Το προφητικό βλέμμα της Εκκλησίας
Μια εβδομάδα μετά την έναρξη της Συνόδου των Επισκόπων για την Αμαζονία, επανερχόμαστε στα κύρια γεγονότα από την εναρκτήρια Θεία Λειτουργία της Συνέλευσης μέχρι την ομιλία του Πάπα Φραγκίσκου προς τους πατέρες Σύνεδρους
Πράσινο όπως η καρδιά της Αμαζονίας, με τις ρίζες να βυθίζονται σε μια γη που χρειάζεται φρέσκο νερό, όπως το νερό που σβήνει τη δίψα και είναι ο Λόγος του Θεού. Η δρυς που έφτασε από την Ασίζη και φυτεύτηκε στους Κήπους του Βατικανού την ημέρα του Αγίου Φραγκίσκου στον οποίο αφιερώνεται η σύνοδος των Επίσκοπων για την Παναμαζονική περιοχή, είναι ο πρόλογος της συνέλευσης την οποία επίσημα ανοίγει, ο Πάπας Φραγκίσκος με τη θεία λειτουργία την Κυριακή 6 Οκτωβρίου. Αλλά με τη φύτευση αυτού του δέντρου, με το να υποκλινόμαστε προς την γόνιμη γη, κάνοντας τις τόσο συνήθεις κινήσεις για τους αυτόχθονες λαούς, αναδύεται η επιθυμία να «συμπορευτείς», όπως επαναλαμβάνει ο Φραγκίσκος κατά την ομιλία του στην Θεία Λειτουργία που τελέστηκε στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Λέξεις που επικεντρώνονται στην αναζωπύρωση του Πνεύματος, μια «φωτιά αγάπης που φωτίζει, θερμαίνει και δίνει ζωή, όχι μια πυρκαγιά που κατακαίει και καταβροχθίζει» και που πάρα πολύ συχνά κάνει να ασφυκτιά ο πράσινος πνεύμονας του κόσμου:
Όταν άνθρωποι και πολιτισμοί καταβροχθίζονται χωρίς αγάπη και χωρίς σεβασμό, δεν είναι η φωτιά του Θεού αλλά του κόσμου. Ωστόσο πόσες φορές το δώρο του Θεού δεν έχει προσφερθεί αλλά επιβληθεί, πόσες φορές υπήρξε αποικισμός και όχι ευαγγελισμός: ο Θεός μας προστατεύει από την απληστία των νέων αποικισμών. Η φωτιά λόγω συμφερόντων που καταστρέφουν, όπως αυτή που πρόσφατα κατέστρεψε την Αμαζονία, δεν είναι αυτή του Ευαγγελίου. Η φωτιά του Θεού είναι θερμότητα που μας προσελκύει και μας συγκεντρώνει στην ενότητα. Μας τρέφει με την κοινή κατανομή και όχι με τα κέρδη.
