Ο πολιτισμός του άχρηστου, αρρώστια του σημερινού
Μήνυμα του Αγίου Πατέρα του Πάπα Φραγκίσκου προς το 8ο Παγκόσμιο Κοινωνικό Φόρουμ με θέμα: "Μετανάστευση, αντίσταση, οικοδόμηση και μεταβολή". Το φόρουμ αυτό άρχισε το 2001, και είναι μία πρωτοβουλία που έχει σκοπό την αναζήτηση και την οικοδόμηση καταλλήλων κοινωνιών και προσεκτικές στη σταθερότητα όλου του κόσμου.
Για να δημιουργηθεί μια ριζική αλλαγή στις κοινωνίες είναι ανάγκη να απορρίψουμε “όλες τις αδικίες που σήμερα προσπαθούν να δικαιωθούν μέσα από τον «πολιτισμό του άχρηστου» μια «πανδημική» ασθένεια στο σύγχρονο κόσμο. Είναι το επίκεντρο του Μηνύματος του Πάπα Φραγκίσκου προς το Φόρουμ που σήμερα ολοκληρώνεται στο Μεξικό. Μία αντίδραση εξηγεί ο Πάπας Φραγκίσκος, για να δοθεί φωνή σε όποιον δεν έχει:
Αυτή η αντίδραση προτείνεται ως πρώτη πράξη δικαιοσύνης, πάνω απ’ όλα όταν καταφέρνει να δώσει φωνή σ’ αυτούς που είναι «χωρίς φωνή». Και μεταξύ αυτών είναι οι μετανάστες , οι πρόσφυγες, οι εκτοπισμένοι, που αγνοούνται, εκμεταλλεύονται, εκβιάζονται, εξ αιτίας της ένοχης σιωπής πολλών.
Όμως δεν αρκεί να καταγγελθεί η κατάσταση αυτή:
Είναι ανάγκη να εντοπιστούν οι συγκεκριμένες και εφικτές γραμμές ενός οδηγού που θα βοηθήσει στην αναζήτηση λύσεων, αποσαφηνίζοντας τους ρόλους και τις ευθύνες όλων των μερών. Στον τομέα της μετανάστευσης, η αλλαγή τρέφεται από την αντίσταση των μεταναστών, των προσφύγων, των εκτοπισμένων και να χρησιμοποιήσει τις ικανότητές και εμπνεύσεις τους για να οικοδομηθούν « κοινωνίες χωρίς αποκλεισμούς, δίκαιες και σταθερές, ικανές να αποκαταστήσουν την αξιοπρέπεια σ’ αυτούς που ζουν με μεγάλη αβεβαιότητα και δεν μπορούν να ονειρευτούν ένα καλύτερο κόσμο.
Τα θέματα του Φόρουμ
Επτά είναι οι θεματικοί άξονες που θα αντιμετωπιστούν από το Φόρουμ και που άμεσα συνδέονται με την σημερινή μετανάστευση. Ανθρώπινα δικαιώματα, σύνορα, πολιτική υπεράσπιση, γένος, καπιταλισμός, κλιματική αλλαγή, και διακρατικές δυναμικές. Λόγω αυτής της πολυπλοκότητας, ο Πάπας υπενθυμίζει τη δέσμευση της διεθνούς κοινότητας:
(…) Η διεθνής κοινότητα ασχολείται με την ανάπτυξη δύο διαδικασιών της διαβούλευσης και της διαπραγμάτευσης, στόχος των οποίων είναι η υιοθέτηση δύο παγκόσμιων συμφωνιών, η μία για μια ασφαλή, οργανωμένη και με τάξη μετανάστευση και η άλλη για τους πρόσφυγες.
