Ο π. Raffaele Falco: η καρδιά στο Ευαγγέλιο και η ζωή μεταξύ των φτωχών
Το να διηγείσαι τη ζωή ενός ανθρώπου είναι σαν να υφαίνεις τα νήματα ενός υφαντού. Μια πλοκή που σχεδιάζεται χάρη στις επιλογές, τα όνειρα και όσα απομένουν σε εκείνους που περπατούν δίπλα σου. Η διήγηση της ιστορίας του π. Raffaele Falco σημαίνει να την συνδέσεις με αυτή της γης του, το Ercolano, πλούσιο σε ομορφιά, αλλά συχνά εξαγριωμένο από την κακή ζωή και της υποθέσεις της. Για τον ίδιο, ο ορισμός του «ιερέα κατά της Camorra» είναι ιδανικός, αλλά και περιορισμένος γιατί, όπως εξηγείται από τον εφημέριο της Εκκλησίας της Ιεράς Καρδιάς του Ercolano, π. Marco Ricci, ο π. Raffaele ήταν «ο ιερέας της αναγγελίας του Ευαγγελίου και της καταγγελίας του κακού».
«Καλέστε τον στρατό να έρθει»
Το κακό για τον ιερέα, ο οποίος πέθανε σε ηλικία 77 ετών λόγω του Covid την περασμένη Κυριακή, έχει ένα όνομα, μια ταυτότητα, βαριές συνέπειες στη ζωή της πόλης των ανασκαφών, συχνά φαίνεται ότι δεν έχει τέλος επειδή τροφοδοτείται από το αίμα των εχθροπραξιών μεταξύ των φυλών. Αυτό το όνομα είναι η Camorra.
Υπάρχει μια διαχωριστική γραμμή στη ζωή αυτού του ιερέα. Είναι το καλοκαίρι του 1993, το Ercolano είναι η σκηνή του αγώνα μεταξύ του Iacoomino – Birra από τη μία πλευρά και του Ascione – Papale από την άλλη. Οι άνθρωποι μαρτυρούν πολλές αιματηρές δολοφονίες, διαίρεση των συνοικιών της πόλης, διαχωρισμοί μεταξύ οικογενειών, πώληση ναρκωτικών που πωλούνται χονδρικά και λιανικά στα σοκάκια του κέντρου και κατά μήκος της ακτής. Ο π. Raffaele, εφημέριος της Εκκλησίας του Σωτήρα, επιλέγει να σηκωθεί, να μιλήσει, να διηγηθεί αυτό το κακό και να κάνει ένα συγκεκριμένο αίτημα, αλλά και μια κραυγή για βοήθεια. «Καλέστε τον στρατό να έρθει»: έγραψε σε μια επιστολή προς την Έκτακτη Επιτροπή που διοικούσε την πόλη και στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Oscar Luigi Scalfaro. Δεν πίστευε, εξομολογήθηκε ο π. Raffaele, ότι το γράμμα αυτό θα μπορούσε να προκαλέσει αίσθηση ή να έχει εθνική εμβέλεια.
Η ειρηνική διαμαρτυρία υπέρ της νομιμότητας
Ο στρατός έφτασε, οι δυνάμεις της τάξης έψαξαν την πόλη, τα σπίτια της Camorra ερευνήθηκαν. Η φωνή αυτού του ιερέα ακούστηκε, οι άνθρωποι κατάλαβαν ότι θα μπορούσαν να μην φοβούνται και στις 14 Σεπτεμβρίου 1993, πάνω από δέκα χιλιάδες άτομα συμμετείχαν σε μια ειρηνική διαμαρτυρία υπέρ της νομιμότητας. Ο δήμαρχος του Ercolano, Ciro Buonaiuto, για να θυμηθεί τον π. Raffaele, έγραψε πως «έγινε εκπρόσωπος της επιθυμίας για λύτρωση και δικαιοσύνη ολόκληρης της κοινότητας. Ήταν τα λόγια του, τα μηνύματά του, η κραυγή του για βοήθεια που προκάλεσε τη συνείδηση όλων. Χάρη στα λόγια αυτού του εφημερίου, άρχισε αυτό το μακρύ κύμα ενάντια στην Camorra που επέτρεψε στο Ercolano μας να βρει το θάρρος να καταγγείλει, να πολεμήσει και να κερδίσει τη μάχη του ενάντια στην παρανομία».
