Γενική Ακρόαση Τετάρτη 29 Σεπτεμβρίου 2021

ΠΑΠΑΣ ΦΡΑΓΚΙΣΚΟΣ

ΓΕΝΙΚΗ ΑΚΡΟΑΣΗ

Αίθουσα Παύλος Στ’

Τετάρτη, 29 Σεπτεμβρίου 2021

Κατήχηση επικεντρωμένη στην Προς Γαλάτες Επιστολή – 9.   Η ζωή της πίστεως

Αδελφοί και αδελφές, καλημέρα!

Στη διαδρομή μας για την καλύτερη κατανόηση της διδασκαλίας του Αγίου Παύλου, ερχόμαστε σήμερα να συναντήσουμε ένα δύσκολο αλλά σημαντικό θέμα, αυτό της δικαίωσης. Τι είναι η δικαίωση; Εμείς, από αμαρτωλοί, γίναμε δίκαιοι. Ποιος μας έκανε δίκαιους; Αυτή η διαδικασία αλλαγής είναι η δικαίωση. Εμείς, ενώπιον του Θεού, είμαστε δίκαιοι. Είναι αλήθεια ότι έχουμε τις προσωπικές μας αμαρτίες, αλλά στη βάση είμαστε δίκαιοι. Αυτή είναι η δικαίωση. Έχει γίνει πολλή συζήτηση για αυτό το θέμα, για να βρεθεί η ερμηνεία η πιο συνεπής με τη σκέψη του Αποστόλου και, όπως συμβαίνει συχνά, φθάσαμε και σε αντιπαράθεση των θέσεων. Στην προς Γαλάτες Επιστολή, καθώς και στην προς Ρωμαίους, ο Παύλος επιμένει ότι η δικαίωση προέρχεται από την πίστη στον Χριστό. «Μα εγώ είμαι δίκαιος γιατί εκτελώ όλες τις εντολές!». Ναι, αλλά η δικαίωση δεν προέρχεται από εκεί, έρχεται από πριν: κάποιος σε δικαίωσε, κάποιος σε έκανε δίκαιο ενώπιον του Θεού. «Ναι, αλλά είμαι αμαρτωλός!». Ναι, είσαι δίκαιος, αλλά αμαρτωλός, όμως στη βάση είσαι δίκαιος. Ποιος σε έκανε δίκαιο; Ο Ιησούς Χριστός. Αυτή είναι η δικαίωση.

Τι κρύβεται πίσω από τη λέξη «δικαίωση», που είναι τόσο καθοριστική για την πίστη; Δεν είναι εύκολο να καταλήξουμε σε έναν εξαντλητικό ορισμό, αλλά στο σύνολο της σκέψης του Αγίου Παύλου μπορούμε απλά να πούμε ότι η δικαίωση είναι συνέπεια του «ελέους του Θεού ο οποίος προσφέρει τη συγχώρεση» (Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας, αρ. 1990) ). Και αυτός είναι ο Θεός μας, τόσο καλός, ελεήμων, υπομονετικός, γεμάτος ευσπλαχνία, που δίνει συνεχώς τη συγχώρεση, συνεχώς. Αυτός συγχωρεί, και η δικαίωση είναι ο Θεός που συγχωρεί τον καθένα από την αρχή, εν Χριστώ. Το έλεος του Θεού που δίνει τη συγχώρεση. Ο Θεός, πράγματι, μέσω του θανάτου του Ιησού, κατέλυσε την αμαρτία και μας έδωσε με οριστικό τρόπο τη συγχώρεση και τη σωτηρία. Έτσι δικαιωμένοι, οι αμαρτωλοί γίνονται ευπρόσδεκτοι από τον Θεό και συμφιλιώνονται μαζί Του. Είναι σαν μια επιστροφή στην αρχική σχέση μεταξύ του Δημιουργού και του δημιουργήματος, πριν παρέμβει η ανυπακοή της αμαρτίας. Επομένως, η δικαίωση που επιτελεί ο Θεός, μας επιτρέπει να ανακτήσουμε την αθωότητα που χάθηκε με την αμαρτία.

Πώς συμβαίνει η δικαίωση; Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα ισοδυναμεί με την ανακάλυψη μιας άλλης καινοτομίας της διδασκαλίας του Αγίου Παύλου: ότι η δικαίωση επιτυγχάνεται δια της χάριτος. Μόνο δια της χάριτος: δικαιωθήκαμε από καθαρή χάρη. «Μα εγώ δεν μπορώ, όπως κάνει κάποιος, να πάω στον δικαστή και να πληρώσω για να μου δώσει δικαιοσύνη;». Όχι, σε αυτό δεν μπορείς να πληρώσεις, πλήρωσε ένας για όλους μας: ο Χριστός. Και από τον Χριστό, που πέθανε για εμάς, προέρχεται αυτή η χάρη την οποία ο Πατέρας δίνει σε όλους: η δικαίωση επιτυγχάνεται δια της χάριτος.