20 σημεία δράσης για τις συλλογικές συμφωνίες
Για να βοηθηθεί η διαδικασία που ξεκίνησε από τη διεθνή κοινότητα, τα 20 σημεία δράσης θα συμβάλλουν στις συλλογικές συμβάσεις που ετοιμάζονται από το Παγκόσμιο Τμήμα Μεταναστών και Προσφύγων του Τμήματος για την εξυπηρέτηση αναπόσπαστης ανθρώπινης ανάπτυξης, που ιδρύθηκε από τον Πάπα Φραγκίσκο την 17η Αυγούστου 2016. Πολλά από τα 20 σημεία, όπως εξηγούνται από τον Ποντίφικα, οργανώνονται γύρω από τέσσερα ρήματα. "Συμφωνώ με τις δηλώσεις που έχουν προσυπογράψει οι οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών" για να "συμβάλω στη διαδικασία που δρομολογήθηκε από τα Ηνωμένα Έθνη ενόψει των παγκόσμιων συμφώνων". και με "τα τελικά κείμενα των ίδιων Συμβάσεων":
Τα 20 σημεία βασισμένα στα τέσσερα ρήματα θα εξασφαλίσουν την προώθηση και την ενσωμάτωση που συνοψίζουν την απάντηση στις «προκλήσεις για την πολιτική κοινότητα, την κοινωνία των πολιτών και την Εκκλησία»
Συνεργασία και διάλογος
Θεμελιώδους σημασίας για την εφαρμογή των "συστάσεων και προτάσεων που περιέχονται στα Παγκόσμια Σύμφωνα", εξηγεί και προτρέπει ο Ποντίφικας είναι η χορωδιακή συμμετοχή όλων των μερών:
Όπως για κάθε δράση παγκόσμιας εμβέλειας (…) ο συντονισμός των "προσπαθειών όλων των φορέων, ανάμεσα στους οποίους μπορούμε να είμαστε βέβαιοι ότι η Εκκλησία θα είναι πάντα παρούσα" (Ομιλία προς τους συμμετέχοντες στο Διεθνές Φόρουμ για τη Μετανάστευση και την Ειρήνη 21 Φεβρουάριος 2017). Προς το σκοπό αυτό, ελπίζω να μπορέσω να βασιστώ στη συνεργασία όλων σας και των οργανώσεων που εκπροσωπείτε σε αυτό το Φόρουμ.
Η συνεργασία, όπως διευκρινίζει περαιτέρω ο Πάπας Φραγκίσκος, είναι επίσης απαραίτητη στον τομέα της μετανάστευσης:
(…) για τη βελτίωση των διμερών και πολυμερών συμφωνιών στον τομέα της μετανάστευσης, που είναι πάντα πιο επωφελής για όλους: τους μετανάστες, τους πρόσφυγες, τους εκτοπισθέντες, εκτοπισμένα άτομα, τις οικογένειές τους, τις κοινότητές τους προέλευσης και υποδοχής των κοινωνιών. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί μόνο μέσω ενός διαφανούς, ειλικρινούς και εποικοδομητικού διαλόγου μεταξύ όλων των μερών, με σεβασμό των αντίστοιχων ρόλων και αρμοδιοτήτων τους.
Η ενθάρρυνση του Πάπα
Αναφερόμενος ιδιαίτερα στις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και των λαϊκών κινημάτων, ο Πάπας Φραγκίσκος ολοκληρώνει το Μήνυμά του επικαλούμενος την Παναγία με τον τίτλο της Παναγίας της Γουαδελούπης:
Θα ήθελα να εκμεταλλευτώ αυτή την ευκαιρία για να ενθαρρύνω τις οργανώσεις της κοινωνίας των πολιτών και των λαϊκών κινημάτων να συνεργασθούν για την κατανομή του συνόλου αυτών των σημείων της Παγκόσμιας Συμφωνίας με στόχο την προώθηση της ανθρώπινης ανάπτυξης των μεταναστών και των προσφύγων (…) Οι ίδιες οργανώσεις και κινήματα καλούνται να συμμετάσχουν και να προωθήσουν μια πιο δίκαιη κατανομή αρμοδιοτήτων όσον αφορά την παροχή βοήθειας σε αιτούντες άσυλο και πρόσφυγες. Είναι επίσης χρήσιμο για τον έγκαιρο εντοπισμό των θυμάτων εμπορίας ανθρώπων, να καταβληθεί κάθε δυνατή προσπάθεια για την απελευθέρωσή τους και την αποκατάστασή τους.
+Ν