Ο πολιτισμός της αδιαφορίας γεννά τον ολοκληρωτισμό
Στον Δυτικό κόσμο ο Πάπας επισημαίνει στη συνέχεια, ότι έχει αυξηθεί πολύ ένας άλλος πολιτισμός: αυτός της αδιαφορίας, «μια τυραννία», που προέρχεται από τον σχετικισμό:
Ο πολιτισμός της αδιαφορίας είναι ένας μη δημιουργικός πολιτισμός, που δεν σε αφήνει να αναπτυχθείς. Αντίθετα, ο πολιτισμός πρέπει πάντα να ενδιαφέρεται για τις αξίες, την ιστορία των άλλων. Και αυτός ο πολιτισμός της αδιαφορίας τείνει να αφανίσει το άτομο ως αυτόνομο ον, σκεπτόμενο, για να το υποτάξει και να το πνίξει. Να είστε προσεκτικοί με αυτόν τον πολιτισμό της αδιαφορίας. Από αυτόν προέρχονται ο ολοκληρωτισμός, ο φονταμενταλισμός και το πνεύμα της σέκτας. Και αυτό που λίγο πολύ, θα πρέπει να σκεφτούμε είναι: ένας πολιτισμός ανοιχτός, που μας επιτρέπει να κοιτάξουμε τον ξένο, τον μετανάστη, εκείνον που ανήκει σε έναν άλλο πολιτισμό ως ένα υποκείμενο που θα πρέπει να ακούσουμε, να το λάβουμε υπόψη μας και να το εκτιμήσουμε.
Διδάσκουμε την έναρξη διεργασιών όχι την κατάληψη χώρων
Για να είναι κανείς ένας καλός εκπαιδευτικός πρέπει «να θέσει όλο το κρέας επάνω στη σχάρα», λέει στη συνέχεια ο Πάπας χρησιμοποιώντας μια έκφραση της Αργεντινής που δείχνει ότι δεν αρκεί να τα δώσουμε όλα, αλλά θα πρέπει να βάλουμε στο παιχνίδι ολόκληρο τον εαυτό μας. Σε απάντηση της τρίτης ερώτησης, ενός καθηγητή Πάπας θυμίζει πράγματι ορισμένα βασικά χαρακτηριστικά για να είναι κάποιος καλός εκπαιδευτικός. Πρώτα απ’ όλα είναι απαραίτητο να προσφέρει μαρτυρία, διαφορετικά, αν δεν είναι σε θέση γι αυτό, θα πρέπει «είτε να μεταστραφεί ή να επιλέξει ένα άλλο επάγγελμα περισσότερο επιστημονικό», λέει ο Πάπας, επειδή για να διδάξεις χρειάζεσαι τη μαρτυρία. Και στη συνέχεια την στοργική καλοσύνη, την ικανότητα να χαϊδεύεις τις ψυχές με την υπομονή της πειθούς. Και πάνω απ’ όλα, να θυμάστε ότι «εκπαιδεύω σημαίνει εισάγω στη ζωή και το μεγαλείο της ζωής είναι αρχίζω διεργασίες»:
Διδάξτε στους νέους να ξεκινούν διεργασίες και να μην καταλαμβάνουν χώρους: Οι άνθρωποι που έχουν εκπαιδευτεί να καταλαμβάνουν χώρους καταλήγουν να ανταγωνίζονται για να φτάσουν σε μια θέση. Αντίθετα εκείνοι που εκπαιδεύονται ώστε να αρχίζουν διεργασίες, κάνουν παιχνίδι με τον χρόνο και όχι με τη στιγμή, όχι με το χώρο. Ο χρόνος είναι ανώτερος του χώρου. Κάνοντας παιχνίδι με τον χρόνο, ξεκινάω διεργασίες.
Οι νέοι προχωρούν όχι μόνοι τους αλλά σε ομάδα
Τέλος, απαντώντας στην ερώτηση μιας μητέρας, ο Πάπας προτρέπει πάνω απ’ όλα να βρισκόμαστε κοντά στα μικρά παιδιά. Στους νέους οφείλουμε πράγματι να διδάξουμε τον τρόπο να πορεύονται όχι μόνοι τους αλλά σε ομάδα, «αφήστε τους να πέσουν, ώστε να μάθουν, αλλά θα ξέρουν ότι η πτώση δεν αποτελεί αποτυχία». Είναι μια δοκιμασία της ζωής και επομένως πρέπει να τους βοηθήσουμε να ξανασηκωθούν. Και αυτή είναι η μοναδική στιγμή που επιτρέπεται να κοιτάξουμε κάποιον από ψηλά. Βασικό είναι να υπάρχει πάντα η κοινότητα, η ομάδα, οι φίλοι που υποστηρίζουν ο ένας τον άλλο. Στη συνέχεια, απευθυνόμενος προς τους εκπαιδευτικούς είπε ότι όταν οι νέοι της τελευταίας τάξης φεύγουν οριστικά, και κυρίως προς τους γονείς όταν τα παιδιά παντρεύονται, ο Πάπας υπενθυμίζει αυτό που οι ψυχολόγοι αποκαλούν ως «σύνδρομο της άδειας φωλιάς». «Μη φοβάστε τη μοναξιά», είναι μια γόνιμη μοναξιά, υποστηρίζει ο Πάπας, επειδή τα παιδιά φτιάχνουν άλλες φωλιές, πολιτιστικές, επιστημονικές, κοινωνικές. «Η φωλιά της οικογένειας θα γεμίσει με τα εγγόνια», καταλήγει ο Πάπας τελειώνοντας αυτή την έντονη ομιλία, προσευχόμενος μαζί με τους παρευρισκόμενους.
Μετάφραση: ρφ
