ΤΡΙΑΚΟΣΤΗ ΚΥΡΙΑΛΗ ΤΟΥ ΕΤΟΥΣ – ΚΥΚΛΟΣ Α
Η ευαγγελική περικοπή αυτής της Κυριακής, όπως και των προηγουμένων Κυριακών – μας μεταφέρει στις τελευταίες ημέρες της ζωής του Ιησού πάνω στη γη. Οι εχθροί του εξαπολύουν πόλεμο εναντίον του Ιησού και προσπαθούν με κάθε τρόπο να «τον δοκιμάσουν» για να τον κάνουν να πέσει σε κάποια παγίδα και να μπορέσουν να τον κατηγορήσουν για προδοσία ενάντια στον μωσαϊκό νόμο. Ένας Φαρισαίος τον ρωτά ποια είναι η μεγαλύτερη εντολή του νόμου. Ο Ιησούς απαντά ήρεμα και αυθόρμητα: η μεγαλύτερη εντολή είναι η αγάπη του Θεού, αλλά προσθέτει ότι υπάρχει και μια άλλη εντολή: η αγάπη για τον πλησίον. Απλή απάντηση, αλλά για να την κατανοήσουμε οφείλουμε να δώσουμε προσοχή στα συγκεκριμένα λόγια που χρησιμοποιεί ο Ιησούς.
Πρώτα απ’ όλα, η αγάπη για τον Θεό θα πρέπει να είναι «με όλη την καρδιά μας, με όλη την ψυχή μας και με όλο το μυαλό μας». Με άλλα λόγια: ολόκληρο το άτομο πρέπει να εμπλέκεται, καρδιά, ψυχή, μυαλό. Δηλαδή σκέψεις, αισθήματα, νοημοσύνη, ζωή. Τίποτα από την ανθρώπινη ύπαρξη δεν μπορεί να εξαιρεθεί από την αγάπη για τον Θεό.
Ο Ιησούς προσθέτει στη συνέχεια την αγάπη για τον πλησίον, που αποτελεί μια «δευτερεύουσα» αγάπη, αλλά είναι «παρόμοια» με την πρώτη. Οπότε έχει την ίδια αξία με την πρώτη, δεν κατατάσσεται με διαφορετικό τρόπο από την αγάπη του Θεού. Είναι δευτερεύουσα μόνο από λεκτικής πλευράς, όχι από νοηματικής και αξιολογικής. Με μια υπογράμμιση: τον πλησίον πρέπει να τον αγαπάμε όπως τον εαυτό μας», επομένως στον ίδιο βαθμό, με το ίδιο μέτρο, με τον ίδιο τρόπο με τον οποίο ο καθένας μας αγαπά τη ζωή του.
Αυτό το «όπως τον εαυτό μας», νομίζω ότι θα πρέπει να γίνει νοητό ως μια πρόσθετη οδηγία: εκτός από την αγάπη για τον Θεό και για τον πλησίον, υπάρχει και η αγάπη για τον ίδιο τον εαυτό μας, την οποία ο Ιησούς δεν την καταδικάζει, στο βαθμό που αυτή δεν γίνεται αποκλειστική, εγωιστική, αλλά που συνδέεται άμεσα με την αγάπη για τον Θεό και για τον πλησίον. Το να αγαπάμε τον εαυτό μας εν Θεώ και χωρίς να εξαιρούμε τον πλησίον: αυτό αποτελεί μέρος του ευαγγελικού μηνύματος.
Ο Ιησούς καταλήγει στο συμπέρασμα ότι «από αυτές τις δύο εντολές εξαρτάται όλος ο νόμος και οι προφήτες»: με άλλα λόγια, χωρίς την αγάπη για το Θεό και για τον πλησίον, στενά συνδεδεμένες, βρισκόμαστε εκτός του Νόμου του Θεού και της διδασκαλίας όλων των ιερών γραφών.
Για να ολοκληρωθεί αυτή η οδηγία, η σημερινή Θεία Λειτουργία μας κάνει να ακούσουμε, από το πρώτο ανάγνωσμα, ένα απόσπασμα της Εξόδου, το οποίο συγκεκριμενοποιεί την αγάπη για τον πλησίον. Πρόκειται για την προστασία τριών κατηγοριών ανθρώπων: του ξένου, του ορφανού και της χήρας. Με μια διευκρίνιση: εκείνος που θα φερθεί άσχημα σε αυτά τα άτομα φέρνεται άσχημα στον Θεό, ο οποίος θα ακούσει την κραυγή τους, θα σταθεί στο πλευρό τους, ενάντια σε εκείνον που τους κακομεταχειρίζεται.
Μια σημαντική ανθρώπινη η υπογράμμιση που αφορά στον δανεισμό χρημάτων στους αναγκεμένους: αν σου δώσουν δανεικό τον μανδύα, θα πρέπει να τον επιστρέψεις «πριν τη δύση του ήλιου…», «επειδή είμαι ελεήμων». Είναι η υπέροχη διδασκαλία για την «τρυφερότητα» του Θεού στην οποία συχνά αναφέρεται ο Πάπας Φραγκίσκος. Η χριστιανική φιλανθρωπία πρέπει να είναι τρυφερή προς εκείνον που υποφέρει. Και εδώ είναι παρούσα η οδηγία του Παύλου στην Επιστολή προς τους Φιλιππησίους: «Να έχετε μέσα σας τα ίδια συναισθήματα με εκείνα που είχε ο Ιησούς Χριστός». Ανήκουμε στον Χριστό, επομένως οφείλουμε να του μοιάσουμε.
+ Ν