Ο Απόστολος έχει πάντα κατά νου την εμπειρία που άλλαξε τη ζωή του: τη συνάντηση με τον αναστημένο Ιησού στον δρόμο για τη Δαμασκό. Ο Παύλος ήταν ένας περήφανος, θρησκευόμενος και ζηλωτής άνθρωπος, πεπεισμένος ότι η δικαιοσύνη συνίστατο στην αυστηρή τήρηση των διατάξεων του Νόμου. Τώρα, όμως, κατακτήθηκε από τον Χριστό και η πίστη σε Αυτόν τον έχει μεταμορφώσει βαθιά, επιτρέποντάς του να ανακαλύψει μια μέχρι τώρα κρυμμένη αλήθεια: δεν είμαστε εμείς με τις προσπάθειές μας που γινόμαστε δίκαιοι, αλλά είναι ο Χριστός με τη χάρη του που μας καθιστά δικαίους. Ο Παύλος, τότε, για να έχει πλήρη γνώση του μυστηρίου του Χριστού, είναι πρόθυμος να απαρνηθεί όλα εκείνα που πριν τον έκαναν πλούσιο (βλ. Φιλ 3,7), διότι ανακάλυψε ότι μόνο η χάρη του Θεού τον έσωσε. Εμείς δικαιωθήκαμε, σωθήκαμε από καθαρή χάρη, όχι λόγω της αξίας μας. Και αυτό μας δίνει μεγάλη εμπιστοσύνη. Είμαστε αμαρτωλοί, ναι, αλλά βαδίζουμε στον δρόμο της ζωής με αυτή τη χάρη του Θεού που μας δικαιώνει κάθε φορά που ζητάμε συγχώρεση. Δεν δικαιώνει όμως εκείνη τη στιγμή: είμαστε ήδη δικαιωμένοι, αλλά έρχεται να μας συγχωρέσει άλλη μια φορά.

Η πίστη έχει μια συνολική αξία για τον Απόστολο. Αγγίζει κάθε στιγμή και κάθε πτυχή της ζωής του πιστού: από το βάπτισμα ως την αναχώρηση από αυτόν τον κόσμο, τα πάντα είναι εμποτισμένα από την πίστη στον θάνατο και την ανάσταση του Ιησού, που δίνει τη σωτηρία. Η δικαίωση δια της πίστεως υπογραμμίζει την προτεραιότητα της χάριτος, την οποία προσφέρει ο Θεός σε όσους πιστεύουν στον Υιό του χωρίς καμία διάκριση. Δεν πρέπει να συμπεράνουμε, ωστόσο, ότι ο Μωσαϊκός Νόμος δεν έχει πλέον αξία για τον Παύλο. Ο Νόμος, πράγματι, παραμένει ένα αμετάκλητο δώρο του Θεού, είναι – όπως γράφει ο Απόστολος – «άγιος» (Ρωμ 7,12). Και για την πνευματική μας ζωή, επίσης, είναι ουσιαστικό να τηρούμε τις εντολές, αλλά και σε αυτό δεν μπορούμε να βασιστούμε στις δικές μας δυνάμεις: είναι θεμελιώδης η χάρη του Θεού την οποία λαμβάνουμε εν Χριστώ, εκείνη η χάρη που μας έρχεται από τη δικαίωση που μας έδωσε ο Χριστός, ο οποίος ήδη πλήρωσε για εμάς. Από αυτόν λαμβάνουμε εκείνη τη δωρεάν αγάπη που μας επιτρέπει, με τη σειρά μας, να αγαπήσουμε με συγκεκριμένο τρόπο.

Σε αυτό το πλαίσιο, είναι καλό να θυμηθούμε και τη διδασκαλία που προέρχεται από τον απόστολο Ιάκωβο, ο οποίος γράφει: «Ο άνθρωπος δικαιώνεται από τα έργα κι όχι μόνο από την πίστη. […] Όπως, λοιπόν, το σώμα είναι νεκρό χωρίς την ψυχή, έτσι και η πίστη χωρίς τα έργα είναι νεκρή» (Ιακ 2,24.26). Η δικαίωση, αν δεν ανθίσει με τα έργα μας, θα είναι εκεί, υπόγεια, σαν νεκρή. Υπάρχει, αλλά πρέπει να την ενεργοποιήσουμε με τις πράξεις μας. Έτσι τα λόγια του Ιακώβου ενσωματώνουν τη διδασκαλία του Παύλου. Και για τους δύο, λοιπόν, η απάντηση της πίστεως απαιτεί να είμαστε ενεργοί στην αγάπη για τον Θεό και στην αγάπη για τον πλησίον. Γιατί να είμαστε «ενεργοί σε εκείνη την αγάπη»; Διότι εκείνη η αγάπη μας έσωσε όλους, μας δικαίωσε δωρεάν!

