ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Αίθουσα Παύλος Στ’
Τετάρτη, 11 Δεκεμβρίου 2024
Το Πνεύμα και η Νύμφη. Το Άγιο Πνεύμα καθοδηγεί τον λαό του Θεού να συναντήσει τον Ιησού, την ελπίδα μας.
17. Το Πνεύμα και η Νύμφη λένε: “Έλα!” Το Άγιο Πνεύμα και η χριστιανική ελπίδα
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Φτάσαμε στο τέλος των κατηχήσεών μας για το Άγιο Πνεύμα και την Εκκλησία. Αφιερώνουμε αυτή την τελευταία σκέψη στον τίτλο που δώσαμε σε ολόκληρο τον κύκλο, δηλαδή: «Το Πνεύμα και η Νύμφη. Το Άγιο Πνεύμα καθοδηγεί τον λαό του Θεού να συναντήσει τον Ιησού, την ελπίδα μας». Αυτός ο τίτλος αναφέρεται σε ένα από τα τελευταία εδάφια της Βίβλου, στο Βιβλίο της Αποκάλυψης, που λέει: «Το Πνεύμα και η νύμφη λένε: “Έλα”»» (Αποκ 22,17). Σε ποιον απευθύνεται αυτή η επίκληση; Απευθύνεται στον αναστημένο Χριστό. Μάλιστα, τόσο ο Άγιος Παύλος (βλ. Α’Κορ 16,22) όσο και η Διδαχή, ένα γραπτό των αποστολικών χρόνων, μαρτυρούν ότι στις λατρευτικές συνάξεις των πρώτων χριστιανών αντηχούσε, στα αραμαϊκά, η κραυγή «Μαράνα θά!», που σημαίνει «Έλα Κύριε!». Μια προσευχή στον Χριστό ώστε να έλθει.
Σε εκείνη την αρχαιότατη φάση, η επίκληση είχε ένα υπόβαθρο το οποίο σήμερα θα αποκαλούσαμε εσχατολογικό. Εξέφραζε, πράγματι, τη διακαή προσδοκία της ένδοξης επιστροφής του Κυρίου. Και αυτή η κραυγή και η προσδοκία που εκφράζει δεν έσβησαν ποτέ στην Εκκλησία. Ακόμη και σήμερα, στη Θεία Λειτουργία, αμέσως μετά τον καθαγιασμό, η Εκκλησία διακηρύττει: «Τον θάνατο σου, Κύριε, αναγγέλλουμε και την αγία σου ανάσταση ομολογούμε έως ότου έλθεις». Η Εκκλησία αναμένει τον ερχομό του Κυρίου.
Όμως αυτή η αναμονή της τελικής έλευσης του Χριστού δεν έχει μείνει η μία και η μοναδική. Σε αυτή συντάχθηκε και η προσδοκία του συνεχούς ερχομού του στην παρούσα και προσκυνηματική κατάσταση της Εκκλησίας. Και είναι αυτή την έλευση που σκέφτεται πρωτίστως η Εκκλησία όταν, εμψυχωμένη από το Άγιο Πνεύμα, κραυγάζει στον Ιησού: «Έλα!».
Συνέβη μια αλλαγή –ή μάλλον, μια εξέλιξη– γεμάτη νόημα σχετικά με την κραυγή «Έλα!», «Έλα, Κύριε!». Αυτή δεν απευθύνεται συνήθως μόνο στον Χριστό, αλλά και στο ίδιο το Άγιο Πνεύμα! Αυτός που κραυγάζει είναι τώρα και Αυτό στον οποίο κραυγάζει κανείς. “Έλα!” είναι η επίκληση με την οποία ξεκινούν σχεδόν όλοι οι ύμνοι και οι προσευχές της Εκκλησίας που απευθύνονται στο Άγιο Πνεύμα: «Έλα, Πνεύμα Δημιουργό», λέμε στο Veni Creator, και «Έλα, Πνεύμα Άγιο», «Veni Sancte Spiritus», στην ακολουθία της Πεντηκοστής· και έτσι σε πολλές άλλες προσευχές. Είναι σωστό να συμβαίνει αυτό, διότι, μετά την Ανάσταση, το Άγιο Πνεύμα είναι το αληθινό «alter ego» του Χριστού, Αυτό που παίρνει τη θέση του, που τον καθιστά παρόν και ενεργό στην Εκκλησία. Είναι Αυτό που αναγγέλλει «αυτά που μέλλουν να συμβούν» (βλ. Ιω 16,13) και μας κάνει να τα επιθυμούμε και να τα αναμένουμε. Ιδού γιατί ο Χριστός και το Πνεύμα είναι αχώριστοι, ακόμη και στην οικονομία της σωτηρίας.
