Εκπαιδευτική επίσκεψη των μαθητών  του Μαυρογένειου ΕΠΑΛ Σάμου  στoν καθολικό ναό Σάμου

Στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος « Εναλλακτικές μορφές τουρισμού στη Σάμο»  οι μαθητές της Β΄ τάξης  του τομέα  Οικονομίας και Διοίκησης του Μαυρογένειου ΕΠΑΛ Σάμου πραγματοποίησαν εκπαιδευτική επίσκεψη στην Καθολική  Εκκλησία της Σάμου την Παρασκευή 10/2/2017.

Σκέψεις  και ερωτήσεις των μαθητών

Πόσες φορές έχουμε περάσει έξω από το κιτρινωπό, ξεχωριστό και ιδιαίτερο σε αρχιτεκτονική κτίριο στην προκυμαία της πόλης μας και δεν αναρωτηθήκαμε τι να κρύβει άραγε μέσα του.. Στην εξωτερική πλευρά  βρίσκεται ένα  μεγάλο κινέζικοo κατάστημα και ακριβώς δίπλα του ένα ουζερί……

Μα είναι δυνατόν, εδώ, να υπάρχει καθολική εκκλησία; 

Πολλοί μαθητές κάτι είχαν ακούσει από συγγενικά τους πρόσωπα και άλλοι έμεναν απλά με την απορία.

Ψάξαμε στο διαδίκτυο αλλά δεν βρήκαμε στοιχεία για την ιστορία του κτιρίου, βρήκαμε το  τηλέφωνο και κατόπιν επικοινωνίας κλείσαμε ραντεβού να επισκεφτούμε το ναό την Παρασκευή 10 Φλεβάρη.

Ίσως για τους περισσότερους να περνάει απαρατήρητη, αλλά δίπλα στα μαγαζιά υπάρχει μια μικρή πόρτα που με εσωτερικό διάδρομο μας οδηγεί στην μικρή εκκλησία της Μεταστάσεως της Θεοτόκου.. Ξετυλίγοντας, λοιπόν  το κουβάρι της ιστορίας σας παρουσιάζουμε  όσα  ακούσαμε και σημειώσαμε από τον κ. Μάριο Φώσκολο βοηθό του εφημέριου της εκκλησίας..

ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΚΑΘΟΛΙΚΗΣ ΕΚΚΛΗΣΙΑΣ ΣΑΜΟΥ «ΦΡΑΓΚΟΚΛΗΣΙΑ»

Το κτίσμα κατασκευάστηκε το 1901 και λειτούργησε ως μοναστήρι  των «μοναχών της Ιεραποστολής της Αφρικής» με την έγκριση του καθολικού Επισκόπου Χίου, στην οποία υπάγεται μέχρι σήμερα. Έτσι εξηγείτε γιατί στη θέση του κτιρίου δεν είναι χτισμένος μόνο ένας καθολικός ναός, με την αρχιτεκτονική που γνωρίζουμε,  αλλά υπάρχει ένας μικρός ναός και λοιποί χώροι, οι οποίοι εξυπηρετούσαν  τις ανάγκες του μοναστηριού. Είναι αφιερωμένη στην Μετάσταση της Θεοτόκου και γιορτάζει τον Δεκαπενταύγουστο. 

Σκοπός για τον οποίο χτίστηκε το μοναστήρι ήταν να εξυπηρετεί τους καθολικούς Χριστιανούς του νησιού, τόσο  τους μόνιμους όσο και τους  περαστικούς,  αλλά και τους περιηγητές και εμπόρους που έφθαναν στη Σάμο, λόγω των εμπορικών δεσμών με τις πόλεις στ’ απέναντι παράλια  Μ. Ασίας και ιδιαίτερα τη Σμύρνη .

Οι καθολικοί μοναχοί που ζούσαν σε αυτό το μοναστήρι εκτός από την πνευματική τροφή που προσέφεραν στους Καθολικούς χριστιανούς,  προσπάθησαν να αναπτύξουν και δεσμούς με τους ντόπιους κατοίκους του νησιού.

Στο κεντρικό κτίριο του μοναστηριού ζούσαν οι μοναχοί, οι  οποίοι ασχολήθηκαν με την παραγωγή ειδικού κρασιού το οποίο, στέλνονταν σε όλες τις καθολικές Εκκλησίες της Ευρώπης για την τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Μια συνεργασία που υπάρχει μέχρι και σήμερα, μετά την έγκριση του Καθολικού Αρχιεπισκόπου μέσω της Ένωσης Οινοποιητικών Συνεταιρισμών Σάμου.

