ΛΕΩΝ ΙΔ’

ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ 

Πλατεία Αγίου Πέτρου

Τετάρτη, 10 Δεκεμβρίου 2025 

 

Κύκλος – Ιωβηλαίο 2025. Ο Ιησούς Χριστός, η ελπίδα μας. IV. H Aνάσταση του Χριστού και οι προκλήσεις του σύγχρονου κόσμου. 7. Το Πάσχα του Ιησού Χριστού: η έσχατη απάντηση στο ερώτημα για τον θάνατό μας

 

Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα και καλώς ήρθατε!

Το μυστήριο του θανάτου ανέκαθεν εγείρει βαθιά ερωτήματα στους ανθρώπους. Πράγματι, φαίνεται να είναι το πιο φυσικό και, ταυτόχρονα, το πιο αφύσικο γεγονός που υπάρχει. Είναι φυσικό, επειδή κάθε ζωντανό ον στη γη πεθαίνει. Είναι αφύσικο, επειδή η επιθυμία για ζωή και αιωνιότητα που νιώθουμε για τον εαυτό μας και για αυτούς που αγαπάμε, μας κάνει να βλέπουμε τον θάνατο ως καταδίκη, ως “αντίφαση”. 

Πολλοί αρχαίοι λαοί ανέπτυξαν τελετουργίες και έθιμα που σχετίζονταν με τη λατρεία των νεκρών, για να συνοδεύουν και να θυμούνται όσους ταξίδευαν προς το υπέρτατο μυστήριο. Σήμερα, ωστόσο, είναι εμφανής μια διαφορετική τάση. Ο θάνατος εμφανίζεται ως ένα είδος ταμπού, ένα γεγονός που πρέπει να κρατείται μακριά· κάτι για το οποίο πρέπει να μιλάμε χαμηλόφωνα, για να μην διαταράσσονται οι ευαισθησίες και η ηρεμία μας. Γι’ αυτό, συχνά αποφεύγουμε να επισκεπτόμαστε τα κοιμητήρια, όπου αναπαύονται όσοι έχουν εκδημήσει πριν από εμάς, περιμένοντας την ανάσταση. 

Τι είναι, λοιπόν, ο θάνατος; Είναι πραγματικά η τελευταία λέξη στη ζωή μας; Μόνο οι άνθρωποι θέτουν αυτό το ερώτημα, επειδή μόνο αυτοί γνωρίζουν ότι πρέπει να πεθάνουν. Αλλά αυτή η επίγνωση δεν τους σώζει από τον θάνατο. Αντίθετα, κατά μία έννοια, τους κάνει “πιο αδύναμους” από όλα τα άλλα ζωντανά πλάσματα. Τα ζώα υποφέρουν, ασφαλώς, και συνειδητοποιούν ότι ο θάνατος είναι κοντά, αλλά δεν γνωρίζουν ότι ο θάνατος είναι μέρος του πεπρωμένου τους. Δεν θέτουν ερωτήματα για το νόημα, τον σκοπό ή την έκβαση της ζωής. 

Αναγνωρίζοντας αυτή την πτυχή, θα πρέπει στη συνέχεια να θεωρούμε ότι είμαστε παράδοξα πλάσματα, δυστυχισμένα, όχι μόνο επειδή πεθαίνουμε, αλλά και επειδή είμαστε βέβαιοι ότι αυτό το γεγονός θα συμβεί, παρόλο που δεν γνωρίζουμε πώς ή πότε. Βρισκόμαστε συνειδητοί και ταυτόχρονα αβοήθητοι. Από εκεί πιθανώς προέρχονται οι συχνές απωθήσεις και οι υπαρξιακές φυγές από το ζήτημα του θανάτου. 

