ΑΠΟΣΤΟΛΙΚΗ ΕΠΙΣΤΟΛΗ ΑΞΙΟΘΑΥΜΑΣΤΟ ΣΗΜΕΙΟ «Admirabile signum» ΤΟΥ ΑΓΙΟΥ ΠΑΤΕΡΑ ΤΟΥ ΠΑΠΑ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΥ ΠΑΝΩ ΣΤΗ ΣΗΜΑΣΙΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΞΙΑ ΤΗΣ ΦΑΤΝΗΣ
1.Το αξιοθαύμαστο «σημείο» της φάτνης, τόσο αγαπητό στους χριστιανούς, πάντα προκαλεί έκπληξη και θαυμασμό. Αντιπροσωπεύοντας το γεγονός της γέννησης του Ιησού συνίσταται στην αναγγελία του μυστηρίου της ενσάρκωσης του Υιού του Θεού με απλότητα και χαρά. Η φάτνη, στην πραγματικότητα, είναι σαν ένα ζωντανό Ευαγγέλιο, το οποίο γεννιέται από τις σελίδες της Αγίας Γραφής. Καθώς ατενίζουμε τη χριστουγεννιάτικη σκηνή, καλούμαστε να ξεκινήσουμε μια πνευματική πορεία, που προσελκύεται από την ταπεινότητα Εκείνου που έγινε άνθρωπος για να συναντήσει κάθε άνθρωπο. Και ανακαλύπτουμε ότι μας αγαπά τόσο πολύ που μας ενώνει μεταξύ μας, ώστε και εμείς να μπορέσουμε να ενωθούμε μαζί Του.
Με την επιστολή αυτή θα ήθελα να στηρίξω την όμορφη παράδοση των οικογενειών μας, που ετοιμάζουν τη φάτνη τις μέρες πριν τα Χριστούγεννα. Εκτός από το έθιμο της τοποθέτησης σε χώρους εργασίας, σχολεία, νοσοκομεία, φυλακές, πλατείες … Είναι πραγματικά μια άσκηση δημιουργικής φαντασίας, η οποία χρησιμοποιεί τα πιο ανόμοια υλικά για τη δημιουργία μικρών αριστουργημάτων ομορφιάς. Κάποιος μαθαίνει ως παιδί: όταν ο πατέρας και η μητέρα, μαζί με τους παππούδες τους, μεταδίδουν αυτή τη χαρούμενη συνήθεια, που ενσωματώνει μια πλούσια λαϊκή πνευματικότητα. Ελπίζω ότι αυτή η πρακτική δεν αποτυγχάνει ποτέ. πράγματι, ελπίζω ότι, όπου έχει σταματήσει, μπορεί να αρχίσει και πάλι και να αναζωογονηθεί.
2. Η προέλευση της φάτνης αντικατοπτρίζεται πρώτα απ 'όλα σε μερικές ευαγγελικές λεπτομέρειες της γέννησης του Ιησού στη Βηθλεέμ. Ο Ευαγγελιστής Λουκάς απλώς αναφέρει ότι η Μαρία "γέννησε τον υιό της τον πρωτότοκο. Τον σπαργάνωσε και τον ξάπλωσε στο παχνί, διότι δεν βρήκαν μέρος στο πανδοχείο " (2, 7). Ο Ιησούς τοποθετείται σε μια φάτνη, η οποία στα λατινικά ονομάζεται praesepium, από την οποία προέρχεται και η λέξη presepio.
Ερχόμενος σ’ αυτό τον κόσμο ο Υιός του Θεού βρίσκει ένα τόπο όπου τα ζώα πηγαίνουν να φάνε. Ο σανό γίνεται το πρώτο κρεβάτι για Εκείνον που θα ονομαστεί "ο άρτος που κατέβηκε από τον ουρανό" (Ιω. 6:41). Ένας συμβολισμός που ο Άγιος Αυγουστίνος, μαζί με άλλους Πατέρες, είχε αντιληφθεί, γι’ αυτό και γράφει: «Ξαπλωμένος σε μια φάτνη, έγινε τροφή μας» (Σερ. 189.4). Στην πραγματικότητα, η φάτνη περιέχει διάφορα μυστήρια της ζωής του Ιησού που μπαίνουν μέσα στην καθημερινότητά μας.
