Το κήρυγμα του Αρχιεπισκόπου
10η Κυριακή της κοινής περιόδου του έτους, Κύκλος Β’

Είναι φοβερός ο λόγος με τον οποίο ο Θείος Διδάσκαλος μας δήλωσε σήμερα ότι υπάρχει μία αμαρτία, η οποία δεν συγχωρείται. Και η αμαρτία αύτη είναι η βλασφημία εναντίον του Αγίου Πνεύματος. «Γι’ αυτό σας λέω ότι κάθε αμαρτία και βλασφημία θα συγχωρηθεί εις τους ανθρώπους, όμως η αμαρτία εναντίον του Αγίου Πνεύματος δεν θα συγχωρηθεί στους ανθρώπους, ούτε στον παρόντα αιώνα ούτε στο μέλλοντα. (Μθ. ιβ’ 31-32.βλ. και Μκ. γ’ 28-30, Λκ. ιβ 10).
Φόβο και απορία προξενεί στην ψυχή μας η φράση αυτή του Κυρίου. Πώς είναι δυνατόν να υπάρχει αμαρτία που δεν συγχωρεί; Και τότε πώς λέμε ότι το έλεος του Κυρίου είναι πέλαγος ανεξάντλητο ευσπλαχνίας;
Και γιατί άραγε η βλασφημία αποκλειστικά προς το Άγιον Πνεύμα να είναι τόσο φοβερή αμαρτία, ώστε να μένει ασυγχώρητη, και να μη συμβαίνει το ίδιο και όταν η βλασφημία απευθύνεται προς τα άλλα δύο πρόσωπα της Αγίας Τριάδας;
Κατ’ αρχάς πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι λέγοντας βλασφημία εναντίον του Αγίου Πνεύματος δεν εννοούμε κάποια φραστική διατύπωση ύβρεως εναντίον του Θεού Αγίου Πνεύματος, αλλά κάτι άλλο, εντελώς διαφορετικό.
Τί είναι λοιπόν αυτό το άλλο; Ο Κύριος αυτή τη φοβερή δήλωση την έκανε προς τους Γραμματείς και τους Φαρισαίους, που διέδιδαν ότι ο Χριστός διώχνει τα ακάθαρτα πνεύματα με τη δύναμη και τη συνεργασία του Διαβόλου.
Έλεγαν συγκεκριμένα «ότι ό Χριστός στο όνομα του Βεελζεβούλ του άρχοντα των δαιμονίων εκβάλλει τα δαιμόνια» (Μκ. γ’ 22).
Και ενώ οι ίδιοι λοιπόν ήταν αυτόπτες μάρτυρες των καταπληκτικότερων και ευεργετικότερων θαυμάτων, που έκανε ο Ιησούς, η απιστία τους και η πωρωμένη καρδιά τους, δεν τους άφηνε με κανέναν τρόπο να αποδεχθούν την αλήθεια, γι’ αυτό συνειδητά και επίτηδες διέστρεφαν τα πράγματα έτσι, ώστε να ονομάζουν το φώς σκοτάδι και το σκοτάδι φως, όπως γράφει ο Προφήτης Ησαΐας (βλ. Ησ. ε’ 20).
Αυτήν ακριβώς βλασφημία να αποδίδουν δηλαδή τις ενέργειες του Θεού σε ενέργειες του Διαβόλου, ο Κύριος την χαρακτήρισε ως βλασφημία εναντίον του Αγίου Πνεύματος.
Συνεπώς, αν θα θέλαμε να εξηγήσουμε με απλά λόγια ποια είναι αυτή η βλασφημία εναντίον του Αγίου Πνεύματος, θα λέγαμε ότι αυτή είναι η απόρριψη όχι από άγνοια, αλλά εν γνώσει, συνειδητά, θεληματικά, αλαζονικά, με πείσμα, και με μίσος την αλήθεια, πού ο ίδιος ο Θεός μας αποκάλυψε. Όταν ο άνθρωπος αρνείται συνειδητά τον ίδιο το Θεό, και αντιστέκεται θεληματικά και με μια αμετάκλητη απόφαση μέχρι τέλους απέναντι σ’ αυτήν την πραγματικότητα και αλήθεια.
