ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ ΚΑΙ ΣΤΑ ΕΛΛΗΝΙΚΑ ΜΙΑ ΠΡΩΤΗ ΑΝΑΓΝΩΣΗ
Πριν από λίγες ημέρες έλαβα την αυτοβιογραφία του Πάπα Φραγκίσκου ως δώρο από τον εκδοτικό οίκο Gutemberg που την εξέδωσε. Αυτή η αυτοβιογραφία ενός Πάπα, η οποία είναι και η πρώτη που γράφτηκε ποτέ από Πάπα, σε όλη την ιστορία της Καθολικής Εκκλησίας, θα παρουσιαστεί επίσημα στο κοινό στις 20 Μαρτίου.
Θα ήθελα, όμως από τώρα, να μοιραστώ μαζί σας τις πρώτες μου εντυπώσεις από μια σύντομη ανάγνωση.
Το βιβλίο κυκλοφόρησε ταυτόχρονα σε 100 γλώσσες σε όλο τον κόσμο. O ίδιος ο Πάπας το παρουσίασε σε ένα TicTok, στο οποίο φαίνεται ήδη ότι η υγεία του είναι κλονισμένη και αναπνέει με δυσκολία όταν μιλά.
Ο Τίτλος του βιβλίου είναι: ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ – ΕΛΠΙΔΑ – Η ΑΥΤΟΒΙΟΓΡΑΦΙΑ.
Ακόμη και ο τίτλος, μια μόνο λέξη: ΕΛΠΙΔΑ, προσφέρει σαφώς την ατμόσφαιρα μέσα στην οποία κινείται αυτή η αυτοβιογραφία του Φραγκίσκου, αυτή την ελπίδα που επιχείρησε να μεταδώσει καθ’ όλη τη διάρκεια του ποντιφικού του αξιώματος.
Ήδη, με το άνοιγμα του βιβλίου, βλέπουμε με τρυφερότητα τις παλιές ασπρόμαυρες φωτογραφίες: τους παππούδες του, το γάμο των γονιών του, τον Χόρχε Μάριο ως νεογέννητο μωρό, ένα παιδί στο μπράτσο της μητέρας του με τον μικρό του αδελφό, τον ίδιο ως μικρό αγόρι μασκαρεμένο σε ένα καρναβαλικό πάρτι. Και τόσες άλλες φωτογραφίες από την ιδιωτική του ζωή. Μας θυμίζουν, κάτι πολύ φυσιολογικό, αλλά που τόσο συχνά το ξεχνάμε, ότι ο Πάπας είναι ένας φυσιολογικός άνθρωπος, όπως κι εμείς. Αυτή η εντύπωση γίνεται ακόμη πιο έντονη καθώς προχωράμε στην ανάγνωση αυτού του βιβλίου ,όταν διηγείται πτυχές της προσωπικής του ζωής, πριν να γίνει επίσκοπος Ρώμης, αλλά και της παπικής του διακονίας.
Σίγουρα ο Τύπος, σε όλο τον κόσμο, ανέδειξε μερικά από τα πιο εντυπωσιακά δημοσιογραφικά γεγονότα στη ζωή του Φραγκίσκου. Ωστόσο, για τον απλό αναγνώστη, η ανάγνωση αυτού του βιβλίου θα είναι μια αποκάλυψη, θα γνωρίσει ακόμη περισσότερο την ανθρώπινη πλευρά αυτού του Πάπα, θα μάθει τι τον ενέπνευσε να πάρει ορισμένες αποφάσεις, τι τον στήριξε όλα αυτά τα δύσκολα χρόνια για την Καθολική Εκκλησία και για όλη την ανθρωπότητα.
Αναφέρεται βέβαια και πως αναδείχτηκε Πάπας. Διηγείται πώς από μερικές μισές λέξεις που του απεύθυνε ένας φίλος καρδινάλιος, όπως: «Έχεις προετοιμάσει την ομιλία σου;», διαισθάνεται ότι μερικοί τον σκέφτονται ήδη ως Πάπα. Ο Βραζιλιάνος καρδινάλιος Santos Abril y Castellò τον ρωτά: «Αλλά είναι αλήθεια ότι σου λείπει ένας πνεύμονας;». « Όχι, μου λείπει ο άνω λοβός του δεξιού μου πνεύμονα, ο οποίος αφαιρέθηκε όταν ήμουν 21 ετών». «Στην πρώτη ψηφοφορία παραλίγο να εκλεγώ» και ο Βραζιλιάνος καρδινάλιος Claudio Hummes μου λέει: «Μη φοβάσαι. Αυτό κάνει το Άγιο Πνεύμα». Στην τρίτη ψηφοφορία, με την 71η ψήφο έφτασα τα δύο τρίτα, 95 από τις 115. Και έτσι εξελέγη Πάπας. Και ομολογεί: «Ο Hummes μου είπε: “Μην ξεχνάς τους φτωχούς”. Επέλεξα το όνομα Φραγκίσκος».