Αλλά αμέσως φτάνουμε στην προέλευση της φάτνης όπως την καταλαβαίνουμε. Πηγαίνουμε νοερά στο Greccio, στην κοιλάδα Reatina, όπου ο Άγιος Φραγκίσκος σταμάτησε ερχόμενος πιθανότατα από τη Ρώμη, όπου στις 29 Νοεμβρίου 1223 είχε λάβει επιβεβαίωση του Κανονισμού για το Μοναχικό του Τάγμα από τον Πάπα Ονόριο Γ. Μετά το ταξίδι του στους Αγίους Τόπους, εκείνα τα σπήλαια του υπενθύμισαν με ιδιαίτερο τρόπο το τοπίο της Βηθλεέμ. Και είναι πιθανό ότι ο Φτωχούλης της Ασίζης είχε εντυπωσιαστεί στη Ρώμη από τα μωσαϊκά της Βασιλική της Σάντα Μαρία Ματζόρε σε που τα έθετε σε αναπαράσταση με τη γέννηση του Ιησού, δίπλα στον τόπο όπου, σύμφωνα με μια αρχαία παράδοση, διατηρήθηκαν τα τραπέζια της φάτνης.
Οι πηγές των Φραγκισκανών Πατέρων αναφέρουν λεπτομερώς τι συνέβη στο Greccio. Δεκαπέντε μέρες πριν από τα Χριστούγεννα, ο Φραγκίσκος κάλεσε έναν άνθρωπο του τόπου, τον Ιωάννη, και του ζήτησε να τον βοηθήσει να κάνει εκπληρώσει μια επιθυμία του: «Θα ήθελα να παρουσιάσω το παιδί που γεννήθηκε στη Βηθλεέμ και κατά κάποιο τρόπο το βλέπω με τα μάτια του σώματος μέσα στις κακουχίες που βρέθηκε και την έλλειψη των απαραίτητων για το νεογέννητο αντικειμένων, καθώς βρισκόταν σε ένα παχνί ξαπλωμένο στο σανό ανάμεσα σε μια αγελάδα και ένα το γαϊδούρι ». [1] Μόλις το άκουσε, ο πιστός φίλος του πήγε αμέσως για να ρυθμίσει όλα όσα χρειάζονταν στον τόπο που είχε οριστεί, σύμφωνα με την επιθυμία του Αγίου. Στις 25 Δεκεμβρίου, πολλοί αδελφοί έφθασαν στο Greccio από διάφορα μέρη και άνδρες και γυναίκες έφθασαν επίσης από τις αγροικίες στην περιοχή, φέρνοντας λουλούδια και φακούς για να φωτίσουν αυτή την ιερή νύχτα. Όταν ο Φραγκίσκος έφτασε, βρήκε στο παχνί σανό, μία αγελάδα και ένα γαϊδουράκι. Οι άνθρωποι που έλαβαν την ειδοποίηση έδειξαν μια ανυποψίαστη χαρά, που δεν είχαν πριν ποτέ γευτεί μπροστά στη σκηνή των Χριστουγέννων. Τότε, ο ιερέας, τέλεσε στη φάτνη με κάθε επισημότητα τη Θεία Ευχαριστία, εξηγώντας τη σχέση που υπάρχει μεταξύ της ενσάρκωσης του Υιού του Θεού και της Ευχαριστίας. Με την ευκαιρία αυτή, στο Greccio, δεν υπήρχαν αγαλματάκια: τη φάτνη την αποτελούσαν και την ζωντάνεψαν όσοι ήταν εκεί παρόντες. [2]
Έτσι γεννήθηκε η παράδοσή μας: όλα γύρω από τη σπηλιά και γεμάτα από χαρά, χωρίς καμία απόσταση μεταξύ του γεγονότος του οποίου γινόταν αναπαράσταση και εκείνων που γινόντουσαν συμμέτοχοι στο μυστήριο.