Ο Άγιος Αλφόνσος Μαρία ντε Λιγκουόρι, στο γνωστό έργο του «Προετοιμασία για τον Θάνατο», αναλογίζεται την παιδαγωγική αξία του θανάτου, τονίζοντας τη μεγάλη του δύναμη ως διδάσκαλο της ζωής. Η γνώση ότι υπάρχει, και ιδιαίτερα ο στοχασμός πάνω σε αυτόν, μας διδάσκει να επιλέγουμε τι πραγματικά θα κάνουμε με τη ζωή μας. Η προσευχή για να κατανοήσουμε τι είναι ωφέλιμο για τη Βασιλεία των Ουρανών και η απαλλαγή από το περιττό που μας δεσμεύει με τα εφήμερα πράγματα, είναι το μυστικό για να ζούμε αυθεντικά, γνωρίζοντας ότι το πέρασμά μας στη γη μάς προετοιμάζει για την αιωνιότητα. 

Ωστόσο, πολλές σύγχρονες ανθρωπολογικές θεωρίες υπόσχονται έμφυτη αθανασία, θεωρητικοποιώντας την παράταση της γήινης ζωής μέσω της τεχνολογίας. Αυτό είναι το μετανθρωπιστικό σενάριο, που αναδύεται ως μία από τις προκλήσεις της εποχής μας. Θα μπορούσε πραγματικά ο θάνατος να νικηθεί μέσω της επιστήμης; Αλλά τότε, θα μπορούσε η ίδια επιστήμη να εγγυηθεί ότι μια ζωή χωρίς θάνατο είναι επίσης μια ευτυχισμένη ζωή; 

Το γεγονός της Ανάστασης του Χριστού μάς αποκαλύπτει ότι ο θάνατος δεν αντιτίθεται στη ζωή, αλλά αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της, ένα πέρασμα προς την αιώνια ζωή. Το Πάσχα του Ιησού μάς δίνει μια πρό-γευση, σε αυτή την εποχή που είναι ακόμη γεμάτη με βάσανα και δοκιμασίες, της πληρότητας αυτού που θα συμβεί μετά θάνατον. 

Ο ευαγγελιστής Λουκάς φαίνεται να συλλαμβάνει αυτό το προαίσθημα του φωτός στο σκοτάδι όταν, στο τέλος εκείνου του απογεύματος, όταν το σκοτάδι είχε τυλίξει τον Γολγοθά, γράφει: «Ήταν ημέρα Παρασκευή, και το Σάββατο ήδη άρχιζε να ανατέλλει» (Λκ 23,54). Αυτό το πρώτο φως, που προηγείται του πρωινού του Πάσχα, λάμπει ήδη στο σκοτάδι του ουρανού, ο οποίος εξακολουθεί να φαίνεται κλειστός και σιωπηλός. Τα φώτα του Σαββάτου, για πρώτη και μοναδική φορά, προαναγγέλλουν την αυγή της ημέρας μετά το Σάββατο: το νέο φως της Ανάστασης. Μόνο αυτό το γεγονός είναι ικανό να φωτίσει πλήρως το μυστήριο του θανάτου. Σε αυτό το φως, και μόνο σε αυτό, γίνεται αληθινό αυτό που επιθυμεί και ελπίζοει η καρδιά μας: ότι ο θάνατος δεν είναι το τέλος, αλλά το πέρασμα στο πλήρες φως, σε μια ευτυχισμένη αιωνιότητα. 

Ο Αναστημένος μάς προηγήθηκε στη μεγάλη δοκιμασία του θανάτου, εξερχόμενος νικητής χάρη στη δύναμη της θείας Αγάπης. Έτσι μας ετοίμασε τον τόπο της αιώνιας ανάπαυσης, την οικία που περιμένουμε· μας έδωσε την πληρότητα της ζωής, στην οποία δεν υπάρχουν πλέον σκιές και αντιφάσεις.

Χάρη σε Αυτόν, ο οποίος πέθανε και αναστήθηκε από αγάπη, μαζί με τον Άγιο Φραγκίσκο μπορούμε να αποκαλούμε τον θάνατο “αδελφή”. Η αναμονή του με τη βέβαιη ελπίδα της Ανάστασης μας προφυλάσσει από τον φόβο τής για πάντα εξαφάνισης και μας προετοιμάζει για τη χαρά της ατελείωτης ζωής.

———————-

Μετάφραση: π.Λ