Στην καταιγίδα δεν εγκαταλείψατε το ποίμνιο
Σε μια επιστολή που απευθύνεται στους ιερείς της Ρώμης, ο Πάπας Φραγκίσκος υπενθυμίζει τις πολλαπλές πληγές που προκλήθηκαν από την πανδημία: «Ως ιερατική κοινότητα δεν ήμασταν ξένοι προς αυτήν την πραγματικότητα και δεν την κοιτάξαμε από το παράθυρο», η κοινωνική αποστασιοποίηση ενίσχυσε «την έννοια της κοινότητας».
Είναι η επιστολή του Επισκόπου Ρώμης προς τους ιερείς της επισκοπικής του επαρχίας, προς τους ποιμένες του λαού του Θεού, οι οποίοι άγγιξαν τον πόνο των ανθρώπων σε αυτήν την επείγουσα υγειονομική κατάσταση. Μια απρόβλεπτη κρίση, η οποία καθημερινά συνοδευόταν από αριθμούς, ποσοστά και στατιστικά στοιχεία που είχαν «ονόματα, πρόσωπα, κοινές ιστορίες». Γράφει ο Πάπας: «Ως ιερατική κοινότητα δεν ήμασταν ξένοι προς αυτήν την πραγματικότητα και δεν την κοιτάξαμε από το παράθυρο. Εσείς, ριγμένοι μέσα στην καταιγίδα που μαινόταν, κάνατε προσπάθειες για να είστε παρόντες και να συνοδεύσετε τις κοινότητές σας: είδατε τον λύκο να έρχεται και δεν τραπήκατε σε φυγή ούτε εγκαταλείψατε το ποίμνιο».
Ενισχύθηκε η έννοια της κοινότητας
Ο Πάπας Φραγκίσκος θα συναντούσε τον κλήρο της Ρώμης αυτήν την περίοδο του Πάσχα για να τελέσει τη Θεία Λειτουργία του Αγίου Μύρου μαζί με τους ιερείς της επισκοπής του. Όμως, επειδή δεν είναι δυνατή μια ιεροτελεστία «συλλογικού χαρακτήρα σε επίπεδο επισκοπής», ο Πάπας επέλεξε να απευθυνθεί σε κάθε ιερέα με μια επιστολή «για να είναι πιο κοντά», «να μοιραστεί τις σκέψεις του μαζί τους και να τους στηρίξει στην πορεία». Κατά τη διάρκεια της τρέχουσας περιόδου της πανδημίας, ο Φραγκίσκος αναφέρει ότι έλαβε μέσω e-mail ή τηλεφώνου τις μαρτυρίες πολλών ιερέων για «αυτήν την απροσδόκητη και ανησυχητική κατάσταση». «Αν και ήταν απαραίτητο να διατηρηθεί η κοινωνική αποστασιοποίηση – υπογραμμίζει ο Πάπας – αυτό δεν εμπόδισε την ενίσχυση της έννοιας της κοινότητας, της κοινωνίας και της αποστολής».
Όπως οι πρώτοι μαθητές
Τα λόγια του Φραγκίσκου, που απευθύνονται στους ιερείς της Ρώμης, συνδέονται με την εμπειρία της «πρώτης αποστολικής κοινότητας», η οποία επίσης «είχε ζήσει στιγμές περιορισμού, απομόνωσης, φόβου και αβεβαιότητας». «Είχαν περάσει πενήντα ημέρες μεταξύ ακινησίας, κλεισίματος και του πρώτου κηρύγματος το οποίο θα άλλαζε τη ζωή τους για πάντα». Οι μαθητές εξεπλάγησαν έπειτα από τον Ιησού ο οποίος τους είπε: «Ειρήνη σ’ εσάς». Ακόμη και αυτή τη στιγμή – γράφει ο Πάπας αναφέροντας τον ποιμαντικό Όρο της Β’ Βατικανής “Gaudium et spes” – πιστεύουμε ότι «η χαρά και η ελπίδα, οι θλίψεις και οι αγωνίες των σημερινών ανθρώπων, προπάντων των φτωχών και όλων εκείνων που υποφέρουν, είναι επίσης η χαρά και η ελπίδα, οι θλίψεις και οι αγωνίες των µαθητών του Χριστού και δεν υπάρχει τίποτα το αυθεντικά ανθρώπινο που να µη βρίσκει απήχηση στην καρδιά τους».