Η πράσινη και κόκκινη Αμαζονία από το αίμα των μαρτύρων
«Η αναγγελία του Ευαγγελίου – λέει ο Πάπας Φραγκίσκος – είναι να ζούμε την προσφορά, είναι να μαρτυράμε μέχρι τέλους, και να κάνουμε τα πάντα για όλους, είναι να αγαπάμε μέχρι μαρτυρίου». Επειδή η Αμαζονία έχει μια καρδιά πράσινη αλλά και κόκκινη από το αίμα των πολλών ιεραποστόλων που έδωσαν τη ζωή τους γι αυτή τη γη, από το αίμα των ντόπιων που προσπαθούν να την υπερασπιστούν και υπόκεινται σε άγριους διωγμούς. Τα πρόσωπα αυτών των μαρτύρων αποτυπώνονται στα καρτελάκια που οι συμμετέχοντες στη Σύνοδο και οι αντιπρόσωποι των αυτοχθόνων λαών φορούσαν την επόμενη μέρα της λιτανείας που μαζί με τον Πάπα, μετέβησαν από την Βασιλική του Βατικανού μέχρι την Αίθουσα Παύλος Στ΄. Μια μετάβαση που ξεχώρισε για τους ύμνους και τη μεταφορά ενός κανό γεμάτου από τα αγαπημένα αντικείμενα των παραδόσεών τους, σύμβολο αυτού του ταξιδιού μέσα από τα άβολα ερωτήματα που θέτει σήμερα η Αμαζονία στον κόσμο και στην Εκκλησία. Γη, νερό, φως, ένα δίχτυ αλιείας: τους ίδιους θησαυρούς είχαν φέρει και το Σάββατο το βράδυ στην γεμάτη από κόσμο αγρυπνία στην Εκκλησία της Traspontinaη οποία απέχει λίγα μέτρα απόσταση από τον Άγιο Πέτρο. Στη συνέχεια, μπροστά στους πατέρες Σύνεδρους, ο Φραγκίσκος πήρε το λόγο και μίλησε στα ισπανικά, τη γλώσσα της καρδιάς, για να ζητήσει να πλησιάσουμε στην πραγματικότητα της Αμαζονίας «με τις μύτες των ποδιών μας» σεβόμενοι την εγγενή ιστορία και τον πολιτισμό της.
Η πνοή του Πνεύματος
Ο Πάπας υπενθυμίζει τον κίνδυνο να εξετάσουμε την Αμαζονία από πάνω προς τα κάτω, πιθανόν με συγκαλυμμένη περιφρόνηση. Εξηγεί ότι είναι λυπημένος για το λογοπαίγνιο – σχόλιο για έναν άνθρωπο που φορούσε φτερά στο κεφάλι του, αλλά βασικά, επισημαίνει, ότι δεν υπάρχουν διαφορές μεταξύ των φτερών και των tricomi(καπέλο με τρεις κόγχες που φορούν οι ιερείς) που χρησιμοποιούν ορισμένοι αξιωματούχοι των Dicasteri. Και σε εκείνους που τον ακούνε υπενθυμίζει στη συνέχει, ότι η Σύνοδος έχει ως κύριο φορέα της το Άγιο Πνεύμα.
Έχουμε έρθει για να εμβαθύνουμε, να κατανοήσουμε, να υπηρετήσουμε τους λαούς. Και αυτό το κάνουμε ακολουθώντας μια μοναδική συνοδική πορεία, το κάνουμε σε σύνοδο, ότι σε στρογγυλά τραπέζια, όχι σε συνέδρια και σε περαιτέρω συζητήσεις: το κάνουμε σε σύνοδο, επειδή μια σύνοδος δεν είναι ένα κοινοβούλιο, δεν είναι μια βουλή, δεν έχει σχέση με το να αποδείξουμε ποιος έχει περισσότερη δύναμη στα μέσα ενημέρωσης και ποιος είναι αυτός που έχει μεγαλύτερη ισχύ στο διαδίκτυο, προκειμένου να επιβάλει οποιαδήποτε ιδέα ή σχέδιο.
Υπάρχει πάντα ένα προφητικό βλέμμα στη Εκκλησία που βιώνει μια Σύνοδο. Υπάρχει ανάγκη, λέει ο Φραγκίσκος, από μια «τολμηρή σύνεση» υπό το φως του Πνεύματος. Ένα προφητικό βλέμμα που θα αποκαταστήσει την αξιοπρέπεια στην Αμαζονία, που σήμερα αποτελεί τόπο των πάμπολλων «οικολογικών αμαρτημάτων» – με αυτά τα λόγια την χαρακτήρισαν μέσα στην Συνοδική Αίθουσα – από την άγρια αποψίλωση μέχρι τη ρύπανση. Μια προφητεία που ξέρει τον τρόπο να συγκεντρώνει την κραυγή αυτής της γης με ποιμαντική αγάπη και προσευχή, με το θάρρος των γυναικών και των ανθρώπων του Θεού.
Μετάφραση: ρφ