Ο πρώτος βιογράφος του Αγίου Φραγκίσκου, Tommaso da Celano, θυμάται ότι εκείνο το βράδυ, το δώρο ενός υπέροχου οράματος προστέθηκε στην απλή και συγκινητική σκηνή: ένας από τους παρόντες είδε το Βρέφος Ιησού να βρίσκεται στη φάτνη. Από αυτό τον εορτασμό των Χριστουγέννων 1223, «όλοι επέστρεψαν στο σπίτι τους γεμάτοι απεριόριστη χαρά». [3]
3. Ο Άγιος Φραγκίσκος, με την απλότητα αυτού του «σημείου», πραγματοποίησε ένα μεγάλο έργο ευαγγελισμού. Η διδασκαλία του έχει διεισδύσει στις καρδιές των χριστιανών και παραμένει μέχρι τις ημέρες μας ως μια γνήσια μορφή για να αναπαραγάγει την ομορφιά της πίστης μας με απλότητα. Από την άλλη πλευρά, το ίδιο το μέρος όπου έγινε η πρώτη ζωντανή φάτνη εκφράζει και προκαλεί αυτά τα συναισθήματα. Το Greccio, γίνεται καταφύγιο για την ψυχή που κρύβεται πάνω στο βράχο που περιβάλλεται από τη σιωπή.
Γιατί όμως η φάτνη προκαλεί έκπληξη και μας συγκινεί; Πρώτα απ 'όλα διότι εκδηλώνει την αγάπη του Θεού. Εκείνος, ο Δημιουργός του σύμπαντος, υποβιβάζεται στη δική μας μικρότητα. Το δώρο της ζωής, που είναι ήδη μυστηριώδες για μας κάθε φορά, μας γοητεύει ακόμα περισσότερο, βλέποντας ότι Εκείνος που γεννήθηκε από τη Μαρία είναι η πηγή και το στήριγμα κάθε ζωής. Στον Ιησού, ο Πατέρας μάς έδωσε έναν αδελφό που έρχεται να μας αναζητήσει ενώ είμαστε αποπροσανατολισμένοι και χαμένοι. Ένας πιστός φίλος ο οποίος είναι πάντα κοντά μας, μας έδωσε τον Υιό Του που μας συγχωρεί και μας σηκώνει από την αμαρτία.
Η κατασκευή της φάτνης στα σπίτια μας, μάς βοηθά να ξαναζήσουμε την ιστορία που βιώθηκε στη Βηθλεέμ. Φυσικά, τα Ευαγγέλια παραμένουν πάντα η πηγή που επιτρέπει σε κάποιον να γνωρίζει και να μελετά αυτό το Γεγονός. Η αναπαράσταση του στη φάτνη βοηθάει να φανταστούμε τις σκηνές, μας δημιουργεί συγκινήσεις συγκινήσεις, μας καλεί να νιώσουμε ότι κι’ εμείς εμπλεκόμαστε στην ιστορία της σωτηρίας, να αισθανθούμε σύγχρονοι του γεγονότος που είναι ζωντανό και επίκαιρο στα πιο ποικίλα ιστορικά και πολιτιστικά πλαίσια.
Με ιδιαίτερο τρόπο, ήδη από την Φραγκισκανική προέλευση, η φάτνη είναι μια πρόσκληση να «αισθανθούμε», να «αγγίξουμει» τη φτώχεια που ο Υιός του Θεού επέλεξε για τον εαυτό του στην ενσάρκωση του. Και έτσι, σιωπηρά, είναι ένα κάλεσμα να τον ακολουθήσουμε στο δρόμο της ταπεινοφροσύνης, της φτώχειας, της κακομεταχείρισης, που οδηγεί από την φάτνη της Βηθλεέμ στο Σταυρό. Είναι μια κλήση να τον συναντήσουμε και να τον υπηρετήσουμε με ευσπλαχνία στο πρόσωπο των πιο αναγκεμένων αδελφών. (βλ. Ματθαίος 25: 31-46).
