Ο πρώτος λόγος ενός προέδρου των ΗΠΑ για την Τετάρτη των Τεφρών
Για πρώτη φορά, ένας Πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών έδωσε μια ομιλία την Τετάρτη των Τεφρών, κατά την έναρξη της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, και το έκανε όχι ως ιδιωτική πράξη, αλλά ως επίσημη πράξη. Η επιλογή του Donald Trump είναι μεγάλης σημασίας, όχι μόνο επειδή είναι υπεύθυνος της πρώτης υπερδύναμης του πλανήτη, αλλά επειδή θέλει να προσδιορίσει τις ΗΠΑ ως χριστιανικό έθνος.
Όταν, το 1930, ο T.S. Ο Eliot (1888-1965) δημοσίευσε το ποίημα Ash Wednesday, δηλαδή η Τετάρτη των Τεφρών, ποτέ δεν θα φανταζόταν ότι εκείνος που θα αναφερόταν στους στίχους του θα ήταν ο πρόεδρος της χώρας που ο ποιητής είχε εγκαταλείψει, τις Ηνωμένες Πολιτείες της Αμερικής, και μάλιστα ότι θα αναφερόταν στο ποίημά του ο πιο απίθανος από όλους τους προέδρους.
Στον χριστιανικό κόσμο, η Τετάρτη των Τεφρών τελέστηκε στις 26 Φεβρουαρίου με την ιερά ακολουθία της επιθέσεως των τεφρών στην κεφαλή των πιστών, και ο επικεφαλής της σπουδαιότερης χώρας στον κόσμο, Donald Trump, σημάδεψε την εκδήλωση στο ημερολόγιο της ιστορίας στέλνοντας στις ΗΠΑ και σε ολόκληρο τον κόσμο ένα μήνυμα. Δεν είχε συμβεί ποτέ. «Η Μελάνια κι εγώ ευχόμαστε ο καθένας από σας να βιώσει την Τετάρτη των Τεφρών ως ημέρα ειρήνης και προσευχής», έγραψε ο πρόεδρος. «Για τους Καθολικούς και για πολλούς άλλους χριστιανούς, η Τετάρτη των Τεφρών σηματοδοτεί την αρχή της Τεσσαρακοστής που ολοκληρώνεται με την χαρμόσυνη εορτή της Κυριακής του Πάσχα. Εκατομμύρια χριστιανών θα σημειωθούν στο μέτωπο με το σημάδι του σταυρού. Η απόθεση της τέφρας είναι μια πρόσκληση για να βιωθεί η περίοδος της Τεσσαρακοστής με νηστεία, προσευχή και συμμετοχή σε αγαθοεργίες. Αυτή η ισχυρή και ιερή περίοδος, μας υπενθυμίζει τη θνητή μας φύση, την αγάπη του Χριστού που μας σώζει και την ανάγκη να μεταστραφούμε αποδεχόμενοι πληρέστερα το Ευαγγέλιο. Ας ενωθούμε λοιπόν στην προσευχή με όλους εκείνους που τηρούν αυτή την ιερή ημέρα και τους ευχόμαστε μια Σαρακοστιανή πορεία προσευχής. Κατά τη διάρκεια αυτής της ευλογημένης περιόδου, μπορείτε να προσεγγίσετε περισσότερο τον Θεό μέσω της πίστης».
Λίγα βασικά λόγια που μιλούν για τα ουσιώδη. Θεός, προσευχή, μετάνοια, συμφιλίωση, θρίαμβος της Ανάστασης. Πάρα πολύ ωραία! Αλλά δεν είναι μόνο εδώ η εγγενής ωραιότητα των λέξεων του Trump. Είναι ότι ο ίδιος ο Trump έγραψε αυτά τα λόγια. Για διάφορους λόγους. Πρώτα απ’όλα, επειδή το Trump εμπιστεύεται την κανονική πραγματικότητα. Από την αυγή της ανθρωπότητας μέχρι τον Διαφωτισμό, ο αθεϊσμός δεν υπήρξε ποτέ. Στην καλύτερη περίπτωση ήταν το χόμπι κάποιου αστικού διανοουμένου που, για να ξεπεράσει την πλήξη, προσπάθησε να καταπλήξει άλλους. Σήμερα, όμως, η πίστη, τουλάχιστον στη Δύση, μοιάζει σαν κάτι εξωγήινο. Ο Trump επομένως ανατρέπει τα πάντα, ξεκινώντας από την αρχή.
Δεύτερον, επειδή δεν το κάνει ως ιδιώτης, αλλά ως πρόεδρος, και μάλιστα της πιο ισχυρής χώρας του κόσμου. Το μήνυμά του κυκλοφόρησε επισήμως από τον Λευκό Οίκο, όπως όλες οι επίσημες πράξεις του προέδρου. Σαφώς, κανείς δεν είναι υποχρεωμένος να κρίνει την προσωπική πίστη του Trump, αλλά η δημόσια πίστη του είναι ένα άλλο ισχυρό δεδομένο της πραγματικότητας.
