ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ
ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ
Πλατεία Αγίου Πέτρου
Τετάρτη, 18 Οκτωβρίου 2023
Κατήχηση. Το πάθος για τον ευαγγελισμό: ο αποστολικός ζήλος του πιστού. 23. Ο Άγιος Κάρολος ντε Φουκώ, η πάλλουσα καρδιά της αγάπης σε μια ζωή απλότητας.
Αγαπητοί αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!
Συνεχίζουμε τη συνάντησή μας με μερικούς Χριστιανούς μάρτυρες, γεμάτους ζήλο στην αναγγελία του Ευαγγελίου. Ο αποστολικός ζήλος, ο ζήλος για αναγγελία: εξετάζουμε ορισμένους Χριστιανούς οι οποίοι υπήρξαν παραδείγματα αυτού του αποστολικού ζήλου. Σήμερα θα ήθελα να σας μιλήσω για έναν άνθρωπο που έκανε τον Ιησού και τους φτωχότερους αδελφούς του το πάθος της ζωής του. Αναφέρομαι στον Άγιο Κάρολο ντε Φουκώ, ο οποίος, «ξεκινώντας από την έντονη εμπειρία του Θεού, έκανε ένα ταξίδι μεταμόρφωσης σε σημείο να νιώθει αδελφός όλων» (Εγκύκλιος Επιστολή Fratelli tutti, 286).
Και ποιο ήταν το «μυστικό» της ζωής του Καρόλου ντε Φουκό; Αυτός, αφού έζησε μια νιότη μακριά από τον Θεό, χωρίς να πιστεύει σε τίποτα παρά μόνο στην άτακτη αναζήτηση της ηδονής, το εκμυστηρεύεται σε έναν μη θρησκεύμενο φίλο, στον οποίο, αφού μεταστράφηκε δεχόμενος τη χάρη της συγχώρεσης του Θεού στην Εξομολόγηση, αποκαλύπτει τον λόγο της ζωής του. Γράφει: «Έχασα την καρδιά μου για τον Ιησού της Ναζαρέτ» [1]. Έτσι, ο Αδελφός Κάρολος μας υπενθυμίζει ότι το πρώτο βήμα για να αναγγείλουμε το Ευαγγέλιο είναι να έχουμε τον Ιησού μέσα στην καρδιά μας, είναι να «χάσουμε το μυαλό» γι’ Αυτόν. Αν αυτό δεν συμβεί, είναι απίθανο να μπορέσουμε να το δείξουμε με τη ζωή μας. Αντιθέτως, κινδυνεύουμε να μιλάμε για τον εαυτό μας, την ομάδα μας, μια ηθική ή, ακόμη χειρότερα, για ένα σύνολο κανόνων, αλλά όχι για τον Ιησού, την αγάπη Του, για το έλεός Του. Το βλέπω αυτό σε κάποια νέα κινήματα που αναδύονται: μιλούν για το όραμά τους για την ανθρωπότητα, μιλούν για την πνευματικότητά τους και αισθάνονται ότι βρίσκονται σε ένα νέο δρόμο… Αλλά γιατί δεν μιλούν για τον Ιησού; Μιλούν για πολλά πράγματα, για οργάνωση, για πνευματικές διαδρομές, αλλά δεν ξέρουν να μιλήσουν για τον Ιησού. Πιστεύω ότι σήμερα θα ήταν ωραίο για τον καθένα μας να αναρωτηθεί: Ργώ, έχω τον Ιησού στο κέντρο της καρδιάς; Έχω χάσει λίγο το μυαλό μου για τον Ιησού;
Ο Κάρολος ναι, σε σημείο να περνά από την έλξη για τον Ιησού στη μίμηση του Ιησού. Με συμβουλή του εξομολογητή του, πηγαίνει στους Αγίους Τόπους για να επισκεφθεί τα μέρη όπου έζησε ο Κύριος και να περπατήσει εκεί όπου περπάτησε ο Διδάσκαλος. Συγκεκριμένα, στη Ναζαρέτ κατάλαβε ότι έπρεπε να εκπαιδευτεί στη «σχολή» του Χριστού. Ζει μια έντονη σχέση με τον Κύριο, περνά πολλές ώρες διαβάζοντας τα Ευαγγέλια και νιώθει σαν το μικρό αδερφάκι Του. Και γνωρίζοντας τον Ιησού, γεννιέται μέσα του η επιθυμία να τον κάνει γνωστό. Συμβαίνει πάντοτε έτσι: όταν ο καθένας μας γνωρίζει περισσότερο τον Ιησού, γεννιέται η επιθυμία να τον γνωστοποιήσει, να