3 ΣΕΠΤΕΜΒΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΑΓΙΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ  ΤΟΥ ΜΕΓΑΛΟΥ
ΠΑΠΑΣ ΔΙΔΑΣΚΑΛΟΣ ΤΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ

Δίκαια ο άξιος αυτός Πάπας επονομάστηκε «Μέγας» διότι τα έργα του, οι ευγενείς τίτλοι του και προπαντός οι αρετές του υπήρξαν μεγάλα προσόντα για την Εκκλησία της εποχής του, αλλά και των επόμενων γενεών.

Γεννήθηκε στη Ρώμη γύρω στο 540. Καταγόταν από την ευγενή ρωμαϊκή οικογένεια των Ανικίων. Έκανε λα­μπρές σπουδές και αναδείχθηκε κυρίως στη νομική επιστή­μη. Λόγω καταγωγής και μορφώσεως απέκτησε το αξίωμα του έπαρχου της Ρώμης. Μετά το θάνατο όμως του πατέρα του, εγκαταλείπει την υψηλή θέση του και ασπάζεται το μοναχικό στάδιο στο τάγμα του Αγίου Βενεδίκτου. Μετάτρέπει το επί του Καιλίου λόφου μέγαρο του σε μοναστήρι και εκεί εφησυχάζει με άλλους συντρόφους. Αλλά και στην καινούργια του ζωή δεν θα μπορέσει να εκπληρώσει τους πόθους του. Πολύ σύντομα χειροτονείται διάκονος και α­ναλαμβάνει υψηλά καθήκοντα στην Εκκλησία της Ρώμης. Αργότερα, ο Πάπας Πελάγιος ο 2ος τον στέλνει ως εκπρό­σωπο του στην Κωνσταντινούπολη. Το πολυτελές και εκ­θαμβωτικό περιβάλλον των ανακτόρων δεν επηρεάζει κα­θόλου τον ταπεινό Βενεδικτίνο μοναχό. Μετά τη λήξη της αποστολής του επιστρέφει ξανά στη Ρώμη. Εδώ, θα αντι­μετωπίσει μεγάλες συμφορές. Μετά τις εισβολές των βαρ­βάρων, τις πλημμύρες, τους σεισμούς, η τρομερή πανώλη αποδεκάτιζε τον πληθυσμό της Ιταλίας και προπαντός της Ρώμης. Θύμα της πανώλης πέφτει κι αυτός ο Πάπας Πε­λάγιος. Τότε, όλη η Ρώμη στρέφει τα βλέμματα στο Γρηγόριο, ως το μόνο σωτήρα της. Εκλέγεται παμψηφεί και παρ' όλην του την αντίσταση, αναγκάζεται να δεχτεί (590).

Το μεγάλο έργο του Γρηγορίου μπορεί να σκιαγρα­φηθεί, εν συντομία, με τις ακόλουθες γραμμές.

Αρχίζει την ανορθωτική του προσπάθεια από τον οίκο του. Παραμερίζει τους ανάξιους λαϊκούς συνεργάτες του και προσλαμβάνει ευσεβείς μοναχούς συμβούλους. Οι 848 επιστολές του (ομιλίες), που σώζονται μέχρι σήμερα, μας δείχνουν πώς οι φροντίδες του επεκτείνονται προς όλη την Εκκλησία, Δύση και Ανατολή. Συνθέτει τον οδηγό των κλη­ρικών, «το Ποιμαντορικόν»: (πώς να εκλέγεται, πώς να ζει, πώς να διδάσκει και πώς να γνωρίζει τον εαυτό του ο κληρικός). Η μεγάλη του όμως φροντίδα είναι πώς να προ­σελκύσει στο Χριστό τους πανταχόθεν εισβάλλοντες βάρ­βαρους λαούς.

Στέλνει στην Αγγλία τον Άγιο Αυγουστίνο με αρκε­τούς μοναχούς για να ευαγγελίσουν τη χώρα. Την ίδια μέ­ριμνα τρέφει και προς τις άλλες χώρες της Ευρώπης. Απα­λύνει τον πόνο και τις κακουχίες του λαού της Ιταλίας, που συχνά στενάζει κάτω από τις εισβολές και τις λεηλασίες των Λομβαρδών. Και προς την Ανατολή στρέφει την πα­τρική του στοργή. Περισσότερο όμως από κάθε άλλο τον απασχολεί το Βυζάντιο, που το έχει γνωρίσει και του οποίου παρακολουθούσε ανελλιπώς τη θρησκευτική κίνηση. Προς τους Επισκόπους της Ανατολής φέρεται με πολλή αγάπη, κατανόηση, αλλά και ταπεινότητα. Στις φιλοδοξίες μάλι­στα του Πατριάρχη Ιωάννου του Νηστευτού να υπογράφει τις επιστολές του πάντα με τον τίτλο «Οικουμενικός», ο Γρηγόριος προτάσσει το δικό του ταπεινό τίτλο, που θα παραμείνει στο εξής και στους διαδόχους του: «Servus servorum Dei» (Δούλος των δούλων του Θεού). «Ας φροντίζουμε να ανυψωνόμαστε με αρετές και όχι με τίτλους, Μακριά οι τίτλοι που φουσκώνουν τη φιλοδοξία και πληγώνουν την αδελφική αγάπη», έγραψε σοφότερα στον Πατριάρχη Αλεξανδρείας Ευλογία.

Επίσης, η αγάπη του για τους φτωχούς ήταν απαράμιλλη. Όταν ασπάσθηκε το μοναχισμό, όχι μόνο τους μοίρασε το μεγαλύτερο μέρος της πατρικής του περιουσίας αλλά και τους δεχόταν καθημερινά στο τραπέζι του. Ευνήiγνωστές επίσης οι λειτουργικές μεταρρυθμίσεις του, καθώς και η καθιέρωση της εκκλησιαστικής μουσικής, τη λεγόμενης Γρηγοριανής, η οποία μέχρι σήμερα αποτελεί την καθαυτό λειτουργική μουσική της Δυτικής Εκκλησίας και περιέχει ανεξάντλητο πλούτο ασματικών συλλογών εξαιρετικής ομορφιάς και μελωδικότητας.

Παρέδωσε την ωραία του ψυχή στο Θεό στις 12 Μαρ­τίου 604.

Η Ανατολική Εκκλησία εορτάζει τη μνήμη του στις 12 Μαρτίου.

Ο Άγιος Γρηγόριος θεωρείται ο τελευταίος μεγάλος Πάπας της Ρωμαϊκής περιόδου και ο πρώτος μεγάλος Πά­πας της περιόδου του Μεσαίωνα. Ο τελευταίος κλασικός διδάσκαλος και ο πρώτος σχολαστικός. Τα θεολογικά και περί ηθικής γραπτά του είναι αξιόλογα.

Πηγή: Τα’ αδέλφια μας οι Άγιοι