Αυτή η αμαρτία μένει στους ανθρώπους αυτούς ασυγχώρητη στον αιώνα τον άπαντα: όχι διότι λείπει το έλεος του Θεού, ούτε διότι ο Θεός δεν θέλει να τούς συγχωρήσει, αλλά διότι οι ίδιοι έχουν καταστήσει την καρδιά και τη διάνοια τους τόσο πωρωμένη, ώστε είναι αδύνατον να δεχθούν να αλλάξουν γνώμη, να θελήσουν να μετανοήσουν και να μεταστραφούν. Επομένως δεν συγχωρείται η αμαρτία αυτή όλη επειδή λείπει το έλεος και η ευσπλαχνία του Θεού αλλά επειδή λείπει η ειλικρινής μετάνοια του αμαρτωλού. Με άλλα λόγια όταν εγώ αρνούμαι συνειδητά την ύπαρξη του Θεού πως μπορώ να ζητήσω τη συγνώμη από το Θεό και να την αποκτήσω; Είναι λοιπόν ο ίδιος ο άνθρωπος που αυτοτιμωρείται.
Όσο όμως ο άνθρωπος βρίσκεται σ’ αυτή τη ζωή, το Άγιο Πνεύμα, δεν παύει με τις μυστικές ενέργειες Του να καλεί τον άνθρωπο σε μετάνοια και συμφιλίωση.
Η συστηματική όμως αντίδραση του άνθρωπου σ’ αυτό το κάλεσμα του Θεού, η ενσυνείδητη και μέχρι τέλους άρνηση όχι μόνο της Θείας ευσπλαχνίας αλλά και της ίδιας της ύπαρξής του Θεού δεν αφήνουν περιθώρια μετάνοιας και μεταστροφής που είναι η προϋπόθεση της συγνώμης.
Ό Θεός θέλει και μπορεί να τον συγχωρήσει, αλλά είναι ο αμαρτωλός άνθρωπος που δεν θέλει να συγχωρηθεί.
Η βλασφημία λοιπόν κατά του Αγίου Πνεύματος είναι η θεληματική αμετανοησία του ανθρώπου, το θεληματικό κλείσιμο του ανθρώπου στη Θεία ευσπλαχνία.
Ο Κύριος δεν επιβάλει τη συγχώρηση, αλλά απλόχερα τη χορηγεί όταν αυτή με ειλικρίνεια ζητηθεί.
Στις μέρες μας, αδελφοί και αδελφές μου, η βλασφημία αυτή κατά του Αγίου Πνεύματος είναι πολύ διαδεδομένη μέσα στον κόσμο.
Η αμαρτία βέβαια ποτέ δεν έπαψε να υφίσταται ανάμεσα στους ανθρώπους. Στη σημερινή όμως εποχή συμβαίνει κάτι το τρομερό: Ό κόσμος δεν αμαρτάνει απλώς, αλλά καυχιέται με αυθάδεια για την αμαρτία του. Έχουμε να κάνουμε με διαστροφή και όχι με μεταστροφή της καρδιάς.
Κι αν αυτό δεν οφείλεται σε άγνοια αλλά σε θεληματική διαστρέβλωση των ηθικών κριτηρίων, τότε αυτοί πού εν γνώσει τους ενεργούν έτσι και παρουσιάζουν την ανηθικότητα ως φυσική και την απιστία τους ως αρετή, τους λείπει η απαραίτητη μετάνοια και μεταστροφή και η αμαρτία τους δεν συγχωρείται ούτε στον παρόντα αιώνα ούτε στον μέλλοντα.
Μπορούμε να εκφράσουμε αυτήν την τρομερή πραγματικότητα και με τα λόγια του Φίοντορ Ντοστογιέφκι: «Κόλαση είναι το μαρτύριο του να μην μπορεί κανείς πια να αγαπήσει».
«Αλίμονο» όμως γι’ αυτούς και για μας αν φτάσουμε στο κατάντημα αυτό, είθε ο Θεός να μη επιτρέψει να πέσουμε σ’ αυτό τον θανάσιμο πειρασμό.
Αμήν

+Νικόλαος