μοιραστείαυτόν τον θησαυρό. Σχολιάζοντας την αφήγηση της επίσκεψης της Παναγίας στην Αγία Ελισάβετ, βάζει τον Ιησού να πει: «Δώρισα τον εαυτό μου στον κόσμο… φέρτε με στον κόσμο». Ναι, αλλά πώς; Όπως η Μαρία στο μυστήριο της Επίσκεψης: «σιωπηλά, με το παράδειγμα, με τη ζωή» [2]. Με τη ζωή, διότι«όλη η ύπαρξή μας –γράφει ο Αδελφός Κάρολος– πρέπει να κραυγάζει το Ευαγγέλιο» [3]. Και πολλές φορές η ύπαρξή μας βοά κοσμικότητα, βοά πολλές ανοησίες, πράγματα παράξενα, κι αυτός λέει: «Όχι, όλη μας η ύπαρξη πρέπει να βοά το Ευαγγέλιο».
Αυτός τότε αποφασίζει να εγκατασταθεί σε μακρινές περιοχές για να κραυγάσει το Ευαγγέλιο σιωπηλά, ζώντας στο πνεύμα της Ναζαρέτ, στη φτώχεια και με απλότητα. Πηγαίνει στην έρημο Σαχάρα, ανάμεσα σε μη Χριστιανούς, και φτάνει εκεί ως φίλος και αδελφός, φέρνοντας την πραότητα του Ιησού-Ευχαριστία. Ο Κάρολος αφήνει στον Ιησού να ενεργήσει σιωπηλά, πεπεισμένος ότι η «Ευχαριστιακή ζωή» ευαγγελίζεται. Πιστεύει μάλιστα ότι ο Χριστός είναι ο πρώτος ευαγγελιστής. Έτσι στέκεται σε προσευχήστα πόδια του Ιησού, μπροστά στο ιερό αρτοφόριο, για περίπου δέκα ώρες την ημέρα, βέβαιος ότι η ευαγγελική δύναμη είναι εκεί και νιώθοντας ότι είναι ο Ιησούς που τον φέρνει κοντά σε πολλούς μακρινούς αδελφούς. Κι εμείς, αναρωτιέμαι, πιστεύουμε στη δύναμη της Θείας Ευχαριστίας; Η προσέγγισή μας στους άλλους, η υπηρεσία μας, βρίσκει εκεί, στην προσκύνηση, την αρχή και την ολοκλήρωσή της; Είμαι πεπεισμένος ότι έχουμε χάσει την αίσθηση της περσκύνησης· πρέπει να την επανεύρουμε, ξεκινώντας από εμάς τους αφιερωμένους ανθρώπους, τους επισκόπους, τους ιερείς, τις μοναχές και όλους τους αφιερωμένους. «Να χάσουμε» χρόνο μπροστά στο ιερό αρτοφόριο, να επανεύρουμε το νόημα της προσκύνησης.
Ο Κάρολος ντε Φουκό έγραψε: «Κάθε Χριστιανός είναι απόστολος» [4]. Και υπενθυμίζει σε έναν φίλο ότι «κοντά στους ιερείς χρειάζονται λαϊκοί που να βλέπουν ό,τι δεν βλέπει ο ιερέας, που να αναγγέλλουν το Ευαγγέλιο με εγγύτητα φιλανθρωπίας, με καλοσύνη για όλους, με αγάπη πάντοτε έτοιμη να δωρίσει τον εαυτό της» [5]. Αγίους λαϊκούς, όχι αναρριχητές. Και αυτοί οι λαϊκοί, αυτός ο λαϊκός, αυτός η λαϊκή που είναι ερωτευμένοι με τον Ιησού κάνουν τον ιερέα να καταλάβει ότι αυτός δεν είναι δημόσιος υπάλληλος, ότι είναι διαμεσολαβητής, ιερέας. Πόσο χρειαζόμαστε εμείς οι ιερείς να έχουμε δίπλα μας αυτούς τους λαϊκούς που πιστεύουν σοβαρά και με τη μαρτυρία τους μας διδάσκουν τον δρόμο. Με αυτή την εμπειρία, ο Κάρολος ντε Φουκώ προκαταβάλει τους καιρούς της Β’ Συνόδου του Βατικανού, αντιλαμβάνεται τη σπουδαιότητα των λαϊκών και κατανοεί ότι η αναγγελία του Ευαγγελίου ανήκει σε όλο τον λαό του Θεού. Αλλά πώς μπορούμε να αυξήσουμε αυτή τη συμμετοχή; Όπως έκανε ο Κάρολος ντε Φουκό: να γονατίσουμε δεχόμενοι τη δράση του Πνεύματος, που πάντοτε εμπνέει νέους τρόπους συμμετοχής, συνάντησης, ακρόασης και διαλόγου, πάντοτε σε συνεργασία και με εμπιστοσύνη, πάντοτε σε κοινωνία με την Εκκλησία και με τους ποιμένες.