Μεταξύ ανασφάλειας και φόβων
Μετά τη δραματική περίοδο που βιώσαμε, ανοίγει τώρα «μια νέα φάση» – προσθέτει ο Πάπας – η οποία απαιτεί «σοφία, προνοητικότητα και κοινή στράτευση», έτσι ώστε «οι προσπάθειες και οι θυσίες που έγιναν μέχρι στιγμής, να μην είναι μάταιες». Μια νέα σελίδα μετά από μια περίοδο που αμαυρώθηκε από τον πόνο και την ανασφάλεια. Γράφει ο Φραγκίσκος: «Ζήσαμε την ξαφνική απώλεια των μελών της οικογένειας, των γειτόνων, των φίλων, των ενοριτών, των εξομολόγων, των σημείων αναφοράς της πίστης μας». «Είδαμε τα απαρηγόρητα πρόσωπα εκείνων που δεν μπόρεσαν να μείνουν κοντά στους αγαπημένους τους και να τους αποχαιρετήσουν τις τελευταίες ώρες τους». Η εποχή του πένθους ήταν και η εποχή της αποθάρρυνσης. «Είδαμε τα δεινά και την αδυναμία – υπογραμμίζει ο Πάπας – των επαγγελματιών υγείας». «Όλοι αισθανθήκαμε την ανασφάλεια και τον φόβο των εργαζομένων και των εθελοντών».
Μοναξιά και απομόνωση
Οι δυσκολίες που προκλήθηκαν από την πανδημία δεν δημιούργησαν μόνο σωματικά βάσανα. Γράφει ο Πάπας: «Ακούσαμε και είδαμε τις δυσκολίες και τις αντιξοότητες του κοινωνικού περιορισμού: τη μοναξιά και την απομόνωση κυρίως των ηλικιωμένων· το άγχος, την αγωνία και την αίσθηση μη προστασίας έναντι της εργασιακής και στεγαστικής αβεβαιότητας· τη βία και την τριβή στις σχέσεις». «Ο προγονικός φόβος της μόλυνσης επέστρεψε για να χτυπήσει δυναμικά. Μοιραστήκαμε επίσης τις αγωνιώδεις ανησυχίες ολόκληρων οικογενειών που δεν ξέρουν τι να βάλουν στα πιάτα την επόμενη εβδομάδα».
Νιώσαμε αποσυντονισμένοι και ανυπεράσπιστοι
Σε αυτές τις ανησυχίες προστέθηκαν τα ανθρώπινα όρια, που δοκιμάστηκαν από μια νέα και άγνωστη κατάσταση. Παρατηρεί ο Πάπας Φραγκίσκος: «Βιώσαμε τη δική μας ευπάθεια και ανικανότητα». «Με έκπληξη για ό,τι συνέβαινε, αισθανθήκαμε με διευρυμένο τρόπο την επισφάλεια της ζωής μας και των αποστολικών μας καθηκόντων». «Το απρόβλεπτο της κατάστασης κατέδειξε την αδυναμία μας να συμβιώσουμε και να αντιπαρατεθούμε με το άγνωστο, με αυτό που δεν μπορούμε να κυβερνήσουμε ή να ελέγξουμε και, όπως όλοι οι άλλοι, νιώσαμε αποσυντονισμένοι, φοβισμένοι, ανυπεράσπιστοι». «Βιώνουμε επίσης εκείνον τον υγιή και απαραίτητο θυμό που μας ωθεί να μην αφήσουμε τα χέρια μας να πέσουν μπροστά στις αδικίες».
