Το να μην αγαπάμε  είναι το πρώτο βήμα θανάτου

Αν σκοτώσουμε κάποιον σημαίνει ότι τον καταστρέφουμε, τον καταργούμε, τον εξοντώνουμε, τότε η μη θανάτωση σημαίνει φροντίζω, δίνω αξία, συμπεριλαμβάνω και συγχωρώ. Με αυτά τα λόγια ο Φραγκίσκος επικεντρώνεται στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου στο οποίο ο Ιησούς αποκαλύπτει ένα «βαθύτερο» νόημα της εντολής «ου φονεύσεις»

Χάρη στον Ιησού, που πέθανε και αναστήθηκε για εμάς, μπορούμε να δεχτούμε την εντολή του Πατέρα του «ου φονεύσεις» ως «την πιο σημαντική και ουσιαστική έκκληση», δηλαδή «μια κλήση αγάπης». Αυτό υπογραμμίζει ο Πάπας Φραγκίσκος κατά τη γενική ακρόαση, κατά την οποία συνεχίζει την κατήχηση σχετικά με την «Πέμπτη Εντολή του Δεκαλόγου». Ο Ποντίφικας επικεντρώνεται στο Ευαγγέλιο του Ματθαίου στο οποίο ο Ιησούς αποκαλύπτει τη «βαθύτερη» έννοια της εντολής, η οποία μας εκφράζει ότι «στα μάτια του Θεού» η ανθρώπινη ζωή είναι «πολύτιμη, ιερή και απαραβίαστη» και «κανείς δεν μπορεί να περιφρονεί τη ζωή των άλλων ή τη δική του», αφού ο άνθρωπος «φέρει μέσα του την εικόνα του Θεού και αποτελεί το αντικείμενο της άπειρης αγάπης του, η οποία αποτελεί την αιτία της ύπαρξής του».

Τόσες πολλές μορφές ανθρωποκτονίας

Ο Χριστός, εξηγεί ο Πάπας, επεκτείνει το νόημα της εντολής «ου φονεύσεις» σε «μίσος έναντι ενός αδελφού», εξομοιώνοντάς το με μια «μορφή θανάτου», όπως συμβαίνει και με την προσβολή και την περιφρόνηση.

Είμαστε συνηθισμένοι να προσβάλλουμε, είναι αλήθεια. Και η προσβολή για εμάς είναι κάτι σαν την ανάσα. Και ο Ιησούς μας λέει: «Σταματήστε, γιατί η προσβολή πονάει, σκοτώνει». Η περιφρόνηση. «Αλλά εγώ… αυτόν τον κόσμο, τον περιφρονώ». Και αυτός είναι ένας τρόπος για να θανατώσουμε την αξιοπρέπεια ενός ατόμου. Και θα ήταν ωραίο αυτή η διδασκαλεία του Χριστού να μπει στο μυαλό και στην καρδιά και ο καθένας από εμάς να έλεγε: «Ποτέ δεν θα προσβάλω κανένα». Αυτό θα αποτελούσε έναν καλό σκοπό, επειδή ο Ιησούς μας λέει: «Κοίτα, εάν περιφρονείς, αν προσβάλεις, αν μισείς, αυτό αποτελεί δολοφονία».

Λοιπόν, σημειώνει ο Φραγκίσκος, «κανένας ανθρώπινος κώδικας δε θα εξισώνει τέτοιες διαφορετικές πράξεις προσδίδοντάς τους τον ίδιο βαθμό κρίσης». Αν θυμηθούμε – λέει – ότι ένας αδελφός προσβλήθηκε από την αντιμετώπισή μας, ο Ιησούς μάς παρακινεί «να πάμε να τον αναζητήσουμε και να συμφιλιωθούμε μαζί του».

Και εμείς, όταν πηγαίνουμε στην Θεία Λειτουργία, οφείλουμε να έχουμε αυτή τη στάση συμφιλίωσης με τα άτομα με τα οποία είχαμε προβλήματα. Ακόμα κι αν σκεφτήκαμε άσχημα γι αυτά, τα προσβάλλαμε. Αλλά πολλές φορές, ενώ περιμένουμε τον ιερέα για να ξεκινήσει η Θεία Λειτουργία, κουτσομπολεύουμε λιγάκι και μιλάμε άσχημα για τους άλλους. Αλλά αυτό δεν θα πρέπει να γίνεται. Ας σκεφτούμε τη σοβαρότητα της προσβολής, της περιφρόνησης, του μίσους: ο Ιησούς τα θέτει στην ίδια γραμμή με τον θάνατο.

Η αδιαφορία σκοτώνει

Ο Πάπας εξηγεί τότε, αυτό που πραγματικά έχει την πρόθεση να μας πει ο Ιησούς.

