ΓΙΑΤΙ Ο ΓΑΜΟΣ ΕΙΝΑΙ ΙΕΡΟ ΜΥΣΤΗΡΙΟ
ΙΣΤΟΡΙΚΟΙ ΚΑΙ ΘΕΟΛΟΓΙΚΟΙ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΙΣΜΟΙ
(του Αρχιεπισκόπου Ιωάννη Σπιτέρη)
ΕΙΣΑΓΩΓΗ
Όπως είναι γνωστό, ο Πάπας Φραγκίσκος κήρυξε ένα Έτος αφιερωμένο στην Οικογένεια, το οποίο θα αρχίσει στις 19 Μαρτίου 2021 και θα ολοκληρωθεί στις 26 Ιουνίου 2022, κατά τη διάρκεια του οποίου, οι πιστοί θα εμβαθύνουν στην Αποστολική Παραίνεση η «Χαρά της Αγάπης», πέντε χρόνια μετά τη δημοσίευσή της από τον ίδιο Ποντίφικα.
Με αυτήν την ευκαιρία, νομίζω πως θα ήταν χρήσιμο να γίνει γνωστό το παρακάτω κείμενο, στο οποίο παρουσιάζουμε το Μυστήριο του γάμου, που αποτελεί τη βάση και την αρχή της κάθε οικογένειας.
Το να αναφέρεται κανείς, σήμερα, στο γάμο ως ιερό μυστήριο της Εκκλησίας, μπορεί να φαίνεται εξωπραγματικό, δεδομένου των διαζυγίων που έχουν πολλαπλασιαστεί δραματικά και στη χώρα μας. Η Ελληνική Στατιστική Υπηρεσία έδειξε για το 2017 ότι τα διαζύγια στην Ελλάδα ανήλθαν σε 19.190 έναντι 11.013 το 2016, παρουσιάζοντας αύξηση 74,2%. Το 2017 η αναλογία γάμων και διαζυγίων, ανά 1.000 κατοίκους, σημειώνεται αναλογικά στους 5 περίπου γάμους προς 2 διαζύγια.
Αναμφίβολα, αυτή η αύξηση των διαζυγίων αυξάνεται όλο και περισσότερο όσο περνάει ο χρόνος και όσο αυξάνονται οι αιτίες, όπως είναι για παράδειγμα η οικονομική κρίση. Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι το γεγονός, ότι στη χώρα μας, οι πολιτικοί γάμοι έχουν πλέον ξεπεράσει τους θρησκευτικούς. Αν προσθέσουμε, επίσης, τα ζευγάρια που επιλέγουν το σύμφωνο συμβίωσης ή απλώς εκείνα αποφασίζουν να συζούν χωρίς κανένα δεσμό, η προσπάθεια να αναφερθούμε στο γάμο ως ιερό μυστήριο μπορεί να φαίνεται πλέον ανεδαφική.
Αναγνωρίζοντας αυτή την κρίση που έχει προσβάλλει το Μυστήριο του γάμου και επειδή υπάρχουν ακόμα πολλοί συμπατριώτες μας που πιστεύουν στην ιερότητά του, θεωρούμε χρήσιμο να υπενθυμίσουμε τη θεολογική υπόσταση του γάμου, έχοντας υπόψη μας, κυρίως, τη θεολογία της καθολικής παράδοσης η οποία, μόνο σε μερικά στοιχεία, διαφέρει από εκείνη της ορθοδόξου.
Είναι γεγονός ότι ενώ σ’ ότι αφορά τη θεολογική εμβάθυνση όλων των υπόλοιπων ιερών Μυστηρίων της Εκκλησίας, η έρευνα έχει προοδεύσει αρκετά, αντίθετα, η θεολογική πρόοδος γύρω από το Μυστήριο του γάμου είναι λιγότερο εντυπωσιακή και περιορίζεται στην τελευταία μόλις πεντηκονταετία. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι, ενώ τα άλλα μυστήρια αποτελούνται από ένα «ιερολογικό λειτουργικό» στοιχείο, αντίθετα, το ίδιο το μυστήριο του γάμου δεν δημιουργείται μόνο από την λειτουργική ιεροτελεστία, αλλά ουσιαστικά από μία ελεύθερη ανθρώπινη πράξη, που έχει ως αποτέλεσμα την ένωση δύο προσώπων στα πλαίσια της ανθρώπινης κοινωνίας. Αυτό σημαίνει, πως δεν αρκεί κανείς να ερευνήσει την βιβλική, πατερική και δογματική διάσταση του γάμου, αλλά και τη σημασία και το βάρος μιας ελεύθερης πράξης δύο προσώπων, που πρέπει να διαρκέσει για ολόκληρη τη ζωή τους. Με τη θεολογία είναι συνδεδεμένη δηλαδή και η ανθρωπολογία, η ψυχολογία και τόσες άλλες ανθρωπιστικές επιστήμες.
Εμείς, σε αυτή την εβδομαδιαία επικοινωνία μας, προφανώς δεν θα ασχοληθούμε με όλες αυτές τις πτυχές του γάμου, αλλά θα κάνουμε μια σύντομη αναφορά στη βιβλικό-θεολογική και ιστορική ανασκόπηση αυτού του ιερού Μυστηρίου.
(συνεχίζεται)
