ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Πλατεία Αγίου Πέτρου
Τετάρτη, 20 Νοεμβρίου 2024
Το Πνεύμα και η Νύμφη. Το Άγιο Πνεύμα καθοδηγεί τον λαό του Θεού να συναντήσει τον Ιησού, την ελπίδα μας.
14. Τα δώρα της Νύφης. Χαρίσματα, δώρα του Πνεύματος για το συμφέρον όλων
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Στις τρεις τελευταίες κατηχήσεις μιλήσαμε για το αγιαστικό έργο του Αγίου Πνεύματος το οποίο επιτελείται στα Ιερά Μυστήρια, στην προσευχή και ακολουθώντας το παράδειγμα της Αγίας Θεοτόκου. Αλλά ας ακούσουμε τι λέει ένα περίφημο κείμενο από της Β’ Συνόδου του Βατικανού: «Το Άγιο Πνεύμα δεν περιορίζεται να αγιάζει και να κατευθύνει τον λαό του Θεού μέσω των μυστηρίων και των λειτουργημάτων, και να τον στολίζει με αρετές, αλλά «μοιράζοντας στον καθένα όπως θέλει τα δώρα του» (Α’Κορ 12,11)» (Lumen gentium, 12). Έχουμε κι εμείς προσωπικά δώρα που το ίδιο Πνεύμα δίνει στον καθένα μας.
Ήρθε λοιπόν η ώρα να μιλήσουμε και για αυτόν τον δεύτερο τρόπο ενέργειας του Αγίου Πνεύματος που είναι η χαρισματική δράση. Μια λέξη κάπως δύσκολη, θα την εξηγήσω. Δύο στοιχεία συμβάλλουν στον καθορισμό του χαρίσματος. Πρώτον, το χάρισμα είναι το δώρο που δίνεται «για το συμφέρον όλων» (Α’Κορ 12,7), για να είναι χρήσιμο σε όλους. Δεν προορίζεται, με άλλα λόγια, πρωτίστως και συνήθως για τον αγιασμό του ατόμου, αλλά για την υπηρεσία της κοινότητας (βλ. Α’ Πε 4,10). Αυτή είναι η πρώτη πτυχή. Δεύτερον, το χάρισμα είναι το δώρο που δίνεται «σε έναν» ή «σε κάποιους» συγκεκριμένα, όχι σε όλους με τον ίδιο τρόπο, και αυτό είναι που το διακρίνει από την αγιαστική χάρη, από τις θεολογικές αρετές και από τα μυστήρια που είναι τα ίδια και κοινά για όλους. Το χάρισμα δίνεται σε ένα συγκεκριμένο άτομο ή κοινότητα. Είναι ένα δώρο που σου δίνει ο Θεός.
Η Σύνοδος μας το εξηγεί επίσης αυτό. Το Άγιο Πνεύμα –λέει– «μοιράζει επίσης ανάμεσα στους πιστούς κάθε τάξης ιδιαίτερες χάρες, με τις οποίες τους καθιστά ικανούς και έτοιμους να αναλάβουν διάφορους ρόλους και διακονήματα, χρήσιμα στην ανακαίνιση και στην μεγαλύτερη εξάπλωση της Εκκλησίας, σύμφωνα με τα λόγια: “Στον καθένα δωρίζεται η φανέρωση του Αγίου Πνεύματος για το συμφέρον όλων” (Α’Κορ 12,7)».
Τα χαρίσματα είναι τα «κοσμήματα» ή τα στολίδια, τα οποία μοιράζει το Άγιο Πνεύμα για να κάνει όμορφη τη Νύμφη του Χριστού. Έτσι καταλαβαίνουμε γιατί το συνοδικό κείμενο τελειώνει με την ακόλουθη προτροπή. «Και αυτά τα χαρίσματα, από τα πλέον έκτακτα έως τα πλέον απλά και ευρύτερα διαδεδομένα, επειδή είναι κυρίως προσαρμοσμένα στις ανάγκες τις Εκκλησίας και προορίζονται να ανταποκρίνονται σ’ αυτές, γίνονται αποδεκτά με ευγνωμοσύνη και παρηγοριά» (Lumen gentium, 12).