Το Άγιο Πνεύμα είναι η αέναη πηγή της χριστιανικής ελπίδας. Ο Άγιος Παύλος μας άφησε αυτά τα πολύτιμα λόγια: «Ο Θεός της ελπίδας να σας γεμίσει με κάθε λογής χαρά και ειρήνη που δίνει η πίστη, για να έχετε περίσσια ελπίδα με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος» (Ρωμ 15,13). Αν η Εκκλησία είναι ένα πλοιάριο, το Άγιο Πνεύμα είναι το πανί που την ωθεί και την κάνει να προχωρήσει στη θάλασσα της ιστορίας, σήμερα όπως και στο παρελθόν!
Η ελπίδα δεν είναι μια κενή λέξη, ή η αόριστη επιθυμία μας να πάνε τα πράγματα προς το καλύτερο: η ελπίδα είναι μια βεβαιότητα, επειδή βασίζεται στην πιστότητα του Θεού στις υποσχέσεις του. Και γι’ αυτό ονομάζεται θεολογική αρετή: διότι εμποτίζεται από τον Θεό και έχει ως εγγυητή τον Θεό. Δεν είναι μια παθητική αρετή, που απλώς περιμένει τα πράγματα να συμβούν. Είναι μια εξαιρετικά ενεργή αρετή που βοηθά αυτά να υλοποιηθούν. Κάποιος, που αγωνίστηκε για την απελευθέρωση των φτωχών, έγραψε αυτά τα λόγια: «Το Άγιο Πνεύμα είναι στην αρχή της κραυγής των φτωχών. Είναι η δύναμη που δίνεται σε αυτούς που δεν έχουν δύναμη. Αυτό πρωτοστατεί στον αγώνα για τη χειραφέτηση και την πλήρη συνειδητοποίηση του καταπιεσμένου λαού» [1].
Ο χριστιανός δεν μπορεί να είναι ικανοποιημένος με το να έχει ελπίδα· πρέπει επίσης να εκπέμπει ελπίδα, να είναι σπορέας ελπίδας. Είναι το πιο όμορφο δώρο που μπορεί να κάνει η Εκκλησία σε όλη την ανθρωπότητα, ειδικά τις στιγμές που όλα δείχνουν να μας ωθούν να κατεβάσουμε τα πανιά.
Ο απόστολος Πέτρος παρότρυνε τους πρώτους χριστιανούς με τα εξής λόγια: «Να τιμάτε τον Κύριο, τον Θεό, με όλη σας την καρδιά. Να είστε πάντοτε έτοιμοι να δώσετε τη σωστή απάντηση σε όλους όσοι ζητούν να τους δικαιολογήσετε τη χριστιανική σας ελπίδα». Ωστόσο, πρόσθετε μια σύσταση: «Αυτό όμως να το κάνετε με πραότητα και σεβασμό» (1 Πε 3,15-16). Και τούτο διότι δεν θα είναι τόσο η δύναμη των επιχειρημάτων που θα πείσει τους ανθρώπους, αλλά μάλλον η αγάπη που θα μπορέσουμε να τους δώσουμε. Αυτή είναι η πρώτη και πιο αποτελεσματική μορφή ευαγγελισμού. Και είναι ανοιχτή σε όλους!
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, είθε το Πνεύμα να μας βοηθά πάντοτε να έχουμε «περίσσια ελπίδα με τη δύναμη του Αγίου Πνεύματος»!
_________________________________
[1] J. Comblin, Άγιο Πνεύμα και απελευθέρωση, Ασίζη 1989, 236.
——————–
Μετάφραση: π.Λ
