Η οικογένεια, ακρογωνιαίος λίθος της κοινωνίας
«Η οικογένεια είναι ο καθρέφτης στον οποίο ο Θεός κοιτάζει και βλέπει τα δύο ομορφότερα θαύματα που έχει κάνει: χάρισε τη ζωή και χάρισε την αγάπη».
Ο Ιωάννης Παύλος Β΄ είχε ξεκάθαρες ιδέες και την καρδιά γεμάτη από αγάπη. Αλλά σήμερα, ίσως να είχε κάποια δυσκολία όχι να φανταστεί την οικογένεια, αλλά να την αναγνωρίσει: μιλούν γι αυτή συχνά ως χώρο παρεξηγήσεων, βασάνων, βίας και εγκλημάτων, ή αντιθέτως ως ένα άνετο καταφύγιο. Ταλαντεύεται, με λίγα λόγια, ανάμεσα σε ένα απαισιόδοξο όραμα σπιτικής κόλασης και μια ολογραφία, παραδεισένιας αγάπης.
Η πραγματικότητα είναι ότι η οικογένεια, αυτή που σκιαγραφεί ο άγιος Ποντίφικας και από την οποία προειδοποιούμαστε για μια μεγάλη, απελπιστική ανάγκη, βγαίνει με σπασμένα κόκκαλα, από μία σώμα με σώμα καθημερινότητα, με μια επισφαλή οικονομία, η οποία δίνει προτεραιότητα «σε ορισμένες περιπτώσεις, στην ιδέα μιας οντότητας που κατασκευάζεται σύμφωνα με τις επιθυμίες μας που λαμβάνονται υπόψη ως κάτι το απόλυτο», όπως γράφει ο Πάπας Φραγκίσκος στην Amoris laetitia(n.33).
Το να τα θυμόμαστε αυτά, έχει ακόμη μεγαλύτερη σημασία την ημέρα κατά την οποία, αιωρούμενοι μεταξύ της ειλικρίνειας των συναισθημάτων και των ενδιαφερόντων νευμάτων των επιχειρήσεων, εορτάζουμε «την εορτή της μητέρας»: η προοδευτική μείωση των γεννήσεων η οποία επανέρχεται κάθε χρόνο, αφήγηση πυρήνων όλο και με μεγαλύτερη δυσκολία και των νέων που γίνονται γονείς με μεγάλη κόπωση εξαιτίας ενός όχι εύκολου οικονομικού πλαισίου και – κυρίως – μιας τάσης που εδώ και πολύ καιρό έχει υποβιβάσει την οικογένεια στο περιθώριο.
Ωστόσο, δεν ήταν πάντα έτσι. Σε άλλες ιστορικές περιόδους, σε πολλούς πολιτισμούς, σε διάφορα μέρη του κόσμου, στην οικογένεια αναγνωριζόταν και ένα οικονομικό ενδιαφέρον. Γύρω από αυτή οικοδομούνταν και ομαλοποιούνταν όχι μόνο θέματα ταυτότητας, νομικά, συναισθηματικά και δημογραφικά, αλλά και η κατασκευή, η συσσώρευση και η ομαλή μεταβίβαση του πλούτου, από τη μια γενιά στην άλλη. Η ίδια η λέξη «οικονομία», όπως ήταν αναμενόμενο, έχει να κάνει με «τους κανόνες του σπιτιού», με την ομαλή ανάπτυξη της οικογενειακής ζωής, ώστε να μαρτυρά ότι χωρίς μια υγιή οικογένεια δεν μπορεί να υπάρχει ούτε υγιής κοινωνία.
Γι αυτό θα πρέπει να αντιμετωπίζουμε θετικά τα μέτρα (κάποια εγκεκριμένα άλλα υπό συζήτηση, και μερικά ακόμη μόνο υπό σκέψη) με στόχο να εισαγάγουν νέα μέτρα για τους παιδικούς σταθμούς και τη γέννηση και ειδικότερα για μια φορολογική μεταρρύθμιση που τελικά αρχίζει να ανταμείβει εκείνους που έχουν αναλάβει την υποχρέωση να προβλέπουν για τις μελλοντικές γενεές.
Το εγχείρημα είναι περίπλοκο, επειδή αν η οικογένεια αντιπροσωπεύει μια καθαρά οικονομική οντότητα, θα μπορούσε να επικρατήσει ο πειρασμός να την λάβουμε υπόψη μας μόνο υπό αυτή την άποψη. Έχοντας επίγνωση αυτού του κινδύνου, το θέμα πρέπει να αντιμετωπιστεί και να επιλυθεί από όλους, μαζί: η οικογένεια και τα παιδιά δεν μπορούν να θεωρούνται «κληρονομιά» μόνο από πολιτική πλευρά, για το απλό γεγονός ότι είναι. Είναι πόροι και παράγοντες ανάπτυξης της χώρας.
Και φανταστείτε μια Ιταλία που αποκαθιστά ως επίκεντρο την οικογένεια που σημαίνει εργαζόμαστε για ένα κοινό σπίτι περισσότερο ανοιχτό στους αδύναμους και περισσότερο φιλόξενο για όλους. Σημαίνει, επικαλούμενοι τον Άγγλο συγγραφέα Gilbert Keith Chesterton, υπερασπίζομαι τον άνθρωπο και την ελευθερία του, από τη στιγμή που αυτή «είναι η απόδειξη της ελευθερίας, και που είναι το μοναδικό πράγμα που ο ελεύθερος άνθρωπος πραγματοποιεί, από εκείνον και για εκείνον».
Με λίγα λόγια, για να ανανεώσουμε την κοινωνία πρέπει να ξεκινήσουμε από την οικογένεια και να την κάνουμε «να πετάξει».
Μετάφραση:ρφ