4. Θέλω τώρα να εξετάσουμε τα διάφορα «σημεία» της φάτνης για να κατανοήσουμε το νόημα που φέρνουν μέσα τους. Πριν απ’ όλα αναπαριστάνουμε το πλαίσιο του γεμάτου από άστρα αστικού ουρανού μέσα στο σκοτάδι και τη σιωπή της νύχτας. Δεν είναι μόνο η πιστότητα στις ευαγγελικές ιστορίες που κάνουμε αυτό, αλλά και για το νόημα που έχει. Ας σκεφτούμε πόσες φορές το βράδυ περιβάλλει τη ζωή μας. Λοιπόν, ακόμη και σε αυτές τις στιγμές, ο Θεός δεν μας αφήνει μόνους, αλλά είναι παρών για να απαντήσει στα αποφασιστικά ερωτήματα σχετικά με το νόημα της ύπαρξής μας: Ποιος είμαι εγώ; Από πού έρχομαι; Γιατί γεννήθηκα αυτή τη στιγμή; Γιατί αγαπώ; Γιατί υποφέρω; Γιατί θα πεθάνω; Για να απαντήσει σε αυτές τις ερωτήσεις, ο Θεός έγινε άνθρωπος. Η εγγύτητά του φέρνει φως όπου υπάρχει σκοτάδι και φωτίζει εκείνους που διασχίζουν το σκοτάδι του πόνου (βλ. Lk 1.79)
Ένα λόγο αξίζει επίσης το τοπίο που περιβάλλουν τη φάτνη και αποτελούν μέρος της και συχνά αντιπροσωπεύουν τα ερείπια αρχαίων σπιτιών και παλατιών, τα οποία σε ορισμένες περιπτώσεις αντικαθιστούν το σπήλαιο της Βηθλεέμ και γίνονται το σπίτι της Αγίας Οικογένειας. Αυτά τα ερείπια φαίνεται να εμπνέονται από το Χρυσό Μύθο του Δομινικανού Jacopo da Varazze (XIII αιώνα), όπου διαβάζουμε μια παγανιστική θεωρία ότι ο ναός της Ειρήνης στη Ρώμη θα κατέρρεε όταν μια παρθένο θα γεννήσει. Αυτά τα ερείπια είναι πάνω από όλα τα ορατά σημάδια της ευρισκομένης σε παρακμή ανθρωπότητας, όλων αυτών που οδηγούνται στην καταστροφή, ό, τι είναι διεφθαρμένο και μαραμένο. Αυτό το σενάριο λέει ότι ο Ιησούς είναι η καινοτομία στο κέντρο ενός παλαιού κόσμου και έχει έρθει να θεραπεύσει και να ανοικοδομήσει, να φέρει τη ζωή και τον κόσμο μας πίσω στην αρχική τους μεγαλοπρέπεια.
5. Πόσο συναίσθημα θα πρέπει να μας συνοδεύει καθώς βάζουμε βουνά, ρέματα, πρόβατα και βοσκούς στη φάτνη! Με αυτό τον τρόπο θυμόμαστε, όπως είχαν ανακοινώσει οι προφήτες, ότι όλη η δημιουργία συμμετέχει στον εορτασμό της έλευσης του Μεσσία. Οι άγγελοι και ο κομήτης είναι το σημάδι που και εμείς καλούμε να βγούμε για να φτάσουμε στο σπήλαιο και να προσκυνήσουμε τον Κύριο.