Ο άνθρωπος έχει μια ευγενική ζωή, πολύ ευαίσθητη, και διαθέτει ένα απόκρυφο εγώ, όχι λιγότερο σημαντικό από τη φυσική του ύπαρξη. Για να πληγωθεί μια γυναίκα είναι αρκετή μια κρύα χειρονομία. Για να σπάσει η καρδιά ενός νέου αρκεί να του αρνηθούμε την εμπιστοσύνη. Για να εξοντώσουμε έναν άνθρωπο αρκεί να τον αγνοήσουμε. Η αδιαφορία σκοτώνει. Είναι σαν να λέμε στον άλλον: «Εσύ είσαι νεκρός για μένα», επειδή τον έχεις ήδη σκοτώσει μέσα στην καρδιά σου. Η άρνηση της αγάπης αποτελεί το πρώτο βήμα για να σκοτώσεις και το να μην σκοτώσεις αποτελεί το πρώτο βήμα για να αγαπήσεις.

Φύλακες των αδελφών μας

Επαναλαμβάνοντας από τη Βίβλο τα λόγια του Κάιν, μετά την ερώτηση του Κυρίου με την οποία τον ρωτά που βρίσκεται ο αδελφός του ο Άβελ, ο Φραγκίσκος παρατηρεί αυτό που οι δολοφόνοι συνηθίζουν να λένε – όπως και ο «πρώτος δολοφόνος» – «δεν με αφορά», «είναι δικό σου θέμα». Ο Ποντίφικας θυμίζει επομένως στους πιστούς ότι όλοι πρέπει να είμαστε «φύλακες των αδελφών μας».

Είμαστε φύλακες οι μεν για τους δε! Και αυτός είναι ο δρόμος της ζωής, είναι ο δρόμος της μη θανάτωσης. Η ανθρώπινη ζωή χρειάζεται αγάπη. Και τι είναι αυθεντική αγάπη; Είναι αυτό που μας έδειξε ο Χριστός, δηλαδή η ευσπλαχνία. Η αγάπη για την οποία δεν μπορούμε να κάνουμε χωρίς τίποτα λιγότερο είναι αυτή που συγχωρεί, που υποδέχεται εκείνους που μας έχουν βλάψει. Κανείς από εμάς δεν μπορεί να επιβιώσει χωρίς ευσπλαχνία, όλοι έχουμε ανάγκη τη συγχώρεση. Επομένως, αν η λέξη σκοτώνω σημαίνει καταστρέφω, καταργώ, εξοντώνω κάποιον, τότε η μη θανάτωση θα σημαίνει φροντίζω, δίνω αξία, συμπεριλαμβάνω. Καθώς και συγχωρώ.

Το καλό που κάνουμε επιστρέφει σε εμάς

Κανείς, συνεχίζει ο Πάπας, δεν μπορεί να κοροϊδέψει τον εαυτό του σκεφτόμενος: «Είμαι εντάξει επειδή δεν κάνω καθόλου κακό».

να ορυκτό ή ένα φυτό έχουν ένα συγκεκριμένο είδος ύπαρξης, αντίθετα αυτό δεν συμβαίνει με τον άνθρωπο. Ένα άτομο – ένας άντρας ή μια γυναίκα – όχι. Από έναν άντρα ή από μια γυναίκα απαιτούνται περισσότερα. Υπάρχει καλό που οφείλουμε να κάνουμε, προετοιμασμένο για τον καθένα μας, καθένας μας έχει το δικό του, που μας κάνει αυτό που είμαστε μέχρι τέλους. «Μη σκοτώσεις» είναι μια έκκληση αγάπης και ευσπλαχνίας, είναι μια κλήση να ζήσουμε σύμφωνα με τον Κύριο Ιησού, ο οποίος έδωσε τη ζωή του για εμάς και για εμάς αναστήθηκε.

Συνεχίστε παρά τις διώξεις

Επιρέποντας να κάνουμε πάντα «το καλό» και να «προχωράμε», κατά τον τελικό χαιρετισμό του, ο Φραγκίσκος θυμίζει μεταξύ άλλων την αντιπροσωπεία του «Λαού της οικογένειας» που ήταν παρούσα στην πλατεία και υπογραμμίζει πως σήμερα είναι η λατρευτική μνήμη του ου Αγίου Ιγνατίου της Αντιόχειας, επισκόπου και μάρτυρα Ρώμης.

Ας μάθουμε από αυτόν τον άγιο επίσκοπο της αρχαίας Συρίας να μαρτυρούμε με θάρρος την πίστη μας. Είθε ο Κύριος να μεσολαβεί ώστε να μας χορηγεί τη δύναμη της εγκαρτέρησης, παρά τις αντιξοότητες και τις διώξεις.

Μετάφραση: ρφ