ΤΡΙΑΝΤΑ ΧΡΟΝΙΑ ΑΠΟ ΤΗ ΔΟΛΟΦΟΝΙΑ ΤΩΝ ΙΗΣΟΥΙΤΩΝ ΤΟΥ ΣΑΛΒΑΔΟΡ

Ήταν η 16η Νοεμβρίου 1989. Στον υπόλοιπο κόσμο ακόμα συζητούσαν για την πτώση του Τείχους του Βερολίνου, μια εβδομάδα νωρίτερα και τις αλλαγές που επέρχονταν στην Ανατολική Ευρώπη. Στο πολύπαθο Σαλβαδόρ, όπου 9 χρόνια πριν είχε δολοφονηθεί, κατά την τέλεση της θείας λειτουργίας, ο Αρχιεπίσκοπος της χώρας ( ανακηρυχθείς Άγιος από τον Πάπα Φραγκίσκο εντός 2019) Άσκρα Ρομέρο, ο πόλεμος, μεταξύ του στρατιωτικού καθεστώτος και του Απελευθερωτικού Μετώπου Φαραμπούντο Μαρτί (FMNL) μαινόταν.
Οι πατέρες Ιησουίτες, που διηύθυναν το Κεντροαμερικανικό Πανεπιστήμιο ( UCA ) του Σαν Σαλβαδόρ είχαν προσπαθήσει πολλές φορές να μεσολαβήσουν για την εξεύρεση ειρηνικής λύσης.
Ιδιαίτερα ο πρύτανης π. Ignazio Ellacuria, και ο αντιπρύτανης π. Ignazio Martin – Baro ήταν πολύ γνωστοί από δημόσιες παρεμβάσεις τους και είχαν συνομιλήσει και με τον ίδιο τον Πρόεδρο Κριστιάνι. Για ένα τμήμα του στρατού, που θα έχαναν τα προνόμιά τους αν επικρατούσε ειρήνη, οι Ιησουίτες θεωρούνταν εμπόδιο και “έπρεπε να σιωπήσουν”, γεγονός εύκολο γιατί το Πανεπιστήμιο ήταν δίπλα σε στρατιωτικές μονάδες και πολύ κοντά στο Γενικό Επιτελείο.
Ποιος έδωσε την εντολή στο Συνταγματάρχη Μπεναβίδες να διατάξει το τάγμα “Ατλακάτλ” να εκτελέσει τους ενοχλητικούς ιερομονάχους δε διευκρινίσθηκε ποτέ. Γεγονός είναι ότι ο π. Ellacuria άνοιξε την πόρτα, όταν οι στρατιώτες την κτύπησαν, πιστεύοντας ότι πρόκειται για συνηθισμένη έρευνα, όπως είχε συμβεί λίγες μέρες νωρίτερα. Εκείνοι έψαξαν το κτίριο και οδήγησαν όλους τους πατέρες που βρίσκονταν μέσα σε ένα μικρό κήπο στο μπροστινό μέρος. Εκεί εκτέλεσαν τους προαναφερθέντες π.π. Ellacuria και Martin-Barro, καθώς και τους συντρόφους τους πατέρες Segundo Montes, Juan Ramon Moreno, Armando Lopez,και Joaquin Lopez y Lopez.
Δε δίστασαν να δολοφονήσουν και την Elba Ramos και τη 16χρονη κόρης της Celina που έμεναν οικογενειακώς στο χώρο, ως προσωπικό της Μονής ( ο σύζυγος και πατέρας Ομπτούλιο ήταν εκτός Πανεπιστημίου και όταν επέστρεψε βρήκε τους Ιησουίτες και την οικογένειά του δολοφονημένους και ειδοποίησε τους υπόλοιπους μοναχούς… )
ΟΙ δολοφονίες συγκλόνισαν τη διεθνή κοινή γνώμη και οδήγησαν, παρά τις αφόρητες πιέσεις του στρατού προς τους εναπομείναντες Ιησουίτες, και προς τον διάδοχο του Ρομέρο, Σεβασμιότατο Ριβέρα , σε δίκη τους φυσικούς αυτουργούς. Τελικά καταδικάσθηκαν μόνο δύο, σε 30 ετών φυλάκιση : ο Συνταγματάρχης Μπεναβίδες και ο υπολοχαγός Ρενέ Μεντόζα. Τους δόθηκε αμνηστία το 1993…