"Ας πάμε μέχρι τη Βηθλεέμ, να δούμε αυτό το γεγονός που ο Κύριος μας έκανε γνωστό" (Λκ 2:15): αυτό λένε οι ποιμένες μετά το άγγελμα ανακοίνωση των αγγέλων. Είναι μια πολύ όμορφη διδασκαλία που έρχεται σε μας με την απλότητα της περιγραφής. Σε αντίθεση με τόσους πολλούς ανθρώπους που προτίθενται να κάνουν χιλιάδες άλλα πράγματα, οι ποιμένες γίνονται οι πρώτοι μάρτυρες της ουσίας, δηλαδή της σωτηρίας που δίνεται. Είναι οι πιο ταπεινοί και οι φτωχότεροι που ξέρουν να καλωσορίσουν το γεγονός της ενσάρκωσης. Στον Θεό που έρχεται στο πρόσωπο του Βρέφους Ιησούς, οι ποιμένες ανταποκρίνονται, πηγαίνοντας προς αυτόν, για μια συνάντηση αγάπης και ευγνωμοσύνης. Είναι ακριβώς αυτή η συνάντηση μεταξύ του Θεού και των παιδιών του, χάρη στον Ιησού, που δίνει ζωή στη θρησκεία μας, για να αποτελέσει την ιδιαίτερη ομορφιά της, η οποία λάμπει με ένα συγκεκριμένο τρόπο στη φάτνη.
6. Στις φάτνες μας συνήθως βάζουμε τόσα συμβολικά αγαλματάκια. Πρώτα απ 'όλα, φτωχούς ανθρώπους που δεν γνωρίζουν άλλη αφθονία, εκτός από εκείνη της καρδιάς. Και αυτοί είναι πολύ κοντά στο Βρέφος Ιησούς, χωρίς να μπορεί κανείς να τους διώξει ή να τους απομακρύνει από μια τέτοια φάτνη αυτοσχεδιασμένη ώστε οι φτωχοί γύρω του να μην συνωστίζονται. Οι φτωχοί, εξ άλλου, είναι οι προνομιούχοι του μυστηρίου αυτού και, συχνά, είναι αυτοί που περισσότερο μπορούν να αναγνωρίσουν την παρουσία του Θεού ανάμεσά τους.
Οι φτωχοί και οι απλοί στη φάτνη ενθυμούνται ότι ο Θεός γίνεται άνθρωπος για εκείνους που αισθάνονται την ανάγκη για την αγάπη του και ζητούν την εγγύτητά του. Ο Ιησούς, "ο πράος και ταπεινός στην καρδιά" (Ματ 11,29), γεννήθηκε φτωχός, έζησε μια απλή ζωή για να μας διδάξει να αναζητούμε τα ουσιώδη και από αυτά να ζούμε. Στη φάτνη το μήνυμα είναι σαφές ότι δεν μπορούμε να αφήσουμε τον εαυτό μας να εξαπατηθεί από τον πλούτο και από τόσες πολλές εφήμερες προτάσεις ευτυχίας. Το ανάκτορο του Ηρώδη βρίσκεται στο παρασκήνιο, κλειστό και κουφό στην αναγγελία της χαράς. Γεννημένος στο παχνί, ο ίδιος ο Θεός ξεκινά τη μόνη πραγματική επανάσταση που δίνει ελπίδα και αξιοπρέπεια στους απόκληρους, τους περιθωριοποιημένους: την επανάσταση της αγάπης, την επανάσταση της τρυφερότητας. Από το παχνί, ο Ιησούς διακηρύσσει, με ήπια δύναμη, την έκκληση να μοιραστεί με τον τελευταίο ως το δρόμο προς ένα πιο ανθρώπινο κόσμο και αδελφικό κόσμο, όπου κανείς δεν αποκλείεται, ούτε περιθωριοποιείται.
