Βρισκόμαστε στο μέσο μίας διετής προετοιμασίας για τη σύνοδο των επισκόπων του 2023 με θέμα: Προς μία Εκκλησία συνοδική: κοινωνία, συμμετοχή, αποστολή. Το θέμα βέβαια δεν πρόκειται να εξαντληθεί με μία σύνοδο αφού ο Πάπας Φραγκίσκος πολύ σωστά θεωρεί ότι αυτός είναι ο τρόπος ύπαρξης της Εκκλησίας. Πράγματι, η Εκκλησία είναι ένας λαός σε πορεία, σε πορεία προς την Βασιλεία του Θεού, τον πραγματικό προορισμό της ζωής μας. Και σε αυτή την πορεία είμαστε όλοι μαζί όπως οι μαθητές πορεύονταν από τόπο σε τόπο με τον Ιησού για να κηρύξει το ευαγγέλιο, «μαζί με τις γυναίκες και με τη Μαριάμ, τη μητέρα του Ιησού και με τους αδελφούς του». Σε αυτά τα 2 χρόνια προετοιμασίας καλούμαστε να ξαναθυμηθούμε και να βάλουμε σε εφαρμογή εκ νέου τις αποφάσεις της 2ης Συνόδου του Βατικανού αλλά και να βρούμε νέους τρόπους κοινωνίας, συμμετοχής και αποστολής στο σημερινό κόσμο και για τον σημερινό άνθρωπο.
Σε αυτή τη διαδικασία της συνοδικότητας, της συμπόρευσης, εξαιρετικό μοντέλο αποτελεί η Μητέρα μας, η Παναγία, η γυναίκα της Συνόδου, η Οδηγήτρια. Η ζωή της Παναγίας μας δείχνει πώς να πορευόμαστε μαζί ακολουθώντας τον Υιό της στη Βασιλεία του.
Η Παναγία, η Μαρία, ήταν μία αυθεντική κόρη του Εβραϊκού λαού ο οποίος έμαθε την υπακοή μέσα από την πορεία του μέσα στην ιστορία, από την έξοδο από την Αίγυπτο, από την επιστροφή από τη Βαβυλώνα. Μετά τον Ευαγγελισμό φεύγει να επισκεφτεί την ξαδέλφη της Ελισάβετ και να την συνοδεύσει στην εγκυμοσύνη της, φεύγει με τον Ιωσήφ να πάνε στη Βηθλεέμ να απογραφούν, φεύγει με τον Ιησού βρέφος και τον Ιωσήφ στην Αίγυπτο, φεύγουν πάλι για τη Ναζαρέτ, κατεβαίνουν μαζί με συγγενείς και συγχωριανούς στην Ιερουσαλήμ για τα ετήσια προσκυνήματα του Πάσχα, ακολουθεί τον Υιό της και τους μαθητές του στις αποστολές του, φτάνει στα πόδια του σταυρού και στο υπερώο όπου εμφανίζεται ο Αναστημένος, είναι στον ίδιο χώρο την Πεντηκοστή, ακολουθεί τον Ιωάννη στον οποίο την εμπιστεύτηκε ο Ιησούς ως μητέρα του και μητέρα όλων των μαθητών του, όλων εμάς. Η ζωή της μας αποκαλύπτει την Παναγία ως γυναίκα της συνόδου.
Όμως και η συμπεριφορά της μας αποκαλύπτει πώς να ζούμε κι εμείς με συνοδικό πνεύμα. Γι’ αυτό και ο πιστός λαός την ονόμασε Οδηγήτρια. Η συμπεριφορά της φανερώνει 4 αρετές τις οποίες καλούμαστε κι εμείς να εξασκήσουμε για να πορευόμαστε συνοδικά, όλοι μαζί.
Η πρώτη αρετή είναι η παρρησία. Παρρησία σημαίνει να είμαι ευθύς στα λόγια μου, να μιλάω με τόλμη, να μιλάω με ειλικρίνεια και καθαρότητα. Η παρρησία της Μαρίας φαίνεται στην ερώτηση που έκανε στον Γαβριήλ: Πώς θα γίνει αυτό, αφού δεν γνωρίζω άνδρα; Φαίνεται στην επέμβασή της στο Γάμο της Κανά: δεν έχουν κρασί. Τα λόγια της είναι ξεκάθαρα και δεν αφήνουν αμφιβολίες για αυτό που θέλει να πει. Η συνοδική συμμετοχή μας πρέπει να είναι με παρρησία. Καλούμαστε ως μέλη της Εκκλησίας να εκφράσουμε τη γνώμη μας, τις ανάγκες μας, τις διαφωνίες μας, τις προτάσεις μας. Η παρρησία είναι απαραίτητη μέσα σε έναν διάλογο μεταξύ αδελφών και είναι ο μόνος τρόπος που θα βοηθήσει να καταλάβουμε ο ένας τον άλλο και να προχωρήσουμε μαζί.
