Κανείς δεν είναι μόνος επειδή ο Θεός ποτέ δεν μας ξεχνά
Ακόμη και αν δυστυχώς, οι γονείς μας δεν μας αγάπησαν, ακόμη και αν όλες οι γήινες αγάπες μας κατέρρευσαν, για όλους υπάρχει πάντα η αγάπη του Θεού Πατέρα «που βρίσκεται στους ουρανούς». Αυτό υπενθυμίζει ο Πάπας στην κατήχηση κατά τη γενική ακρόαση, συνεχίζοντας τον κύκλο των σκέψεων σχετικά με το Πάτερ Ημών.
Οι άνθρωποι αναζητούν την αγάπη από την πρώτη ημέρα της ζωής, «είμαστε ζητιάνοι της αγάπης», αλλά συχνά βιώνουμε το γεγονός οι σχέσεις αγάπης να χαρακτηρίζονται από «όρια» και «εγωισμό», την επιθυμία κατοχής και χειραγώγησης: η ανθρώπινη αγάπη έχει μια διφορούμενη φύση, ανθίζει και αμέσως μετά μαραίνεται. Όλοι έχουμε την εμπειρία μια αδύναμης, διαλείπουσας αγάπης. Στην κατήχηση κατά τη γενική ακρόαση, σήμερα το πρωί στην αίθουσα Παύλος ΣΤ΄, ο Πάπας χαράσσει αυτή την υπαρξιακή ανάλυση σχετικά με την ανθρώπινη αγάπη και υπενθυμίζει ότι υπάρχει και μια άλλη αγάπη: εκείνη του Πατέρα «που βρίσκεται στους ουρανούς», για την οποία κανένας δεν πρέπει να αμφιβάλει. Ο Θεός «μας αγαπά», «με αγαπά», επαναλαμβάνει υπενθυμίζοντας ότι «ακόμη κι αν ο πατέρας μας και η μητέρα μας δεν μας αγάπησαν – μια ιστορική υπόθεση -, υπάρχει ένας Θεός στους ουρανούς που μας αγαπά όπως κανείς άλλος επάνω σε αυτή τη γη».
Η αγάπη του Θεού είναι σταθερή. Λέει ο προφήτης Ησαΐας – ακούστε πόσο όμορφο είναι αυτό: «Αλλά, μήπως είναι δυνατόν μια μητέρα να λησμονήσει το παιδί της, να μη ευσπλαγχνιστεί και ελεήσει τους καρπούς των σπλάγχνων της; Εάν δε και, έστω, μια μητέρα λησμονήσει και απαρνηθεί τα παιδιά της, εγώ ποτέ δεν θα σε λησμονήσω. Ιδού, στις παλάμες των χεριών μου σε έχω ζωγραφίσει» (49,15-16). Σήμερα είναι στη μόδα το τατουάζ: «Στις παλάμες των χεριών μου σε ζωγράφισα». Έκανα τατουάζ εσένα πάνω στα χέρια μου. Εγώ βρίσκομαι στα χέρια του Θεού, έτσι, και δεν μπορώ να αποκοπώ. Η αγάπη του Θεού είναι όπως η αγάπη μιας μητέρας, η οποία ποτέ δεν ξεχνιέται. Και αν μια μητέρα σας ξεχάσει; «Εγώ δεν θα σας ξεχάσω ποτέ», λέει. Αυτή είναι η τέλεια αγάπη του Θεού, με αυτό τον τρόπο Εκείνος μας αγαπά.
Επομένως «ακόμα κι αν όλες οι γήινες αγάπες μας θρυμματιστούν και δεν παραμείνει στα χέρια μας τίποτα άλλο παρά σκόνη, υπάρχει πάντα για όλους εμάς, φλέγουσα, η αγάπη του Θεού», υπογραμμίζει επίσης ο Φραγκίσκος.