Συχνά παιδιά – αλλά και οι ενήλικες! – αγαπούν να προσθέτουν άλλα αγαλματάκια στο παχνί που δεν έχουν καμία σχέση με τις διηγήσεις του Ευαγγελίου. Και όμως, αυτή η φαντασία σκοπεύει να εκφράσει ότι σε αυτόν τον νέο κόσμο που εγκαινιάστηκε από τον Ιησού υπάρχει χώρος για όλα όσα είναι ανθρώπινα και για κάθε πλάσμα. Από τον βοσκό στον σιδερά, από τον αρτοποιό έως τους μουσικούς, από τις γυναίκες που φέρνουν τις κανάτες του νερού στα παιδιά που παίζουν …: όλα αυτά αντιπροσωπεύουν την καθημερινή αγιότητα, τη χαρά να κάνεις με εξαιρετικό τρόπο τα καθημερινά πράγματα, όταν μοιράζεται ο Ιησούς μαζί μας τη θεϊκή ζωή του.
7. Λίγο κάθε τόσο η φάτνη μας οδηγεί στο σπήλαιο, όπου βρίσκουμε τα αγαλματάκια της Μαρίας και του Ιωσήφ. Η Μαρία είναι μια μητέρα που θαυμάζει το παιδί της και το δείχνει σε εκείνους που έρχονται να το επισκεφθούν. Το αγαλματάκι του την παριστάνει κάνει έναν να σκεφτεί το μεγάλο μυστήριο στον οποίο οποία ενεπλάκη αυτή η κοπέλα, όταν ο Θεός χτύπησε στην πόρτα της αγνής ψυχής της. Κατά τον ευαγγελισμό του αγγέλου που της ζήτησε να γίνει η μητέρα του Θεού, η Μαρία ανταποκρίθηκε με πλήρη και ολοκληρωτική υπακοή. Τα λόγια της: "Ιδού η δούλη του Κυρίου: ας γίνει σε μένα σύμφωνα με το λόγο σου" (Λκ 1:38), είναι για όλους μας η μαρτυρία για το πώς να οφείλουμε εγκαταλείπουμε τον εαυτό μας με πίστη στο θέλημα του Θεού. Με εκείνο το «ναι» η Μαρία γινόταν μητέρα του Υιού του Θεού χωρίς να χάσει και μάλιστα καθαγιάζοντας την χάρη σ’ Εκείνον την παρθενία της. Βλέπουμε σ’ εκείνη τη Μητέρα του Θεού που δεν κρατά τον Υιό της μόνο για τον εαυτό της, αλλά ζητά από όλους να υπακούσουν τον λόγο του και να τον τηρήσουν στη ζωή τους (βλ. Ιω. 2: 5).
Δίπλα στη Μαρία, σε μια στάση προστασίας του Παιδιού και της μητέρας του, βρίσκεται ο Ιωσήφ. Είναι εκείνος που συνήθως απεικονίζεται με το ραβδί στο χέρι, και μερικές φορές ακόμη και κρατώντας μια λάμπα. Ο Άγιος Ιωσήφ παίζει πολύ σημαντικό ρόλο στη ζωή του Ιησού και της Μαρίας. Είναι ο φύλακας που δεν κουράζεται ποτέ να προστατεύει την οικογένειά του. Όταν ο Θεός τον προειδοποιεί για την απειλή του Ηρώδη, δεν θα διστάσει να ξεκινήσει και να μεταναστεύσει στην Αίγυπτο (βλ. Ματθαίος 2: 13-15). Και μόλις περάσει ο κίνδυνος, θα φέρει την οικογένεια πίσω στη Ναζαρέτ, όπου θα είναι ο πρώτος παιδαγωγός του Ιησού παιδιού και εφήβου. Ο Ιωσήφ έφερνε στην καρδιά του το μεγάλο μυστήριο που περιέβαλλε τον Ιησού και τη σύζυγό του Μαρία, και, ως δίκαιος άνθρωπος, πίστευε πάντα στο θέλημα του Θεού και το πραγματοποιούσε.
