αξιοπρέπεια σε άτομα θύματα απόρριψης, που είναι αδύναμα και εύθραυστα: τα αγέννητα παιδιά, τους πιο φτωχούς, τους άρρωστους ηλικιωμένους, τα άτομα με σοβαρές αναπηρίες».
Ο Πάπας Φραγκίσκος αρνείται τη «λογική του ατομικισμού» που μπορεί να διαβρώσειακόμη και τις κοινότητές μας» και προέτρεψε σε μια «προσεκτική και ελεγχόμενη διαχείριση και όχι πρόχειρη», κρατώντας πάντα σταθερή την αρχή, σύμφωνα με την οποία «χρησιμοποιούμε το χρήμα και δεν υπηρετούμε το χρήμα», εάν δεν θέλουμε να αποτελεί «τα περιττώματα του διαβόλου»
Οι υπεύθυνοι για τη διαχείριση της οικονομίας ενός θρησκευτικού ιδρύματος πρέπει να είναι «προσεκτικοί σαν τα φίδια και απλοί όπως τα περιστέρια (cfr Μτ. 10, 16)», δηλαδή να διαθέτουν εκείνη την «χριστιανική διακριτικότητα» που «επιτρέπει τη διάκριση μεταξύ ενός λύκου και ενός προβάτου, επειδή υπάρχουν πολλοί λύκοι μεταμφιεσμένοι σε πρόβατα, ειδικά όταν παίζονται χρήματα».
Ο Ποντίφικας γίνεται στη συνέχεια πιο σαφής: «Πόσοι αφιερωμένοι εξακολουθούν ακόμη και σήμερα να πιστεύουν ότι οι νόμοι της οικονομίας είναι ανεξάρτητοι από κάθε δεοντολογική άποψη; Πόσες φορές η αξιολόγηση για τη μετατροπή ενός έργου ή την πώληση ενός ακινήτου, λαμβάνεται υπόψη μόνο στη βάση μιας ανάλυσης κόστους – οφέλους και αξίας αγοράς; Ο Θεός μας ελευθερώνει από το πνεύμα του λειτουργισμού και από το να πέσουμε στην παγίδα της απληστίας!». Και τελειώνοντας την ομιλία του, ο Πάπας προσθέτει: «Η υποκρισία των αφιερωμένων που ζουν πλούσια πληγώνει τις συνειδήσεις των πιστών και ζημιώνει την Εκκλησία».
Μετάφραση ρφ
