3 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ ΜΝΗΜΗ ΑΓ. ΔΙΟΝΥΣΙΟΥ ΑΡΕΟΠΑΓΙΤΟΥ ΙΕΡΟΜΑΡΤΥΡΟΣ
Ο Απόστολος Παύλος επισκέφθηκε την Αθήνα κατά το δεύτερο αποστολικό του ταξίδι, γύρω στο 49-52. Η Αθήνα ήταν τότε κέντρο επιστημονικό, όπου άνθιζαν η φιλοσοφία και τα γράμματα. Ο Παύλος βρέθηκε περιστοιχισμένος από τον κόσμο των φιλοσόφων, μέσα σε μια πόλη γεμάτη από είδωλα. Ο λόγος του, δυναμικός αλλά ακατανόητος, φλογερός αλλά δυσαρμονικός, έπεσε κενός στα λεία μάρμαρα του Αρείου Πάγου. Έτσι, ο μεγάλος Απόστολος, απογοητευμένος μάλλον, αποχώρησε από το πλήθος των ακροατών του και λίγο μετά εγκατέλειψε την Αθήνα. Το κήρυγμα του στην πόλη της σοφίας και του κάλλους έμεινε σχεδόν χωρίς καρπό. Λέμε «σχεδόν», διότι είχε κάποιο αποτέλεσμα. Πράγματι, οι Πράξεις των Αποστόλων διευκρινίζουν ότι όταν ο Παύλος αποχωρούσε από τον ‘Αρειο Πάγο, .μερικοί Αθηναίοι τον ακολούθησαν, μεταξύ αυτών και ο Διονύσιος ο Αρεοπαγίτης και κάποια γυναίκα ονομαζόμενη Δάμαρις (Πρ. 17,33). Από την πληροφορία των Πράξεων των Αποστόλων είναι σαφές ότι ο Διονύσιος ήταν δικαστικός και μάλιστα του ανώτατου Δικαστηρίου — του Αρείου Πάγου. Πέρα από τη συγκεκριμένη πληροφορία του Λουκά (συντάκτη των Πράξεων), για τη μεταστροφή των προσώπων αυτών και για το ότι έγιναν οπαδοί του Παύλου, δεν αναφέρεται τίποτα άλλο στα βιβλικά κείμενα.
Υπάρχει όμως μια άλλη αξιολόγηση και πολύ παλιά πληροφορία, του ιστορικού Ευσεβίου, από την Καισαρεία, κατά την οποία ο Διονύσιος έγινε, μετά τη μεταστροφή του, ο πρώτος Επίσκοπος των Αθηνών. Σε κάποιον δε από τους γνωστούς και πολύ συχνούς ρωμαϊκούς διωγμούς έπεσε μάρτυρας υπέρ της πίστεως.
Το Διονύσιο Αρεοπαγίτη η παλιά χριστιανική παράδοση (Συναξάρια Ανατολής και Δύσεως) τον συγχέουν με κάποιον άλλο Διονύσιο του 3ου αιώνα, ο οποίος ίδρυσε την Εκκλησία των Παρισίων και υπήρξε μάρτυρας, μαζί με κάποιον ιερέα ονόματι Ρούστικο και ένα διάκονο ονόματι Ελευθέριο. Το Δυτικό Μαρτυρολόγιο κάνει μνεία των μαρτύρων αυτών στις 9 Οκτωβρίου.
Όμως, η άποψη για τα αποδιδόμενα στον Άγιο Διονύσιο Αρεοπαγίτη συγγράμματα «μυστικής θεολογίας», τα οποία απέκτησαν κατά το Μεσαίωνα σπουδαία σημασία, δεν ανταποκρίνεται στην αλήθεια. Η αυστηρή κριτική, αγνοώντας τον πραγματικό συγγραφέα (των αξιόλογων αυτών συγγραμμάτων), τα τοποθετεί στην περίοδο του 5ου αιώνα και τα αποδίδει τυπικά σε κάποιον «Ψευδοδιονΰσιο. Αυτά τα γραπτά δεν έχουν καμία σχέση με τον δικό μας Διονύσιο.
Πηγή: Τ’ αδέλφια μας οι άγιοι