8. Η καρδιά της φάτνης αρχίζει να πάλλεται όταν, τα Χριστούγεννα, τοποθετούμε το ομοίωμα του Βρέφους Ιησού. Ο Θεός παρουσιάζει τον εαυτό του έτσι, σε ένα παιδί, για να είναι ευπρόσδεκτος στην αγκαλιά μας. Σε αδυναμία και ευθραυστότητα κρύβει τη δύναμή του που δημιουργεί και μεταμορφώνει τα πάντα. Φαίνεται αδύνατο, και όμως έτσι είναι: Στον Ιησού ο Θεός ήταν παιδί και σε αυτή την κατάσταση ήθελε να αποκαλύψει το μεγαλείο της αγάπης του, η οποία εκδηλώνεται με χαμόγελο και απλώνει τα χέρια του προς οποιονδήποτε.
Η γέννηση ενός παιδιού προκαλεί τη χαρά και το θαυμασμό, γιατί βρίσκεται μπροστά στο μεγάλο μυστήριο της ζωής. Βλέποντας τα μάτια του νεαρού ζευγαριού που λάμπει μπροστά στο νεογέννητο παιδί τους, καταλαβαίνουμε τα συναισθήματα της Μαρίας και του Ιωσήφ που, βλέποντας το μωρό Ιησούς, αντιλαμβανόταν την παρουσία του Θεού στη ζωή τους.
«Διότι η ζωή φανερώθηκε» (1 Ιω 1: 2): έτσι ο Απόστολος Ιωάννης συνοψίζει το μυστήριο της ενσάρκωσης. Το παχνί μας κάνει να δούμε, μας κάνει να αγγίξουμε αυτό το μοναδικό και έκτακτο γεγονός που άλλαξε την πορεία της ιστορίας και από το οποίο επίσης κάνουμε την αρίθμηση των ετών, προ και μετά τη γέννηση του Χριστού.
Ο τρόπος που ο Θεός ενεργεί είναι πράγματι θαυμαστός, επειδή φαίνεται αδύνατο να παραιτηθεί από τη δόξα του για να γίνει άνθρωπος σαν κι εμάς. Ποια έκπληξη πράγματι για μας να βλέπουμε το Θεό να γίνεται καθ’ όλα όμοιος προς εμάς: να κοιμάται, να παίρνει γάλα από τη μητέρα του, να κλαίει και παίζει σαν όλα τα παιδιά! Όπως πάντα, ο Θεός εκπλήσσει, είναι απρόβλεπτος, συνεχώς έξω από τα δικά μας σχέδιά. Επομένως, η φάτνη, ενώ μας δείχνει τον Θεό καθώς εισήλθε στον κόσμο, μας κάνει να σκεφτούμε για τη ζωή μας που έχει εισέλθει στη ζωή του Θεού, και μας καλεί να γίνουμε μαθητές του, αν θέλουμε να φτάσουμε στο τελικό σκοπό της ζωής.
9. Όταν πλησιάζει η γιορτή των Θεοφανίων, τα τρία άλλα ομοιώματα τοποθετούνται στη φάτνη αγάλματα. Παρατηρώντας το αστέρι, αυτοί οι σοφοί και πλούσιοι κύριοι της Ανατολής ξεκίνησαν την πορεία τους για τη Βηθλεέμ για να γνωρίσουν τον Ιησού και να του προσφέρουν δώρα: από χρυσό, λιβάνι και μύρο. Αυτά τα δώρα έχουν επίσης συμβολική έννοια: ο χρυσός τιμά το βασίλειο του Ιησού. Θυμιατίζει τη θεότητά του. Το μύρο υπενθυμίζει την αγία του ανθρωπιά που θα γνωρίζει το θάνατο και την ταφή.
Κοιτάζοντας αυτή τη σκηνή στη φάτνη, καλούμαστε να σκεφτούμε την ευθύνη που έχει κάθε χριστιανός να είναι ευαγγελιστής. Καθένας από εμάς γίνεται ο αγγελιαφόρος των Καλών Ειδήσεων σε όσους συναντάμε, μαρτυρώντας τη χαρά μας που συναντήσαμε τον Ιησού και την αγάπη του με συγκεκριμένες ενέργειες της ευσπλαχνίας του.