Η δεύτερη αρετή είναι η ταπεινή ακρόαση. «Και η Μαριάμ όλα αυτά τα λόγια τα κρατούσε στην καρδιά της και τα μελετούσε» μας αναφέρει ο Ευαγγελιστής Λουκάς. Η Παναγία άκουγε και μελετούσε αυτά που άκουγε μέσα στην καρδιά της. Η συνοδική κοινωνία απαιτεί να ακούσουμε την ιστορία του άλλου, να καταλάβουμε αυτό που ζει. Δεν είμαστε μόνο εμείς που αναζητούμε το Θεό. Και ο δικός μας τρόπος αναζήτησης δεν είναι ο μόνος τρόπος. Για να ακούσουμε πραγματικά αυτό που μας λέει ο άλλος και όχι αυτό που θέλουμε να ακούσουμε χρειαζόμαστε ταπεινότητα. Η γνώμη του άλλου είναι τόσο έγκυρη όσο και η δική μου. Μπορεί να μην είναι πάντα σωστή, αλλά έχει δικαίωμα να την έχει και να την πει.
Η τρίτη αρετή είναι η υπομονή. Σίγουρα η Παναγία περίμενε να συμβούν αυτά που της υποσχέθηκε ο Αρχάγγελος: «Αυτός θα γίνει μέγας και θα ονομαστεί Υιός του Υψίστου … και θα βασιλεύσει για πάντα». Αλλά πότε; Την μια κυνηγούν τον Υιό της έξω από τη Ναζαρέτ και την άλλη τον βλέπει πάνω στο σταυρό. Και όμως η Παναγία περίμενε με ελπίδα και πίστη να πραγματοποιηθούν τα λόγια που της φανέρωσε ο Κύριος. Ο Θεός έχει το δικό του σχέδιο και τους δικούς του χρόνους. Με αυτή τη διαδικασία της προετοιμασίας μας για την Σύνοδο πολλοί περιμένουν ότι όλα θα αλλάξουν από την μια μέρα στην άλλη. Χρειάζεται να έχουμε υπομονή. Να εμπιστευόμαστε ότι ο Θεός οδηγεί την Εκκλησία του και την οδηγεί εκεί που θέλει όταν εκείνος κρίνει ότι είναι έτοιμη. Θυμηθείτε τους Εβραίους. Έκαναν 40 χρόνια να φτάσουν στη γη της επαγγελίας ενώ θα μπορούσαν να είχαν φτάσει σε μερικές εβδομάδες. Κανένας από αυτούς που ξεκίνησε δεν έφτασε. Όμως ο λαός του Ισραήλ απόλαυσε τη γη που ρέει γάλα και μέλι. Υπομονή. Ο Θεός ξέρει τι κάνει.
Και τέλος, η τέταρτη αρετή δεν μπορεί να είναι άλλη από την αγάπη. Καλούμαστε να αγαπάμε την Εκκλησία όπως η Παναγία αγαπά όλα τα παιδιά της και σκύβει πάνω μας με στοργή. Να αγαπάμε κάθε βαπτισμένο και να αγαπάμε και κάθε άνθρωπο που δεν πιστεύει στο Χριστό. Η αγάπη είναι η αποστολή μας. Να μαρτυρούμε στον κόσμο την αγάπη του Θεού είναι η αποστολή μας.
Αυτές οι 4 αρετές της Παναγίας Μητέρας μας, της Οδηγήτριάς μας: η παρρησία, η ταπεινή ακρόαση, η υπομονή και η αγάπη είναι τα εφόδια και ο τρόπος που καλούμαστε να πορευθούμε στην οδό της πίστης όλοι μαζί.
Πέρυσι μετά τις δύο διαβουλεύσεις μας, μου είχατε ζητήσει να συνεχίσουμε τις συζητήσεις μας και θα το κάνουμε. Όλοι μαζί αλλά και ο καθένας μας ας προσπαθήσουμε να εξασκήσουμε τις αρετές τις Παναγίας ώστε να προχωρήσουμε προς τη Βασιλεία του Θεού όλοι μαζί. Να μιλάμε με παρρησία, να ακούμε με ταπεινότητα, να έχουμε υπομονή και πάνω απ’ όλα και μέσα σε όλα να έχουμε αγάπη.