Στην πορεία των χρόνων το μοναστήρι άρχισε να παρακμάζει. με αποτέλεσμα το έτος 1970, ο τελευταίος μοναχός Γάλλος Φραγκίσκος Γκαγιού, να προχωρήσει στην πώληση του κτιρίου του Μοναστηριού σε δύο οικογένειες  που κατάγονταν από τη Σάμο, την οικογένεια Ζεριζιάν και την οικογένεια Τζουτζάκη, ενώ το Ναό τον δώρισε στην Καθολική Επισκοπή της Χίου. Ο ίδιος επέστρεψε πίσω στην γενέτειρά του, την   Γαλλία.

Στην επισκοπή της Χίου δωρίστηκε μόνο ο ναός και ένας  μικρός και ελαχίστων τετραγωνικών βοηθητικός χώρος, που χρησιμοποιείται ως σήμερα ως σκευοφυλάκιο και βρίσκεται στην αριστερή πλευρά του ιερού. Αξιοσημείωτο είναι ότι και η στέγη του ναού  δεν του ανήκει.!!!!

Κατά το έτος 1999 υπήρξε μια συνεργασία του Αρχιεπισκόπου με τους ιδιώτες ιδιοκτήτες του κτιρίου,  όπου υπήρξε μια σημαντική συμφωνία. Αποφασίστηκε να γίνει μια οριζόντια διανομή της ιδιοκτησίας του κτιρίου.

– Στην Εκκλησία περιήλθε το 20% του κτιρίου που αποτελείται: 

από το ναό, το μικρό σκευοφυλάκιο και τη Σοφίτα., η οποία έχει μετατραπεί σ' ένα δωμάτιο για τη φιλοξενία του ιερέα, ο οποίος έρχεται  να λειτουργήσει και μία αίθουσα πολλαπλής χρήσης για εκατό περίπου άτομα.

– το υπόλοιπο 80% του κτιρίου ανήκει στις δυο ιδιοκτήτριες οικογένειες

Το 2000 ξεκίνησαν οι εργασίες ανακαίνισης του ναού, όπου και ολοκληρώθηκαν το 2004. Ο Ναός άρχισε να λειτουργεί περιστασιακά, δηλαδή το χειμώνα μια (1) φορά το μήνα και δύο (2) φορές τον μήνα ο καλοκαίρι. Όμως, από το Μάρτιο του 2016, ο Ναός παραμένει ανοιχτός καθημερινά από τις 10.00 π.μ – 6:00 μ.μ . Ενώ η Θεία Λειτουργία τελείται δύο (2) φορές τον μήνα.

Στη Σάμο αριθμούν πάνω από 200 μόνιμοι καθολικοί κάτοικοι. Στον ιερό Ναό τελούνται τα Μυστήρια τόσο για τους ντόπιους, όσο και για τους καθολικούς επισκέπτες του νησιού.

Μάλιστα, στη διάρκεια του καλοκαιριού, ο αριθμός των Καθολικών Χριστιανών αυξάνεται στο νησί, εξαιτίας ότι πολλοί τουρίστες χρησιμοποιούν τη Σάμο ως πέρασμα από και προς την Τουρκία,  και στο γεγονός ότι, πολλοί τουρίστες που κάνουν διακοπές στο νησί προέρχονται από χώρες της Δυτικής και Βόρειας Ευρώπης, οι οποίοι είναι Καθολικοί.

Έτσι η ύπαρξη και η λειτουργία της καθολικής εκκλησίας στο νησί συμβάλλει στην τουριστική ανάπτυξη του νησιού. Δίνοντας την ευκαιρία στους Καθολικούς χριστιανούς να κάνουν διακοπές σε ελληνικό νησί και να έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθήσουν παράλληλα, την Κυριακάτικη Θεία Λειτουργία.

Παρόλο τις ελάχιστες οικονομικές δυνατότητες της, η Καθολική Εκκλησία Σάμου προσπαθεί να διατηρεί το ναό σε καλή κατάσταση, και προσπαθεί να συμβιώσει αρμονικά με την Ορθόδοξη τοπική Εκκλησία.

Οι μαθητές μας είχαν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά πως είναι μια καθολική εκκλησία, έμαθαν για τον τρόπο που τελούνται τα μυστήρια και  η θεία λειτουργία, στην Καθολική Εκκλησία. Τέλος ταξίδεψαν μέσα στο χρόνο μαθαίνοντας πως δημιουργήθηκε η καθολική εκκλησία στη Σάμο, και ποια ήταν η ιστορία της και η προσφορά της στην τοπική κοινωνία του νησιού μας.