Τρίτον, η δημόσια πίστη που δείχνει ο πρόεδρος είναι η χριστιανική πίστη. Οι Ηνωμένες Πολιτείες έχουν ιδρυθεί ως χριστιανική χώρα από την αρχή. Αυτό πάντοτε θέλησαν οι Αμερικανοί για τη χώρα τους. Μόνο σήμερα η χριστιανική ταυτότητα της χώρας αμφισβητείται ιδεολογικά εκ των έσω. Η χειρονομία του Trump επαναφέρει στην πραγματικότητα, ως δεδομένο, ότι οι ΗΠΑ είναι μια χριστιανική χώρα.
Τέταρτον, αυτή η πίστη παίζει δημόσιο ρόλο και δεν παραβιάζει τον κοσμικό χαρακτήρα ή τη δημοκρατία. Μια χώρα είναι σοβαρή πρωτίστως αν είναι σοβαρή σε σχέση με την πολιτιστική και θρησκευτική της ταυτότητα. Η πολιτισμική ομοιογένεια, η οποία βασίζεται επίσης στη θρησκευτική ταυτότητα, είναι η προϋπόθεση για να μπορεί κανείς να σέβεται, να υπερασπίζεται και να καλωσορίζει διαφορετικές κοινωνικές πραγματικότητες, οι οποίες δεν μοιράζονται το πλήρες δώρο της ίδιας πίστης ή της πίστης γενικώς. Στην πραγματικότητα, δεν είναι ο σχετικισμός που εγγυάται τη θρησκευτική ελευθερία, αλλά η συνειδητή θρησκευτική ταυτότητα, αφού η θρησκευτική ελευθερία δεν σημαίνει να εργαλειοποιούμε τον Θεό σύμφωνα με τα γούστα μας, αλλά να έχουμε την απαραίτητη ελευθερία για να τον λατρέψουμε εν πνεύματι και αληθεία, ερχόμενοι σε επαφή μαζί Του ως ολοκληρωμένοι άνθρωποι.
Πέμπτον, δεν μπορεί κανείς να παραβλέψει την έμφαση που δίνεται στον καθολικισμό. Σε μια χώρα που λανθασμένα θεωρείται ως “προτεσταντική”, αυτό φαίνεται περίεργο. Αλλά εκτός από το γεγονός ότι οι Καθολικοί παραμένουν η πλειοψηφία της χώρας και ότι είναι στατιστικό επόμενο ο πρόεδρος να ξεκινά από αυτούς, και στη συνέχεια να ακολουθεί τους άλλους χριστιανούς, ο Trump “γεύεται” τη γοητεία του καθολικισμού. Φυσικά, δημοσιεύοντας το μήνυμα εξ ονόματος της συζύγου του και έπειτα του δικού του, και τοποθετώντας από ευγένεια το όνομά της πριν το δικό του, και αφού η Μελάνια είναι καθολική, θα μπορούσε κανείς να ανταπαντήσει ότι το θέμα είναι απλά από ευγένεια. Αλλά εκτός από το γεγονός ότι “η σωστή παιδεία είναι ήδη το ήμισυ της αγιότητας”, όπως είπε ο Άγιος Φραγκίσκος Ξαβέριος Cabrini (1850-1917) και ότι, επομένως, είναι θεμιτό να δώσει τη θέση του πρώτα στην κυρία Μελάνια, όλα αυτά δεν είναι λίγα… Το γεγονός είναι ότι το μήνυμα της Τετάρτης των Τεφρών, ο Tραμπ δεν τον έστειλε ως single, αλλά η προεδρική οικογένεια, o Tραμπ και η σύζυγό του. Το γεγονός ότι η κα. Trump είναι καθολική είναι σημαντικό. Αυτό δεν κάνει τον Τραμπ να είναι ο δεύτερος καθολικός πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών, αλλά ούτε καταφέρνει να κρύψει το φλερτ που έχει, κατά τον ένα ή τον άλλο τρόπο, με τον καθολικισμό. Πολιτιστικό και δημόσιο φλερτ, αλλά εμείς που δεν είμαστε εξομολογητές του, και αυτό ας αφήσουμε να φανεί στη συνέχεια.
Στο τέλος αυτής της Τετάρτης των Τεφρών, λοιπόν, τι μένει; Ένα γεγονός που κανείς δεν μπορεί να υποτιμήσει. Η δημόσια διάσταση της πίστης επιστρέφει, χωρίς να ζητά άδεια ή δικαιολογία, εν μέσω ενός άγριου λαϊκισμού κι ενός σκοταδιστικού σχετικισμού. Όταν θα γραφούν τα ιστορικά της νέας χριστιανοσύνης, οι ιστορικοί του μέλλοντος σίγουρα θα επισημάνουν κάποιες σημαντικές ημερομηνίες, όπως στην Ουάσινγκτον, την Τετάρτη των Τεφρών, έτους Κυρίου 2020, ο Tραμπ μίλησε για την Τεσσαρακοστή της Καθολικής Εκκλησίας.
Μετάφραση: π.Λ.Κ