Βιώσαμε την ώρα των δακρύων του Κυρίου
Η πανδημία έθεσε τους ποιμένες και τον λαό του Θεού μπροστά σε νέες προκλήσεις. «Η πολυπλοκότητα αυτού που έπρεπε να αντιμετωπιστεί – εξηγεί ο Πάπας στην επιστολή – δεν ανεχόταν πρόχειρες συνταγές ή απαντήσεις. Απαιτούσε κάτι περισσότερο από απλές προτροπές ή εποικοδομητικές ομιλίες, ανίκανες να ριζώσουν και να επιληφθούν συνειδητά όλων εκείνων που η συγκεκριμένη ζωή απαιτούσε από εμάς». «Μπορούμε να πούμε ότι βιώσαμε κοινοτικά την ώρα των δακρύων του Κυρίου».
Όλοι επάνω στην ίδια βάρκα
Ο Ποντίφικας υπογραμμίζει ότι «σε τέτοιες περιπτώσεις δεν είναι εύκολο να βρεις τον δρόμο που πρέπει να πάρεις». «Η πανδημία δεν γνωρίζει πρόσωπα, ούτε σύνορα και κανείς δεν μπορεί να σκεφτεί ότι θα τα καταφέρει μόνος του. Είμαστε όλοι επηρεασμένοι και εμπλεκόμενοι». «Το αφήγημα μιας κοινωνίας προφύλαξης, αδιατάρακτης και πάντοτε έτοιμης για απεριόριστη κατανάλωση έχει αμφισβητηθεί, αποκαλύπτοντας την έλλειψη πολιτισμικής και πνευματικής ανοσίας μπροστά στις αντιξοότητες».
Ανοίγοντας νέους δρόμους
Κοιτώντας το μέλλον, ο Πάπας Φραγκίσκος υπενθυμίζει ότι «θα είναι απαραίτητο να αναπτύξουμε μια προσεκτική αλλά ελπιδοφόρα ακοή, γαλήνια αλλά ανθεκτική, σταθερή αλλά όχι ανήσυχη, που να μπορεί να προετοιμάσει και να ανοίξει τον δρόμο που ο Κύριος μας καλεί να πάρουμε». «Γνωρίζουμε ότι από τις δοκιμασίες και τις οδυνηρές εμπειρίες δεν βγαίνουμε όμοιοι με πριν. Πρέπει να επαγρυπνούμε και να είμαστε προσεκτικοί». Ο δρόμος μπροστά μας που πρέπει να διατρέξουμε, δεν είναι χωρίς κινδύνους: «Εκτεθειμένοι προσωπικά και κοινοτικά στην ευπάθεια και επηρεασμένοι από την ευθραυστότητά μας και από τα όριά μας – γράφει ο Άγιος Πατέρας – διατρέχουμε τον σοβαρό κίνδυνο να αποσυρθούμε και απλώς “να αναμασούμε” τον αποσυντονισμό που μας προκαλεί η πανδημία, ή να φθάσουμε στο άλλο άκρο της απεριόριστης αισιοδοξίας».
Μια νέα αποστολική κοινότητα
Η πανδημία είναι επίσης μια ευκαιρία για ανανέωση. Βέβαια, προσθέτει ο Πάπας, «θα προτιμούσαμε να μην είχαν συμβεί όλα όσα συνέβησαν». Αλλά κάθε καιρός «είναι κατάλληλος για το άγγελμα της ειρήνης, καμία περίσταση δεν στερείται χάριτος». Ο Κύριος «κατάφερε να μεταμορφώσει κάθε λογική και να δώσει ένα νέο νόημα στην ιστορία και τα γεγονότα». «Η παρουσία Του εν μέσω του εγκλεισμού και των εξαναγκαστικών απουσιών αναγγέλλει, για τους μαθητές του χθες όπως για εμάς σήμερα, μια νέα ημέρα ικανή να αμφισβητήσει την ακινησία και την παραίτηση, και να κινητοποιήσει όλα τα δώρα στην υπηρεσία της κοινότητας». «Με την παρουσία Του, ο περιορισμός έγινε γόνιμος δίνοντας ζωή στη νέα αποστολική κοινότητα».
