Μια εγκύκλιος επιστολή με τίτλο: «Fratelli tutti» «Όλοι Αδελφοί»
«Fratelli tutti» είναι ο τίτλος που ο Πάπας επέλεξε για την νέα εγκύκλιο επιστολή του η οποία θα είναι αφιερωμένη, όπως διαβάζουμε στον υπότιτλο, στην «αδελφοσύνη» και στην «κοινωνική φιλία». Ο πρωτότυπος τίτλος στα ιταλικά θα παραμείνει ως έχει – και επομένως χωρίς μετάφραση – σε όλες τις γλώσσες στις οποίες θα δημοσιευθεί το έγγραφο. Όπως είναι γνωστό, οι πρώτες λέξεις της νέας «γραπτής οδηγίας» (αυτή είναι η έννοια της λέξης «εγκύκλιος») εμπνέονται από τον σπουδαίο άγιο της Ασίζης του οποίου ο Πάπας επέλεξε το όνομα.
Περιμένοντας να μάθουμε το περιεχόμενο αυτού του μηνύματος που ο διάδοχος του Πέτρου σκοπεύει να απευθύνει σε ολόκληρη την ανθρωπότητα και το οποίο θα υπογράψει στις 3 Οκτωβρίου στον τάφο του αγίου, τις τελευταίες ημέρες έχουμε παρευρεθεί σε συζητήσεις αναφορικά με το μοναδικό στοιχείο, δηλαδή τον τίτλο και τη σημασία του. Δεδομένου ότι πρόκειται για μια φράση του Αγίου Φραγκίσκου (η οποία βρίσκεται στο έργο του Ammonizioni, 6, 1:FF 155), ο Πάπας προφανώς δεν την τροποποίησε. Αλλά θα ήταν παράλογο να πιστεύουμε ότι ο τίτλος, στη διατύπωσή του, περιέχει οποιαδήποτε πρόθεση να αποκλείσει από τους αποδέκτες τους περισσότερους από τους μισούς ανθρώπους, δηλαδή τις γυναίκες.
Αντιθέτως, ο Φραγκίσκος επέλεξε τα λόγια του αγίου της Ασίζης για να εγκαινιάσει έναν προβληματισμό που έχει μεγάλη σχέση με την αδελφοσύνη και την κοινωνική φιλία και ως εκ τούτου έχει την πρόθεση να απευθυνθεί προς όλες τις αδελφές και τους αδελφούς, σε όλους τους άντρες και τις γυναίκες καλής θέλησης που κατοικούν στη γη. Σε όλους, με έναν τρόπο που συμπεριλαμβάνει όλους και δεν αποκλείει ποτέ, κανέναν. Ζούμε σε μια εποχή που χαρακτηρίζεται από πολέμους, φτώχεια, μεταναστεύσεις, κλιματική αλλαγή, οικονομικές κρίσεις, πανδημία: αναγνωρίζοντας ότι είμαστε αδελφοί και αδελφές, αναγνωρίζουμε ως αδελφό μας και αδελφή μας όσους συναντάμε και για τους χριστιανούς, η αναγνώριση του προσώπου του Ιησού σε όσους υποφέρουν, αποτελεί έναν τρόπο επιβεβαίωσης της αμετάκλητης αξιοπρέπειας κάθε ανθρώπου ο οποίος έχει δημιουργηθεί κατ’ εικόνα του Θεού. Είναι επίσης ένας τρόπος για να μας υπενθυμίσει ότι από τις σημερινές δυσκολίες δεν θα μπορέσουμε να βγούμε ποτέ μόνοι, ο ένας εναντίον του άλλου, ο Βόρειος εναντίον του Νότιου κόσμου, οι πλούσιοι εναντίον των φτωχών. Ή διχασμένοι από οποιαδήποτε άλλη διαφορά που δημιουργεί αποκλεισμούς.
Στις 27 Μαρτίου, εν μέσω της πανδημίας, ο επίσκοπος της Ρώμης προσευχήθηκε για τη σωτηρία όλων σε μια άδεια από κόσμο πλατεία του Αγίου Πέτρου, κάτω από την βροχή που έπεφτε, συνοδευόμενος μόνο από το γεμάτο θλίψη βλέμμα του Εσταυρωμένου του San Marcello καθώς και από εκείνο το γεμάτο αγάπη, της Maria Salus Populi Romani. «Με την καταιγίδα – είχε πει ο Φραγκίσκος – έπεσαν τα στερεότυπα με τα οποία μεταμφιέζαμε το «εγώ» μας αφού πάντα ανησυχούμε για την εικόνα μας, και αυτό που έμεινε, για άλλη μια φορά, είναι αυτή η «ευλογημένη» κοινή ιδιότητα από την οποία δεν μπορούμε να ξεφύγουμε: η ιδιότητά μας ως αδέλφια». Το κεντρικό θέμα της επιστολής του Πάπα είναι αυτή «η ευλογημένη κοινή ιδιότητα» που μας καθιστά αδελφούς και αδελφές.
Αδελφοποίηση και κοινωνική φιλία, τα θέματα που αναφέρονται στον υπότιτλο, υποδεικνύουν αυτό που ενώνει τους άντρες και τις γυναίκες, μια στοργική αγάπη που έχει καθιερωθεί μεταξύ ατόμων που δεν έχουν σχέση μεταξύ τους και που εκφράζεται μέσω καλοπροαίρετων πράξεων, με τη μορφή βοήθειας και γενναιόδωρων ενεργειών σε περιόδους ανάγκης. Μια στοργική αγάπη χωρίς συμφέρον έναντι των άλλων ανθρώπων, ανεξάρτητα από οποιαδήποτε διαφορά και ιδιότητα. Γι αυτόν τον λόγο, δεν είναι δυνατές οι παρανοήσεις ή η μερική ανάγνωση του καθολικού και περιεκτικού μηνύματος των λέξεων «Fratelli tutti”.
Μετάφραση: ρφ
