Μην ντρέπεστε να προσευχηθείτε,
ο Θεός θα ανταποκριθεί
«Σε σένα θα κράξω, Κύριε, φρούριό μου· μη σιωπήσεις σε μένα· μήποτε σιωπήσεις σε μένα, και εξομοιωθώ με εκείνους που κατεβαίνουν στον λάκκο.
Άκουσε τη φωνή των δεήσεών μου, όταν κράζω σε σένα, όταν υψώνω τα χέρια μου προς τον ναό σου τον άγιο.».
Ο ψαλμός 28 αποτελεί την εισαγωγή της κατήχησης του Πάπα Φραγκίσκου, κατά την γενική ακρόαση, ως συνέχεια για την προσευχή, με θέμα «η προσευχή ικεσίας»
Μέσα από την προσευχή και το αίτημα για «το καθημερινό ψωμί»
Ο αίνος και η ικεσία, επιβεβαιώνει ο Πάπας, αποτελούν τα δύο στοιχεία που βρίσκουν θέση μέσα στη χριστιανική προσευχή, μια προσευχή που εκφράζει πλήρως την ανθρωπότητά μας. Ένα παράδειγμα είναι και το Πάτερ Ημών όπου «παρακαλούμε τον Θεό για τα υψηλότερα δώρα: τον αγιασμό του ονόματός του μεταξύ των ανθρώπων, την έλευση της βασιλείας του, την εκπλήρωση της θέλησής του για το καλό του κόσμου». Αλλά με την οποία ζητάμε επίσης «τα απλούστερα και πιο κοινά δώρα, όπως το καθημερινό ψωμί, που σημαίνει επίσης υγεία, σπίτι, εργασία», καθώς και τη συγχώρεση των αμαρτιών μας, τη βοήθεια για τους πειρασμούς και την απελευθέρωσή μας από το κακό.
Επίγνωση των ορίων μας
Η Κατήχηση, παρατηρεί ο Φραγκίσκος, υπογραμμίζει ότι μέσω της αίτησής μας εκφράζουμε την συνειδητοποίηση ότι είμαστε παιδιά του Θεού, μόλις πέσει η ψευδαίσθηση της αυτάρκειας, αναγνωρίζουμε ότι Τον χρειαζόμαστε, και ότι ο απώτερος στόχος δεν είναι ο εαυτό μας. Και ο Πάπας συνεχίζει:
Όλοι βιώνουμε, κάποια στιγμή της ύπαρξής μας, στιγμές μελαγχολίας, μοναξιάς.
Η Βίβλος δεν ντρέπεται να δείξει την ανθρώπινη κατάσταση που χαρακτηρίζεται από ασθένεια, αδικίες, προδοσία των φίλων ή απειλή των εχθρών. Μερικές φορές, φαίνεται ότι όλα καταρρέουν, ότι η μέχρι τώρα ζωή υπήρξε μάταια. Και σε αυτές τις καταστάσεις – όταν φαίνεται ότι όλα καταρρέουν – όταν φαίνεται ότι δεν υφίσταται διέξοδος, υπάρχει μόνο μια διέξοδος: η κραυγή, η προσευχή: «Κύριε, βοήθησέ με!». Η προσευχή ανοίγει διόδους φωτός ακόμη και στα πιο πυκνά σκοτάδια. «Κύριε βοήθησέ με». Αυτό ανοίγει: ανοίγει τον δρόμο, ανοίγει την πορεία.
Όλη η δημιουργία προσεύχεται μαζί μας
Αλλά «δεν είμαστε οι μόνοι που προσευχόμαστε – παρατηρεί ο Πάπας – κάθε τμήμα της δημιουργίας φέρει εγγεγραμμένη την επιθυμία του Θεού». Και παραθέτει τα λόγια του Αγίου Παύλου ο οποίο έγραψε: «Όλη η δημιουργία στεναχωριέται και υποφέρει από τις οδύνες του τοκετού μέχρι σήμερα». Καθώς επίσης και μια ποιητική έκφραση από τον Τερτυλλιανό: «Προσεύχεται κάθε όν της δημιουργίας, προσεύχονται τα ζώα και τα θηρία και γονατίζουν (…). Ακόμη και τα πουλιά, μόλις απογειωθούν, ανεβαίνουν προς τον ουρανό και απλώνουν τα φτερά τους σαν να ήταν χέρια σε σχήμα σταυρού, φωνάζοντας κάτι που μοιάζει με προσευχή» (De oration, XXIX). Ο Πάπας Φραγκίσκος διευκρινίζει: όλη η Δημιουργία προσεύχεται, «αλλά εμείς είμαστε οι μόνοι που προσευχόμαστε συνειδητά, που γνωρίζουμε ότι απευθυνόμαστε στον Πατέρα, και που ξεκινάμε διάλογο με τον Πατέρα.
