Ο Ιησούς αποκαλύπτει όσους καταπιέζουν τους αδύναμους και παραμένει στο πλευρό των τελευταίων

Κατά την απαγγελία του Angelus, ο Πάπας μας προτρέπει να προσφέρουμε τους εαυτούς μας  «ταπεινά και γενναιόδωρα» στον Κύριο και τους άλλους και τονίζει ότι ο Ιησούς αποκαλύπτει τη στάση ανωτερότητας που εκδηλώνεται ακόμη και για θρησκευτικούς λόγους. Στη συνέχεια υπενθυμίζει την αγιοποίηση του πατέρα Teodoro Illera del Olmo και των 15 συναδέλφων μαρτύρων, η οποία έγινε χθες στη Βαρκελώνη και ανακοινώνει τη δεύτερη Παγκόσμια Ημέρα για τους φτωχούς

Ο Θεός είναι «με το μέρος των τελευταίων», να δίνουμε «στον Κύριο και στους αδελφούς μας όχι κάτι από εμάς, αλλά εμάς τους ίδιους», μέσα από μια «ταπεινή και γενναιόδωρη» προσφορά. Αυτή ήταν η προτροπή του Πάπα, την Κυριακή κατά το Angelus, σχολιάζοντας το Ευαγγέλιο του Μάρκου εκείνης της ημέρας το οποίο επικεντρώνεται σε δύο αντίθετες φιγούρες, του γραμματέα και της χήρας η οποία παρόλη τη φτώχεια της, προσφέρει ό,τι έχει.

Ο Θεός είναι  με το μέρος των τελευταίων

Ο πρώτος, εξηγεί ο Φραγκίσκος, αντιπροσωπεύει «τα σημαντικά άτομα, τους πλουσίους, αυτούς που επηρεάζουν την ζωή των ανθρώπων», το άλλο πρόσωπο δείχνει «τους τελευταίους, τους φτωχούς, τους αδύναμους». Η «αποφασιστική» κρίση του Ιησού προς τους γραμματείς, προσθέτει ο Πάπας, δεν αφορά ολόκληρη την κατηγορία, αλλά αναφέρεται σε εκείνους που «καμαρώνουν για την κοινωνική θέση τους», «υπερηφανεύονται» για τον τίτλο του «κυρίου», τους αρέσει να είναι «σεβαστοί» και «κατέχουν τα καλύτερα πόστα». Αυτό που είναι «χειρότερο» – σημειώνει ο Ποντίφικας – «είναι ότι η υπεροπτικότητά  τους είναι πάνω από όλα θρησκευτικού χαρακτήρα, επειδή προσεύχονται «για μεγάλο χρονικό διάστημα για  να τους δουν» και χρησιμοποιούν τον Θεό για να θεωρούνται ως οι υπερασπιστές του νόμου του». Μια στάση «ανωτερότητας και ματαιοδοξίας», παρατηρεί επίσης ο Πάπας, που τους οδηγεί «στην περιφρόνηση όσων μετράνε ελάχιστα ή βρίσκονται σε μειονεκτική οικονομική θέση», όπως ακριβώς οι χήρες.

Ο Ιησούς αποκαλύπτει αυτόν τον διεστραμμένο μηχανισμό: καταγγέλλει την καταπίεση των αδύναμων που έγινε με βάση θρησκευτικού κινήτρου, λέγοντας σαφώς ότι ο Θεός είναι με το μέρος των τελευταίων.

Η πλήρης προσφορά του εαυτού μας

Ένα μάθημα που προσφέρεται από τον Ιησού στους μαθητές μέσω «ενός ζωντανού παραδείγματος», την φτωχή χήρα, «της οποίας η κοινωνική θέση – φανερώνει ο Φραγκίσκος – ήταν άνευ σημασίας, αφού στερούταν συζύγου ο οποίος θα μπορούσε να υπερασπιστεί τα δικαιώματά της», επομένως «εύκολη λεία» των αδίστακτων πιστωτών.

Αυτή η γυναίκα, που πηγαίνει να καταθέσει στο θησαυροφυλάκιο του ναού μόνο δύο νομίσματα, ό,τι της έχει απομείνει, κάνει την προσφορά της προσπαθώντας να περάσει απαρατήρητη, σχεδόν ντροπιασμένη. Αλλά, ακριβώς μέσα από αυτή την ταπεινότητα, εκτελεί μια πράξη σπουδαίας σημασίας, θρησκευτικής και πνευματικής σημασίας. Αυτή η χειρονομία η γεμάτη από θυσία δεν ξεφεύγει από το προσεκτικό βλέμμα του Ιησού, ο οποίος πράγματι βλέπει σε αυτή να λάμπει η ολοκληρωτική προσφορά του εαυτού της στην οποία επιθυμεί να εκπαιδεύσει τους μαθητές του.