Μια θαρραλέα γυναίκα, η Λουσία, που έμενε με τον άνδρα της και την κόρη τους σε σπίτι δίπλα στο Πανεπιστήμιο είχε ακούσει τους πυροβολισμούς και τα τελευταία λόγια ενός εκτελεσθέντα ιερέα προς τους δολοφόνους του “ Δεν είσαστε παρά ψοφίμια !” Φίλη της οικογένειας Ramos, και γνωστή των Πατέρων δε δίστασε να καταθέσει ότι τις δολοφονίες είχαν διαπράξει στρατιωτικοί.
Η ίδια και η οικογένειά της, για προστασία, με παρέμβαση του Τάγματος, μεταφέρθηκε, την ίδια μέρα των δολοφονιών, στην ισπανική πρεσβεία. Χρειάστηκαν διπλωματικές προσπάθειες της Αγίας Έδρας και παρέμβαση Ισπανίας και Γαλλίας, για να φυγαδευτεί με ασφάλεια η οικογένεια από τη χώρα, στην οποία ποτέ δεν ξαναγύρισε… Παρά τις απειλές για τη ζωή της, τις ψυχολογικές πιέσεις, ακόμα και από ξένες μυστικές υπηρεσίες και τα τεστ αληθείας ( που ήταν πάντα υπέρ της ) η Λουσία δεν άλλαξε ποτέ κατάθεση.
Μερικά ακόμα παραλειπόμενα :
– Η κυβέρνηση της χώρας προσπάθησε, με επιστολή της, να πείσει την Αγία Έδρα ότι για την εκτέλεση ήταν υπεύθυνοι οι αντάρτες. “ Επιστράτευσε” μάλιστα τον Ιεράρχη Τοβάρ Αστόργα, ο οποίος δήλωσε βέβαιος προς αυτό. σε συνέντευξη στο καθολικό περιοδικό “30 giorni”,τεύχος Ιανουαρίου 1990, χαρακτηρίζοντας “αβάσιμες υποθέσεις και απλές εικασίες” τη γνώμη του Αρχιεπισκόπου Ριβέρα ότι υπεύθυνος για τις δολοφονίες ήταν ο στρατός
– Ο Αρχιεπίσκοπος Ριβέρα κλήθηκε στην Αγία ΄Εδρα. Ο Πάπας Ιωάννης – Παύλος Β τον υποδέχθηκε με τη δράση “ Μην ανησυχείτε εγώ ξέρω την αλήθεια “
– Η δημόσια παρέμβαση των δύο γνωστότερων διπλωματών της Καθολικής Εκκλησίας έδειξε σε όλο τον κόσμο ποια “αλήθεια” για τις δολοφονίες αποδεχόταν
Ο Καρδινάλιος Σιλβεστρίνι τέλεσε θεία λειτουργία, προς τομή του ευρισκόμενου στη Ρώμη Αρχιεπισκόπου Ριβέρα και ο καρδινάλιος Ετσεγκαράυ επισκέφθηκε την 1-1-1990 το Σαν Σαλβαδόρ, για να εκφράσει την υποστήριξή του στους Ιησουίτες και τον Αρχιεπίσκοπο.
– Λίγες μέρες μετά, ς συνέντευξη τύπου, ο Πρόεδρος Κριστιάνι αναγνώρισε ότι οι δολοφονίες είχαν γίνει από το στρατό και βεβαίωσε ότι οι ένοχοι θα τιμωρηθούν.
– Ο αγαπημένος του στρατού Επίσκοπος Τοβάρ δεν έγινε ποτέ Αρχιεπίσκοπος της χώρας…
– Ο Πρόεδρος Μπους απάντησε στον Αρχιεπίσκοπο Ριβέρα ότι εγγυόταν προσωπικά ότι η Λουσία και η οικογένειά της δε κινδύνευαν από “αμερικανικές υπηρεσίες”

Αξίζει να διαβαστεί η μυθιστορηματική αφήγηση της σφαγής των Ιησουιτών από το συγγραφέα ΧΟΡΧΕ ΓΚΑΛΑΝ, στο βιβλίο του “ΝΟΕΜΒΡΙΟΣ”, το οποίο έχει κυκλοφορήσεις στα ελληνικά από τις εκδόσεις ΨΥΧΟΓΙΟΣ

ΔΗΜΗΤΡΗΣ ΛΕΒΑΝΤΗΣ
μέλος της Συνοδικής Επιτροπής “Δικαιοσύνη και Ειρήνη”