Ο Άγιος Κάρολος ντε Φουκώ, μια μορφή προφητείας για την εποχή μας, έδωσε μαρτυρία για την ομορφιά της κοινοποίησηςτου Ευαγγελίου μέσω της διακονίας της πραότητας: αυτός, που ένιωθε ότι ήταν «αδελφός όλων» και δεχόταν τους πάντες, μας δείχνει την ευαγγελική δύναμη της πραότητας, της τρυφερότητας. Ας μην ξεχνάμε ότι το ύφος του Θεού βρίσκεται σε τρεις λέξεις: εγγύτητα, συμπόνια και τρυφερότητα. Ο Θεός είναι διακώς κοντά, πάντοτε συμπονετικός, πάντοτε τρυφερός. Και η χριστιανική μαρτυρία πρέπει να ακολουθήσει αυτό τον δρόμο: της εγγύτητας, της συμπόνιας, της τρυφερότητας. Και αυτός ήταν έτσι, πράος και τρυφερός. Επιθυμούσε όποιος τον συναντούσε να βλέπει, μέσα από την καλοσύνη του, την καλοσύνη του Ιησού. Έλεγε ότι στην πραγματικότητα είναι «υπηρέτης Κάποιου που είναι πολύ πιο καλός από εμένα» [6]. Βιώνοντας την καλοσύνη του Ιησού, τον οδήγησε να δημιουργήσει αδελφικούς δεσμούς και φιλίες με τους φτωχούς, με τους Τουαρέγκ, με εκείνους που ήταν πιο μακριά από τη δική του νοοτροπία. Σιγά σιγά αυτοί οι δεσμοί δημιούργησαν αδελφοσύνη, συμπερίληψη, αξιοποίηση της κουλτούρας του άλλου. Η καλοσύνη είναι απλή και ζητά να είμαστε απλοί άνθρωποι που δεν φοβούνται να χαρίσουν ένα χαμόγελο. Και με ένα χαμόγελο, με την απλότητά του, ο Αδελφός Κάρολος έδινε μαρτυρία του Ευαγγελίου. Ποτέ προσηλυτισμός, ποτέ: μαρτυρία. Ο ευαγγελισμός δεν γίνεται δια προσηλυτισμού, αλλά δια τηςμαρτυρίας, δια της έλξεως. Ας αναρωτηθούμε, τέλος, αν φέρνουμε σε μας και στους άλλους της χριστιανική χαρά, τη χριστιανική πραότητα, τη χριστιανική τρυφερότητα, τη χριστιανική συμπόνια, τη χριστιανική εγγύτητα. Ευχαριστώ.
______________________________________________________
[1] Lettres à un ami de lycée. Correspondance avec Gabriel Tourdes (1874-1915), Paris 2010, 161.
[2] Crier l’Evangile, Montrouge 2004, 49.
[3] M/314 σε C. de Foucauld, La bonté de Dieu. Méditations sur les Saints Evangiles (1), Montrouge 2002, 285.
[4] Lettera a Joseph Hours, σε Correspondances lyonnaises (1904-1916), Paris 2005, 92.
[5] Αυτόθι, 90.
[6] Carnets de Tamanrasset (1905-1916), Paris 1986, 188.
______________
Μετάφραση: π.Λ