Ο καιρός του Κυρίου
Η πίστη, γράφει ο Πάπας, μας επιτρέπει «μια ρεαλιστική και δημιουργική φαντασία» και «μας καλεί να εγκαινιάσουμε έναν διαρκώς ανακαινιζόμενο καιρό: τον καιρό του Κυρίου». Ο Φραγκίσκος προτρέπει τους ιερείς να αφήνουν τον εαυτό τους να καθοδηγείται από τον Αναστημένο. «Εάν η ανεπαίσθητη παρουσία ενός μικροσκοπικού ιού, μπόρεσε να διαταράξει και να ανατρέψει τις προτεραιότητες και τις φαινομενικά αμετάθετες παγκόσμιες ατζέντες, που τόσο πνίγουν και καταστρέφουν τις κοινότητες και την αδελφή μας Γη, ας μην φοβόμαστε να είναι η παρουσία του Αναστημένου που θα χαράξει τον δρόμο μας, για να ανοίξουμε ορίζοντες, και να μας δώσει το θάρρος να ζήσουμε σε αυτήν την ιστορική και μοναδική στιγμή». «Μια χούφτα φοβισμένων ανθρώπων κατάφεραν να ξεκινήσουν ένα νέο ρεύμα, ζώσα αγγελία του Θεού μαζί μας. Μη φοβάστε».
Αφήστε τον εαυτό σας να εκπλαγεί από τον Αναστημένο
Ο Φραγκίσκος προτρέπει τους ιερείς να εκπλαγούν για άλλη μια φορά από τον Αναστημένο. «Είθε να είναι Αυτός, από την πληγωμένη πλευρά Του, σημείο του πόσο γίνεται σκληρή και άδικη η πραγματικότητα, ο οποίος να μας ωθήσει να μην γυρίσουμε την πλάτη μας στη σκληρή και δύσκολη πραγματικότητα των αδελφών μας». «Είθε να είναι Αυτός να μας διδάξει να συνοδεύουμε, να θεραπεύουμε και να επιδένουμε τις πληγές του λαού μας, όχι με φόβο, αλλά με την τόλμη και το ευαγγελικό θαυμαστό σημείο του πολλαπλασιασμού των άρτων· με το θάρρος, τη μέριμνα και την υπευθυνότητα του Καλού Σαμαρείτη· με τη χαρά και την αγαλλίαση του βοσκού για το πρόβατό του που ξαναβρήκε· με τη συμφιλιωτική αγκαλιά του πατέρα που γνωρίζει τη συγχώρηση· με την ευαισθησία, τη λεπτότητα και την τρυφερότητα της Μαρίας της Βηθανίας· με την ηπιότητα, την υπομονή και την ευφυία των μαθητών-ιεραποστόλων του Κυρίου».
Ας βάλουμε τις αδυναμίες στα χέρια του Κυρίου
Η επιστολή του Πάπα προς τους ιερείς της Ρώμης ολοκληρώνεται με μια προτροπή: «Αφήστε να είναι το Πάσχα, το οποίο δεν γνωρίζει σύνορα, να μας οδηγήσει δημιουργικά στα μέρη όπου η ελπίδα και η ζωή μάχονται, όπου τα βάσανα και ο πόνος γίνονται ευνοϊκός χώρος για τη διαφθορά και την κερδοσκοπία, όπου η επιθετικότητα και η βία φαίνεται να είναι η μόνη διέξοδος». Γράφει τέλος ο Πάπας: «Ας βάλουμε στα πληγωμένα χέρια του Κυρίου ως ιερή προσφορά την ευθραυστότητά μας, την ευαλωτότητα του λαού μας, την αδυναμία όλης της ανθρωπότητας».
————————-
Πηγή: Vatican News
Μετάφραση: π.Λ