Ο π. Raffaele, ποιητής και προφήτης
Τη Δευτέρα, στην Εκκλησία του Σωτήρα, ο επίσκοπος της Acerra, Σεβασμιότατος Antonio Di Donna, ο οποίος σήμερα διορίστηκε πρόεδρος τοπικής Επισκοπικής Συνόδου της Campania, τέλεσε την Θεία Λειτουργία για την ψυχή του π. Raffaele. Ισχυρή και αληθινή, η φιλία τους μεγάλωσε στα περίχωρα του Ercolano, ως «αδέρφια» και μέσα από μια Εκκλησία για τους φτωχούς:
Απ. – Ο π. Raffaele ήταν στενός φίλος μου, είμαστε και οι δύο ιερείς του Ercolano, έχουμε σχεδόν την ίδια ηλικία, αλλά ήταν ο ιερέας που δεσμεύτηκε στην πόλη πάνω απ ‘όλα για την αναγγελία του Ευαγγελίου. Ήταν ιερέας μετά την Β’ Σύνοδο του Βατικανού και ως εκ τούτου έκφραση μιας Εκκλησίας των φτωχών, για τους φτωχούς, και προηγήθηκε ήδη από πολλά χρόνια τον Πάπα Φραγκίσκο. Μια επιλογή για τους φτωχούς που δεν είναι θεωρητική αλλά την οποία έζησε, και έγινε τρόπος ζωής. Πρέπει να ξεκινήσουμε από εδώ. Στη συνέχεια ήταν ένας γενναιόδωρος ποιμένας, δημιούργησε μια κοινότητα από το μηδέν, ένας ιερέα των προαστίων μιας πόλης που τη δεκαετία του ’70 – 80 δεν είδε την παρουσία του κράτους αλλά ήταν θύμα των συμμοριών. Ήταν ένας ιερέας υφαντής της κοινωνίας μεταξύ των άλλων ιερών στο ρόλο του ως Τοπικού Βικάριου. Και τέλος ένας ιερέας κατά της Camorra, αλλά είμαι προσεκτικός σε αυτούς τους ορισμούς, ένας ιερέας που σίγουρα εργάστηκε για την πόλη κατά τα κυριαρχίας της Camorra. Το Ercolano είχε μια δύσκολη στιγμή μετά το σεισμό του 1980 με όλα τα χρήματα που έλαβε η πόλη για την επισκευή της. Η Camorra ήταν σαν αφεντικό με τους νεκρούς που σκοτώνονταν κάθε μέρα, οι διαμάχες μεταξύ των φυλών, ήταν πολύ θαρραλέος, αναγγέλλοντας το Ευαγγέλιο και εργαζόμενος για τη ελευθέρωση της πόλης. Σήμερα το Ercolano είναι στην πραγματικότητα σχεδόν απαλλαγμένο από την κυριαρχία της Camorra, αλλά χρειάστηκε πολύς χρόνος, η Εκκλησία έδωσε τη συμβολή της και σίγουρα ο π. Raffaele ως ιερέας που ύψωσε τη φωνή του. Ήταν προφήτης γιατί όταν χρειαζόταν να καταγγείλει, ύψωνε τη φωνή του για το καλό του λαού του. Πολύ αγαπητός από τους ανθρώπους. Όταν οι πολύ φτωχοί άνθρωποι που ζούσαν στα προάστια ρωτήθηκαν σε ποια ενορία ανήκαν, δεν ήξεραν τον τίτλο της εκκλησίας τους, αλλά είπαν: “noi simm d’a chiesa di padre Raffaè” (είμαστε της εκκλησίας του π. Raffaele).
Ποια εικόνα σας απομένει από την αδελφική σας φιλία με τον π. Raffaele;
Απ. – Η εικόνα είναι ενός πολύ ευφυούς, διαυγούς ατόμου.
Τον ονόμαζα σκέψη και διαυγές κεφάλι ολόκληρης της περιοχής, αλλά με την ψυχή ενός ποιητή. Στην ενοριακή εφημερίδα που επί τριάντα χρόνια είχε, υπήρχε ένα ένθετο με τα ποιήματα που αργότερα, έγιναν γνωστά, ήταν δικά του. Η προσωπική μου μνήμη είναι ενός φίλου που συνεργάστηκε μαζί του και συνδέεται με μια μικρή φυσική ομοιότητα με εμένα. Όταν με είδαν οι κάτοικοι της γειτονιάς, μου είπαν: “voi site u’ frate di padre Raffaele?” (είσαι ο αδερφός π. Raffaele;). Ήμουν ευχαριστημένος. Όταν ονομάστηκα επίσκοπος, ήταν παρών στην επισκοπική χειροτονία και στην ενοριακή εφημερίδα έγραψε ένα άρθρο που έλεγε έτσι: «μέχρι σήμερα σε ρωτούσαν αν ήσουν ο αδερφός μου, τώρα θα με ρωτούν αν είμαι ο αδελφός του επισκόπου.
Και εγώ θα πρέπει με χαρά να λέω ναι».
Μετάφραση: π. Ιωάν. Σκλ.
