Στο πανεπιστήμιο να διδάσκεται η γραμματική του διαλόγου και της συνάντησης
Ο Πάπας Φραγκίσκος επισκέπτεται το Ποντιφικό Καθολικό Πανεπιστήμιο, που ιδρύθηκε στις 21 Ιουνίου 1888 με πρωτοβουλία του τότε αρχιεπισκόπου του Σαντιάγο, σεβασμιότατου Mariano Casanova. Μπροστά σε εκατοντάδες φοιτητές και καθηγητές του ακαδημαϊκού κόσμου της Χιλής, ο Ποντίφικας υπενθυμίζει την επείγουσα κατάσταση για «πλήρη παιδεία»
Τα πανεπιστήμια θα έπρεπε να αποτελούν εργαστήρια του διαλόγου και της συνάντησης, ικανά να ξεπερνούν κάθε μορφή κατακερματισμού και ατομικού ενδιαφέροντος. Την Τρίτη ημέρα στη Χιλή, ο Πάπας Φραγκίσκος επισκέπτεται το Ποντιφικό Καθολικό Πανεπιστήμιο, ενόψει της 130ης επετείου από την ίδρυσή του, και κατά την ομιλία του υπενθυμίζει ότι «η νοημοσύνη» και «η ακαδημαϊκή αριστεία», «εναρμονισμένες με την πίστη, τη δικαιοσύνη και τη φιλανθρωπία, αντί να μειονεκτούν αποκτούν μια προφητική δύναμη», κυρίως για όσους είναι εγκαταλελειμμένοι εξαιτίας του «πολιτισμού της γραφειοκρατίας».
Προωθούμε μια ολοκληρωμένη παιδεία
Μετά τον χαιρετισμός του πρύτανη, Ignacio Sánchez, ο οποίος ελπίζει ότι η παρουσία του Διαδόχου του Πέτρου θα μπορέσει να ανοίξει «νέους χώρους διαλόγου» και να επιτύχει την ανανέωση του πανεπιστημίου, ο Ποντίφικας υπογραμμίζει ότι μιλώντας για προκλήσεις σήμερα, σημαίνει ότι αναγνωρίζουμε ότι υπάρχουν καταστάσεις που απαιτούν μια επανεξέταση, «έναν προβληματισμό που δε θα είναι απλοϊκός, ουτοπικός, και ακόμη λιγότερο εθελοντικός». Βρισκόμαστε αντιμέτωποι με την ιλιγγιώδη ταχύτητα ορισμένων διαδικασιών και αλλαγών, αυτό όμως δεν σημαίνει με κανένα τρόπο ότι πρέπει «να περιορίσουμε την ανάπτυξη της γνώσης», αλλά να κάνουμε τα πανεπιστήμια χώρους προνομιακούς «για να ασκούν τη γραμματική του διαλόγου που διαμορφώνει τη συνάντηση».
Η ρευστή κοινωνία και το “cloud” («σύννεφο»)
Στο Ποντιφικό Καθολικό Πανεπιστήμιο, όπου – μεταξύ άλλων – ολοκλήρωσε τις σπουδές του και ο Άγιος Alberto Hurtado, ο Ποντίφικας εκφράζει και πάλι την ανησυχία του για τη λεγόμενη «ρευστή κοινωνία», όπως τη χαρακτηρίζει ο κοινωνιολόγος Zygmunt Bauman, από όπου «εξαφανίζονται τα σημεία αναφοράς». Σήμερα φαίνεται ότι το “cloud” («σύννεφο») είναι «το νέο σημείο συνάντησης», παρατηρεί, το οποίο χαρακτηρίζεται δυστυχώς από αστάθεια και έλλειψη συνέπειας. Αντ΄ αυτού, θα πρέπει να ανακαλύψουμε εκ νέου τη βαθιά έννοια του «εμείς», της κοινότητας, ξεπερνώντας τα «ατομικά συμφέροντα» που δημιουργούν συγκρούσεις και βία.
Επιστημονική αυστηρότητα και λαϊκή διαίσθηση
Στους εκατοντάδες φοιτητές και καθηγητές του ακαδημαϊκού κόσμου, οι οποίοι επανειλημμένα σταματούν την ομιλία με χειροκροτήματα, ο Πάπας Bergoglioυ πενθυμίζει, τέλος, την αποστολή των πανεπιστημίων, τα οποία καλούνται να βρίσκονται στην «υπηρεσία της εθνικής συνύπαρξης», να αποτελούν «εργαστήρια» για το μέλλον μιας χώρας, «ξεπερνώντας κάθε ανταγωνιστική και ελιτίστικη λογική της γνώσης». Η πρόσκληση είναι να «αναζητάμε πάντα νέους χώρους διαλόγου αντί αντιπαραθέσεων, χώρους συνάντησης και όχι διαίρεσης, οδούς φιλικής ασυμφωνίας». Και σε αυτή τη δυναμική και ενάρετη διαδικασία, «η λαϊκή διορατικότητα» δεν θα πρέπει να παραμένει σιωπηλή, ιδίως σκεπτόμενοι τον πολιτισμικό πλούτο των κοινοτήτων των Αβοριγίνων. «Η γνώση – καταλήγει ο Ποντίφικας – θα πρέπει πάντα να βρίσκεται στην υπηρεσία της ζωής και να αγωνίζεται γι αυτή για να μπορέσει να συνεχίσει να προοδεύει».
Το δώρο του Ποντιφικού Καθολικού Πανεπιστημίου
Ο Πάπας Φραγκίσκος, έχοντας εκφράσει την ικανοποίησή του για την «ευαγγελική προσπάθεια» και τη «χαρούμενη ζωτικότητα» της πανεπιστημιακής ποιμαντικής φροντίδας του πανεπιστημίου, «σημάδι μιας Εκκλησίας νέας, ζωντανής, η οποία «βγαίνει προς τα έξω», δίνει στο Ποντιφικό Καθολικό Πανεπιστήμιο έναν ναυτικό άτλαντα που αποδίδεται στον Bartolomé Oliva. Η τηλεομοιοτυπία, που παράχθηκε μόνο σε 50 αντίτυπα, αναπαράγει πιστά τον ναυτικό άτλαντα Urbinate Latin 283 της Αποστολικής Βιβλιοθήκης του Βατικανού. Το χειρόγραφο αποτελείται από 14 έγχρωμους ναυτικούς χάρτες σε περγαμηνή.