Ο Θεός μετρά την ποιότητα

Η διδασκαλία του Ιησού, συνεχίζει ο Πάπας, βοηθά στην ανάκτηση του «ουσιώδους» της ζωής μας και «ενισχύει μια συγκεκριμένη και  καθημερινή σχέση με τον Θεό».

Ο ζυγός του Κυρίου είναι διαφορετικός από τον δικό μας. Εκείνος ζυγίζει διαφορετικά τα άτομα και τις χειρονομίες τους: Ο Θεός δεν μετρά την ποσότητα αλλά την ποιότητα, ψάχνει την καρδιά, εξετάζει την καθαρότητα των προθέσεων. Αυτό σημαίνει ότι η «προσφορά μας» στον Θεό κατά την προσευχή και στους άλλους κατά τη φιλανθρωπία, θα πρέπει πάντα να αποφεύγει την τυπολατρία και τον φορμαλισμό, καθώς και τη λογική του υπολογισμού, και θα πρέπει να είναι μια έκφραση χωρίς αντάλλαγμα, όπως έκανε ο Ιησούς με μας: μας έσωσε χωρίς αντάλλαγμα, δεν μας έκανε να πληρώσουμε για τη λύτρωσή μας. Μας έσωσε χωρίς αντάλλαγμα. Και εμείς, οφείλουμε να πράττουμε χωρίς να περιμένουμε αντάλλαγμα.

Απαλλασσόμαστε από τα περιττά

Η φτωχή και γενναιόδωρη χήρα υποδεικνύεται από τον Ιησού ως «πρότυπο χριστιανικής ζωής προς μίμηση».

Δεν γνωρίζουμε το όνομά της, αλλά γνωρίζουμε την καρδιά της – θα την συναντήσουμε στον Ουρανό και θα πάμε να την χαιρετήσουμε, σίγουρα -, και αυτό είναι που μετράει ενώπιον του Θεού. Όταν μπαίνουμε στον πειρασμό από επιθυμία να δείχνουμε και να υπολογίζουμε τις πράξεις αλτρουισμού που κάνουμε, όταν μας ενδιαφέρει πολύ αυτό που βλέπουν οι άλλοι και – επιτρέψτε μου τη λέξη – όταν κάνουμε «τα παγώνια», ας σκεφτούμε αυτή τη γυναίκα. Θα μας κάνει καλό: Θα μας βοηθήσει να απαλλαγούμε από τα περιττά για να οδηγηθούμε σε αυτό που πραγματικά έχει αξία, και να παραμείνουμε ταπεινοί.

Οι αγιοποιήσεις και η Παγκόσμια Ημέρα των Φτωχών

Αμέσως μετά από την προσευχή προς την Παναγία, ο Φραγκίσκος υπενθυμίζει την χθεσινή αγιοποίηση του Πατέρα Teodoro Illera del Olmo και των 15 συντρόφων μαρτύρων, που έγινε στη Βαρκελώνη, «οι οποίοι σκοτώθηκαν για την πίστη τους, σε διαφορετικούς τόπους και ημερομηνίες, κατά τη διάρκεια του πολέμου και των θρησκευτικών διώξεων του περασμένου αιώνα στην Ισπανία». Πρόκειται, λέει ο Πάπας, για «θαρραλέους μάρτυρες» του Κυρίου. Στη συνέχεια ανακοινώνει ότι την ερχόμενη Κυριακή θα εορτασθεί η Δεύτερη Παγκόσμια Ημέρα των φτωχών, με πολλές πρωτοβουλίες «ευαγγελισμού, προσευχής και κοινού μοιράσματος». Ακόμη και στην Πλατεία του Αγίου Πέτρου, πληροφορεί ο Πάπας, «έχει συσταθεί μια μονάδα υγειονομικής περίθαλψης η οποία για μια εβδομάδα θα προσφέρει φροντίδα σε όσους αντιμετωπίζουν δυσκολίες».

Εύχομαι αυτή η Παγκόσμια Ημέρα να μας ενθαρρύνει να δώσουμε μεγαλύτερη προσοχή στις ανάγκες των τελευταίων, των περιθωριοποιημένων, των πεινασμένων.

Μετάφραση: ρφ