Οι Μάγοι διδάσκουν ότι μπορεί κανείς να ξεκινήσει από μακριά για να φτάσει στον Χριστό. Είναι πλούσιοι, σοφοί ξένοι, διψασμένοι για το άπειρο, που ξεκινούν ένα μακρινό και επικίνδυνο ταξίδι που τους μεταφέρει στη Βηθλεέμ (βλ. Mατθ. 2: 1-12). Όταν βρίσκονται μπροστά στο παιδί Βασιλιά μια μεγάλη χαρά τους διαπερνά. Δεν αφήνουν τους εαυτούς τους να σκανδαλιστούν από την περιβαλλοντική φτώχεια. Δε διστάζουν να πέσουν στα γόνατά και να τον προσκυνήσουν. Πριν από αυτό καταλαβαίνουν ότι ο Θεός, κατά κανόνα με κυρίαρχη σοφία την πορεία των αστεριών, καθοδηγεί έτσι την πορεία της ιστορίας, μειώνοντας τους ισχυρούς και ανυψώνοντας τους ταπεινούς. Και σίγουρα, αφού επέστρεψαν στη χώρα τους, θα είχαν καταλάβει αυτήν την εκπληκτική συνάντηση με το Μεσσία, εγκαινιάζοντας το ταξίδι του Ευαγγελίου με τους λαούς.
10. Μπροστά στην φάτνη, αναπολούμε τον καιρό που είμαστε παιδιά και ανυπόμονα περιμέναμε να την φτιάξουμε. Αυτές οι αναμνήσεις μας οδηγούν να γνωρίζουμε πάντα το μεγάλο δώρο που μας δόθηκε με τη μετάδοση της πίστης μας. Ταυτόχρονα μας κάνουν να αισθανόμαστε το καθήκον και τη χαρά της συμμετοχής στα ίδια τα παιδιά και τα εγγόνια. Δεν είναι σημαντικό το πώς φτιάχνουμε τη φάτνη. Μπορεί πάντα να παραμένει η ίδια ή να αλλάζει κάθε χρόνο. Αυτό όμως που έχει σημασία είναι ότι μιλάει στη ζωή μας. Παντού και με οποιαδήποτε μορφή, η φάτνη μιλά για την αγάπη του Θεού, του Θεού που έγινε παιδί, για να μας πει πόσο στενή είναι για κάθε ανθρώπινο ον, ανεξάρτητα από την κατάστασή του.
Αγαπητοί αδελφοί, η φάτνη είναι μέρος της γλυκιάς και απαιτητικής διαδικασίας διαβίβασης της πίστης. Ξεκινώντας από την παιδική ηλικία και έπειτα σε κάθε ηλικία της ζωής, μας εκπαιδεύει να σκεφτόμαστε τον Ιησού, να αισθανόμαστε την αγάπη του Θεού για μας, να αισθανόμαστε και να πιστεύουμε ότι ο Θεός είναι μαζί μας και είμαστε μαζί Του, όλα τα παιδιά και αδέλφια, χάρη σ’ εκείνο το Βρέφος, Υιό του Θεού και την Αειπάρθενο Μαρία. Και να νιώσουμε ότι σ’ αυτό ευρίσκεται η ευτυχία. Στο σχολείο του Αγίου Φραγκίσκου, ανοίγουμε τις καρδιές μας σε αυτή τη απλή χάρη, ας αφήσουμε από αυτό το θαυμασμό να βγει μια ταπεινή προσευχή: "ευχαριστούμε" το Θεό που θέλησε να μοιραστεί τα πάντα μαζί μας για να μην μας αφήσει ποτέ μόνοι μας.
Δόθηκε στο Greccio, στο Ιερό Προσκύνημα Ιερό της Γέννησης, 1η Δεκεμβρίου 2019, έβδομο έτος της Ποντιφικής μου διακονίας.
Φραγκίσκος
Μετάφραση: +Ν