Η δικαίωση μας εισάγει στη μακρά ιστορία της σωτηρίας, η οποία δείχνει τη δικαιοσύνη του Θεού: μπροστά στις συνεχείς πτώσεις και τις ανεπάρκειές μας, Αυτός δεν παραιτήθηκε, αλλά θέλησε να μας καταστήσει δικαίους και το έκανε από χάρη, μέσω της δωρεάς του Ιησού Χριστού, του θανάτου και της αναστάσεώς του. Μερικές φορές μίλησα για το ποιος είναι ο τρόπος δράσης του Θεού, ποιο είναι το ύφος του Θεού, και το είπα με τρεις λέξεις: Το ύφος του Θεού είναι η εγγύτητα, η συμπόνια και η τρυφερότητα. Είναι πάντα κοντά μας, είναι συμπονετικός και τρυφερός. Και η δικαίωση είναι ακριβώς η μεγαλύτερη εγγύτητα του Θεού προς εμάς, άνδρες και γυναίκες, η μεγαλύτερη συμπόνια του Θεού προς εμάς, άνδρες και γυναίκες, η μεγαλύτερη τρυφερότητα του Πατέρα. Η δικαίωση είναι αυτό το δώρο του Χριστού, του θανάτου και της αναστάσεως του Χριστού που μας ελευθερώνει. «Μα, πάτερ, είμαι αμαρτωλός, έκλεψα…». Ναι, αλλά στη βάση είσαι δίκαιος. Άφησε τον Χριστό να επιτελέσει αυτή τη δικαίωση. Εμείς δεν είμαστε καταδικασμένοι, στη βάση, όχι: είμαστε δίκαιοι. Επιτρέψτε μου τη λέξη: είμαστε άγιοι, στη βάση. Αλλά έπειτα, με τα έργα μας γινόμαστε αμαρτωλοί. Αλλά, στη βάση, είμαστε άγιοι: ας αφήσουμε τη χάρη του Χριστού να έλθει στην επιφάνεια και εκείνη η δικαιοσύνη, εκείνη η δικαίωση να μας δώσει τη δύναμη να προχωρήσουμε.

Έτσι, το φως της πίστεως μας επιτρέπει να αναγνωρίσουμε πόσο απέραντο είναι το έλεος του Θεού, η χάρη που ενεργεί για το καλό μας. Αλλά το ίδιο φως μας κάνει επίσης να δούμε την ευθύνη που μας έχει ανατεθεί για να συνεργαστούμε με τον Θεό στο έργο της σωτηρίας που προσφέρει. Η δύναμη της χάριτος πρέπει να συνδυαστεί με τα δικά μας έργα ελέους, τα οποία καλούμαστε να βιώσουμε για να μαρτυρήσουμε πόσο είναι μεγάλη η αγάπη του Θεού. Ας προχωρήσουμε με αυτή την εμπιστοσύνη: όλοι δικαιωθήκαμε, είμαστε δίκαιοι εν Χριστώ. Πρέπει να ενεργοποιήσουμε αυτή τη δικαιοσύνη με τα έργα μας.

———————

Μετάφραση: π.Λ

κοινοποίηση άρθρου:

Περισσότερα

Διαβάστε ακόμη

Ιταλία: π. Mauricio Patriciello “Συκοφαντημένοι για χρόνια – τώρα κανείς δεν μπορεί να το αρνηθεί . Εδώ πεθαίνουμε”

ΙΤΑΛΙΑ: π. MAURIZIO PATRICIELLO  «ΣΥΚΟΦΑΝΤΗΜΕΝΟΙ ΓΙΑ ΧΡΟΝΙΑ – ΤΩΡΑ ΚΑΝΕΙΣ ΔΕΝ ΜΠΟΡΕΙ ΝΑ ΤΟ ΑΡΝΗΘΕΙ. ΕΔΩ ΠΕΘΑΙΝΟΥΜΕ!» Είχαμε παρουσιάσει τον εφημέριο του «Αγίου Αποστόλου Παύλου»

Βραβεία Zayed 2025 για την ανθρώπινη αδελφοσύνη

ΒΡΑΒΕΙΑ ZAYED 2025 ΓΙΑ ΤΗΝ ΑΝΘΡΩΠΙΝΗ ΑΔΕΛΦΟΣΥΝΗ Ακούμε και διαβάζουμε, συνεχώς, δυσάρεστες ειδήσεις. Όμως υπάρχουν και καλές ειδήσεις και ανάμεσα σε αυτές αναπαράγουμε την είδηση