Ο Μητροπολιτικός μας Ναός της Υπαπαντής του Κυρίου στη Νάξο
Στο κέντρο του ιερού υπάρχει η περίλαμπρος εικόνα της βρεφοκρατούσας Παναγίας, Παναγία η Ελεούσα. Η εικόνα αυτή είναι απο τις παλαιότερες στον ελληνικό χώρο και ίσως η μοναδική που παρουσιάζει την Παναγία ολόσωμη, κρατώντας Χριστό. Οι αρχαιολόγοι την ανάγουν στον 11 με 12 αιώνα, αλλά η παράδοση στην περίοδο της εικονομαχίας, ειναι απο τις λεγόμενες επιπλέουσες εικόνες. Φέρεται να έφθασε στη Νάξο με τα ρεύματα της θάλασσας απο την πόλη Νικομήδεια στα Δαρδανέλλια. Είναι δε διπλή, απο την πίσω πλευρά υπάρχει η εικόνα του Ιωάννου του Πρόδρομου. Η εικόνα βρισκόταν πάντοτε σε αυτή τη θέση, αλλα καλυμμένη από νεώτερη στρώση και απο επάνω με ασήμι, μεχρι τα πόδια του Ιησού Χριστού. Χάρη στην επιμονή του Εφημέριου π. Εμμανουήλ Ρεμούνδου και την εργασία Ομάδας Συντηρητών απο το Βυζαντινό Μουσείο Αθηνών με επικεφαλής τον κ. Στάυρο Μπαλτογιάννη, η παλαιά εικόνα αποκαλύφθηκε στα 1970 και τοποθετήθηκε σε απλή κορνίζα περιστρεφόμενη για να μπορεί κανείς να θαυμάζει και την πίσω εικόνα.

Το τρίτο κλίτος το ιερό παρουσιάζει τον Εσταυρωμένο, κάτωθεν την Μαγδαληνή, δεξία και αριστέρα την Παναγία και τον Άγιο Ιωάννη, και πάνω απο την εικόνα ένα τρίγωνο που παρουσιάζει τον Πατέρα και το Άγιο Πνεύμα. Η εικόνα είναι φτιαγμένη από λαικό ζωγράφο. Είναι η παλαιότερη και δη του 16ου αιώνα. Πάνω απο αυτή υπήρχε άλλη εικόνα, της Αγίας Θεοκτίστης, απο τη Λέσβο, και αυτή από λαικό ζωγράφο, του 16ου αιώνα. Παρουσιάζει την όλη ζωή της Αγίας, η οποία ζούσε ασκητικά κοντά στο Ναό της Καταπολιανής της Πάρου. Μπροστά από αυτήν την εικόνα υπήρχε και τρίτη εικόνα και αυτή της Αγίας Θεοκτίστης, αλλά πολύ νεότερη, με πολύ έντονα χρώματα, αντίγραφο εικόνας της Μαγδαληνής του Murillo, όπως φανερώνει και σχετική επιγραφή στο πίσω μέρος, πλην ενός σημείου στο δεξιό μέρος που δείχνει την Καταπολιανή της Πάρου,το λιμάνι και μερικούς λόφους. Τα δύο αυτά έργα της Θεοκτίστης έχουν αποσπαστεί και βρίσκονται σήμερα στο κεντρικό κλίτος της Μητρόπολης.

Στο Ναό φυλάσσεται επίσης μια άλλη αξιόλογη βυζαντινή εικόνα της Παναγίας της Γαλακτοτροφούσας, ένα απο τα σπάνια δείγματα είκονας που δείχνει τον Χριστό να θηλάζει. Ένα αλλο παλαιό στοιχείο στο Ναό είναι το κιονόκρανο στο κεντρικό κλίτος μέσα στο οποίο υπάρχει το αγίασμα. Εξωτερικά του Ναού, η πρόσοψη και το κωδωνοστάσιο επενδύθηκαν το 1963 από Τηνιακό μάρμαρο από τον Ιωάννη Φιλιπότη. Αρχικα το κωδωναστάσιο είχε το Ναξιακό σχήμα με 4 καμάρες και μετατράπη αργότερα σε πύργο.