Και ο Φραγκίσκος συνεχίζει:
Επομένως, δεν πρέπει να σκανδαλιζόμαστε εάν αισθανόμαστε την ανάγκη να προσευχηθούμε, δεν πρέπει να ντρεπόμαστε. Και κυρίως όταν έχουμε ανάγκη, να ζητάμε. Ο Ιησούς μιλώντας για έναν ανέντιμο άνδρα, που έπρεπε να λογαριαστεί με τον αφέντη του, ανέφερε το εξής: «Ντρέπομαι να ζητάω». Και πολλοί από εμάς έχουμε αυτό το συναίσθημα: ντρεπόμαστε να ζητήσουμε. Να ζητήσουμε βοήθεια, να ζητήσουμε κάτι από κάποιον ώστε να μας βοηθήσει, να επιτύχουμε έναν στόχο, και επίσης ντρεπόμαστε να ζητήσουμε από τον Θεό. «Όχι αυτό δεν μπορεί να γίνει». Μην ντρέπεστε να προσευχηθείτε. «Κύριε, χρειάζομαι αυτό», «Κύριε, βρίσκομαι σε αυτή τη δύσκολη κατάσταση», «Βοήθησέ με!»: η κραυγή, η κραυγή της καρδιάς προς τον Θεό που είναι Πατέρας. Και επίσης, να το κάνουμε και κατά τις ευτυχισμένες στιγμές, όχι μόνο κατά τις άσχημες στιγμές, αλλά και κατά τη διάρκεια των ευτυχισμένων, να ευχαριστούμε τον Θεό για κάθε τι που μας έχει δώσει και που δεν παίρνει τίποτα ως αντάλλαγμα: τα πάντα είναι χάρη. Οφείλουμε να το μάθουμε αυτό. Ο Κύριος πάντα μας δίνει, πάντα, και όλα είναι χάρη, τα πάντα.
Καμιά κραυγή δεν παραμένει χωρίς να εισακουστεί
Ο Πάπας Φραγκίσκος κάνει μια σκέψη: εάν είναι επίσης δυνατό να φτάσει κάποιος να μην πιστεύει στο Θεό, είναι δύσκολο να μην πιστεύουμε στην προσευχή, επειδή «αυτή απλά υπάρχει», είναι μια εσωτερική φωνή που αργά ή γρήγορα κάνει να εισακουστούμε. Και ο Θεός θα ανταποκριθεί στην κραυγή μας, αναφέρει ο Πάπας, δεν υπάρχει προσευχή που δεν εισακούγεται:
Η Βίβλος το επαναλαμβάνει αμέτρητες φορές: Ο Θεός ακούει την κραυγή εκείνων που τον επικαλούνται. Ακόμα και όλα αυτά που τα ζητάμε ψελλίζοντας, εκείνα που παραμένουν στο βάθος της καρδιάς μας, τα οποία ντρεπόμαστε να εκφράσουμε, ο Πατέρας τα ακούει και επιθυμεί να μας χορηγήσει το Άγιο Πνεύμα, που ζωντανεύει κάθε προσευχή και μεταμορφώνει τα πάντα (…). Αδελφοί και αδελφές, στην προσευχή πάντα τίθεται το θέμα της υπομονής, πάντα, να αντέχουμε την αναμονή. Αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στην περίοδο της Παρουσίας, μια εποχή κατά την οποία συνήθως περιμένουμε. Βρισκόμαστε σε αναμονή των Χριστουγέννων. Βρισκόμαστε σε αναμονή. Αυτό φαίνεται καλά. Όμως και όλη η ζωή μας είναι μια αναμονή. Και η προσευχή μας βρίσκεται σε αναμονή, επειδή ξέρουμε ότι ο Κύριος θα απαντήσει.
Σε αναμονή: αυτό είναι η προσευχή
Ο Πάπας Φραγκίσκος επιμένει στο θέμα της αναμονής και σε σχέση με την περίοδο της Παρουσίας την οποία βιώνουμε. Αλλά ο Κύριος, επισημαίνει, έρχεται πάντα, εξαρτάται από εμάς εάν θα δεχθούμε την παρουσία του. Ο Φραγκίσκος ολοκληρώνει την ομιλία του με μια πρόσκληση:
Ας μάθουμε να περιμένουμε. Να περιμένουμε τον Κύριο. Ο Κύριος έρχεται να μας επισκεφτεί, όχι μόνο κατά τη διάρκεια των σπουδαίων εορτών – των Χριστουγέννων, του Πάσχα-, αλλά ο Κύριος μας επισκέπτεται καθημερινά μέσα στην καρδιά μας, εφόσον εμείς περιμένουμε. Και πολλές φορές, δεν συνειδητοποιούμε ότι ο Κύριος βρίσκεται κοντά, ότι χτυπά στην πόρτα μας για να τον αφήσουμε να περάσει. «Φοβάμαι τον Θεό όταν περνά», έλεγε ο άγιος Αυγουστίνος, «φοβάμαι ότι περνά και δεν τον αντιλαμβάνομαι». Και ο Κύριος περνά, ο Κύριος έρχεται, ο Κύριος χτυπά την πόρτα. Αλλά εάν τα αυτιά σου κατακλύζονται από άλλους θορύβους, δεν θα ακούσεις το κάλεσμα του Κυρίου.
Μετάφραση: ρφ