Η Ειρήνη είναι ένα από τα θέματα που περισσότερο τον απασχολεί. Αναφέρεται εκτενώς στο θέμα της ειρήνης. Το κεφάλαιο 21 αναφέρεται στην ειρήνη και ιδιαίτερα στον πόλεμο στην Ουκρανία και στη Λωρίδα της Γάζας. Αναφέρει ότι παρόλο που τα γόνατά του δεν μπορούσαν να τον στηρίξουν, έκανε κάτι που κανένας Ποντίφικας δεν είχε επιχειρήσει μέχρι τότε, πήγε προσωπικά να επισκεφτεί τον Ρώσο πρέσβη Αβντέεφ και τον ικέτεψε: « Να σταματήσουν τους βομβαρδισμούς, ευχήθηκα έναν διάλογο, πρότεινα διαμεσολάβηση του Βατικανού, δηλώνοντας ότι προσφέρομαι να πάω στη Μόσχα…». Ξέρουμε πως η Μόσχα δεν δέχτηκε αυτή την διαμεσολάβηση.
Διαβάζουμε σελίδες γεμάτες τραγικότητα λόγω των επίκαιρων γεγονότων που αφηγείται, όμως συναντάμε και σελίδες με γνήσιο χιούμορ. Εξάλλου, ο ίδιος ομολογεί: «Συνήθως η χριστιανική χαρά συνοδεύεται από την αίσθηση του χιούμορ… Το χιούμορ είναι επίσης γνήσια σοφία. Και είναι και ανθρώπινη σχέση, γιατί είναι εύκολο να γελάμε μαζί και σχεδόν αδύνατον να γελάμε μονάχοι».
Και με το χιούμορ διηγείται κάποιος γνωστός συντηρητικός καρδινάλιος κάποτε είχε πλησιάσει το τότε καρδινάλιο Κάρολος Βοϊτίουα, και τον επέπληξε λέγοντάς του ότι δεν είναι σωστό για έναν καρδινάλιο της Αγίας Εκκλησίας να κάνει σπορ. Ο Πολωνός καρδινάλιος απάντησε: «Μα στην Πολωνία όλοι οι καρδινάλιοι αθλούνται»! Και ο Φραγκίσκος, στην αυτοβιογραφία του, σχολιάζει το γεγονός αυτό: «Στην Πολωνία εκείνη την εποχή υπήρχαν μόνο δύο καρδινάλιοι!».
Πριν να φύγει για το Κονκλάβιο τον πλησιάζει μια γριούλα και του λέει: «Αν σε κάνουν Πάπα, να πάρεις ένα σκύλο». «Γιατί να πάρω σκύλο;». «Για να δίνετε, όταν σας φέρνουν φαγητό, ένα κομμάτι και σ’αυτόν. Αν όλα πάνε καλά, συνεχίστε να τρώτε»!
Αφηγείται επίσης κάτι που είχε αναφέρει ο Πάπας Ιωάννης ΚΓ’ και το εφαρμόζει στον εαυτό του: «Μου τυχαίνει συχνά τη νύχτα ν’αρχίζω να σκέφτομαι μια σειρά από σοβαρά προβλήματα. Τότε παίρνω τη θαρραλέα και ανυποχώρητη απόφαση να πάω το πρωί να μιλήσω με τον Πάπα. Ώσπου ξυπνάω καταϊδρωμένος και θυμάμαι ότι εγώ είμαι ο Πάπας». Και Φραγκίσκος καταλήγει: «Πόσο τον καταλαβαίνω…».
Δεν σκέφτεται να παρατηθεί: «Κάθε φορά που ένας Πάπας ασθενεί, νιώθεις να φυσάει λίγος άνεμος κονκλάβιου, όμως η αλήθεια είναι πως τις μέρες των χειρουργικών επεμβάσεων σκέφτηκα την παραίτηση, παρά μόνο για να πω ότι πάντα αυτή είναι μια πιθανότητα για όλους». «Θεωρώ – ομολόγει – ότι το παπικό λειτούργημα είναι ad vitam (δια βίου) και ως εκ τούτου δεν βλέπω τις προϋποθέσεις για παραίτηση». «Τα πράγματα θα άλλαζαν αν προέκυπτε ένα σοβαρό σωματικό εμπόδιο και σε αυτή την περίπτωση έχω ήδη υπογράψει στην αρχή του ποντιφικού αξιώματος την επιστολή με την παραίτηση μου που έχει κατατεθεί στην Γραμματεία του Κράτους. Αν συνέβαινε αυτό, δεν θα ονομαζόμουν επίτιμος πάπας, αλλά απλώς επίτιμος επίσκοπος Ρώμης, και θα μετακόμιζα στη Βασιλική της Santa Maria Maggiore για να επιστρέψω να είμαι εξομολόγος και να μεταδίδω τη Θεία Κοινωνία στους ασθενείς». Βέβαια αυτά τα έγραφε πριν από την παρούσα σοβαρή κατάσταση της υγείας του.
Το 25ο κεφάλαιο, το τελευταίο, είναι γεμάτο ελπίδα για τον κόσμο, για την Εκκλησία. Αντιγράφουμε, για να τελειώσουμε, μια σκέψη που αφορά την Εκκλησία: «Η Εκκλησία έχει πάντα ένα μέλλον. Είναι αξιοπρόσεκτο: η Εκκλησία έχει ρίζες στο παρελθόν, στον ζώντα Χριστό, ζώντα στη δική Του εποχή, στην Ανάσταση Του, και ρίζες στο μέλλον, στην υπόσχεση του Χριστού ότι θα μείνει μαζί μας στους αιώνες των αιώνων. Και σε αυτήν την υπόσχεση υπάρχει το μέλλον της Εκκλησίας».