Ο Βενέδικτος ΙΣΤ’ είχε δηλώσει: «Όποιος κοιτάζει την ιστορία της μετασυνοδικής εποχής μπορεί να αναγνωρίσει τη δυναμική της αληθινής ανανέωσης, η οποία συχνά έχει πάρει απροσδόκητες μορφές σε κινήματα γεμάτα ζωή και που κάνει σχεδόν απτή την ανεξάντλητη ζωντάνια της Αγίας Εκκλησίας». Και αυτό είναι το χάρισμα που δίνεται σε μια ομάδα, μέσω ενός ανθρώπου.
Πρέπει να ανακαλύψουμε εκ νέου τα χαρίσματα, διότι αυτό διασφαλίζει ότι η ανάδειξη των λαϊκών και ιδιαίτερα των γυναικών γίνεται αντιληπτή όχι μόνο ως θεσμικό και κοινωνιολογικό γεγονός, αλλά στη βιβλική και πνευματική της διάσταση. Οι λαϊκοί δεν είναι οι τελευταίοι, όχι, οι λαϊκοί δεν είναι ένα είδος εξωτερικώνσυνεργατών ή «βοηθητικών στρατευμάτων» του κλήρου, όχι! Έχουν τα δικά τους χαρίσματα και δώρα, με τα οποία μπορούν να συνεισφέρουν στην αποστολή της Εκκλησίας.
Ας προσθέσουμε κάτι άλλο: όταν μιλάμε για χαρίσματα πρέπει να διαλύσουμε αμέσως μια παρεξήγηση: αυτή να τα ταυτίζουμε με θεαματικές και εξαιρετικές δεξιότητες και ικανότητες. Αυτά, αντιθέτως, είναι συνηθισμένα δώρα ‒ο καθένας μας έχει το δικό του χάρισμα‒ που αποκτούν εξαιρετική αξία αν είναι εμπνευσμένα από το Άγιο Πνεύμα και ενσαρκωθούν στις καταστάσεις ζωής με αγάπη. Μια τέτοια ερμηνεία του χαρίσματος είναι σημαντική, διότι πολλοί χριστιανοί, ακούγοντας για χαρίσματα, βιώνουν θλίψη ή απογοήτευση, καθώς είναι πεπεισμένοι ότι δεν κατέχουν κανένα από αυτά και αισθάνονται αποκλεισμένοι ή χριστιανοί δεύτερης κατηγορίας.
Όχι, δεν υπάρχουν χριστιανοί δεύτερης κατηγορίας, όχι, ο καθένας έχει το δικό του προσωπικό και επίσης κοινοτικό χάρισμα. Ο Ιερός Αυγουστίνος απαντούσε στην εποχή του με μια πολύ εύγλωττη σύγκριση: «Αν αγαπάς –έλεγε στον λαό του– αυτό που κατέχεις, δεν είναι λίγο. Αν μάλιστα αγαπάς την ενότητα, ό,τι κατέχει κάποιος σε αυτήν, το κατέχεις και εσύ! Μόνο το μάτι, στο σώμα, έχει τη δυνατότητα να βλέπει· αλλά είναι μόνο για το ίδιο του όφελος που βλέπει το μάτι; Όχι, βλέπει για το χέρι, για το πόδι και για όλα τα μέλη» [1].
Ιδού αποκαλύφθηκε το μυστικό για το οποίο η αγάπη ορίζεται από τον Απόστολο ως ένας πολύ ανώτερος δρόμος (βλ. Α’Κορ 12,31): με κάνει να αγαπώ την Εκκλησία ή την κοινότητα στην οποία ζω και, στην ενότητα, όλα τα χαρίσματα, όχι μόνο μερικά, είναι «δικά μου», όπως και τα «δικά μου» χαρίσματα, ακόμη κι αν φαίνονται μικρά, ανήκουν σε όλους και για το συμφέρον όλων. Η αγάπη πολλαπλασιάζει τα χαρίσματα: κάνει το χάρισμα του ενός, ενός και μόνο ανθρώπου, το χάρισμα όλων. Σας ευχαριστώ!
_____________________
[1] Ι. Αυγουστίνος, Trattati su Giovanni, 32,8.
——————–
Μετάφραση: π.Λ