Προχωράμε πέρα από την εικόνα των γονέων
Για να προσευχηθούμε είναι απαραίτητο ωστόσο, να εισέλθουμε στο μυστήριο της «πατρότητας του Θεού», συνειδητοποιώντας ότι «ο Θεός είναι ο πατέρας σου», διαφορετικά «μην προσεύχεσαι», λέει ο Πάπας. Και αν σου έρθει αυθόρμητα να σκεφτείς τις μορφές των γονιών σου, θα πρέπει με κάποιο τρόπο να τις καθαρίσουμε, να τις εξευγενίσουμε, προειδοποιεί ο Φραγκίσκος, υπενθυμίζοντας επίσης την Κατήχηση της Καθολικής Εκκλησίας. «Κανένας από εμάς δεν είχε τέλειους γονείς» και εμείς επίσης «δεν θα γίνουμε ποτέ γονείς ή ποιμένες, τέλειοι» επειδή – εξηγεί ο Πάπας – οι σχέσεις αγάπης μας συχνά «μολύνονται από επιθυμίες για κατοχή ή χειραγώγηση του άλλου», έτσι ώστε μερικές φορές «οι δηλώσεις αγάπης να μετατρέπονται σε αισθήματα θυμού και εχθρότητας». «Εκείνοι οι δύο αγαπιόντουσαν τόσο πολύ, την περασμένη εβδομάδα, σήμερα μισιούνται μέχρι θανάτου: αυτό το βλέπουμε καθημερινά!», σημειώνει ο Ποντίφικας διότι μερικές φορές εμφανίζονται οι πικρές ρίζες που έχουμε μέσα μας και κάνουν κακό. Επομένως όταν μιλάμε για τον Θεό ως πατέρα, ο Πάπας μας προτρέπει να προχωρήσουμε πέρα από την εικόνα των γονιών μας.
Ριζική διαφορετικότητα στην αγάπη του Θεού
Η αγάπη του Θεού είναι πράγματι εκείνη του Πατέρα που βρίσκεται στους ουρανούς, όπως διδάσκει ο Ιησούς με το Πάτερ Ημών, απόλυτη αγάπη που σε αυτή τη ζωή «θα γευθούμε μόνο σε ατελή μορφή». Η έκφραση «στους ουρανούς» δεν δείχνει επομένως μια απόσταση αλλά «μια ριζική διαφορετικότητα της αγάπης, μια άλλη διάσταση της αγάπης, μια ακούραστη αγάπη, μια αγάπη που θα παραμείνει για πάντα». Αρκεί να πούμε «Πάτερ Ημών ο εν τοις ουρανοίς», και αυτή η αγάπη έρχεται, υπενθυμίζει ο Πάπας.
Ως εκ τούτου, μη φοβάστε! Κανείς μας δεν είναι μόνος. Ακόμη κι αν δυστυχώς ο γήινος πατέρας σου ίσως σε ξέχασε και εσύ είσαι δυσαρεστημένος μαζί του, δεν στερείσαι της θεμελιώδους εμπειρίας της χριστιανικής πίστης: εκείνη του να γνωρίζεις ότι είσαι αγαπημένο παιδί του Θεού και ότι δεν υπάρχει τίποτα στη ζωή που μπορεί να σβήσει την παθιασμένη αγάπη του για εσένα.
Ανθρώπινη αγάπη σαν τη δροσιά που εξασθενεί την αυγή
Στην κατήχηση ο Φραγκίσκος επικεντρώνεται στο πώς βιώνεται η αγάπη. «Οι άντρες και οι γυναίκες είναι αιώνια ζητιάνοι της αγάπης», αναζητούν ένα μέρος όπου θα αγαπηθούν, αλλά δεν το βρίσκουν. «Πόσες φιλίες και πόσες αγάπες που μας έχουν απογοητεύσει υπάρχουν στον κόσμο μας!», αναφωνεί ο Πάπας ο οποίος αναφερόμενος στο Συμπόσιο του Πλάτωνα, θυμίζει ότι ο έλληνας θεός της αγάπης «είναι η απόλυτη τραγικότητα: δεν είναι σαφές αν είναι μια αγγελική μορφή ή ένας δαίμονας» και η μυθολογία λέει ότι είναι γιος του Πόρου και της Πενίας, δηλαδή της πονηριάς και της φτώχειας, φέρνοντας έτσι κάποια φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά των γονιών του. Αυτό μας κάνει να σκεφτούμε την «αμφιλεγόμενη φύση της ανθρώπινης αγάπης», που είναι ικανή να ανθίσει και αμέσως μετά να μαραθεί και να πεθάνει, αυτή που αρπάζει κάποιον ξαφνικά και στη συνέχεια τον εγκαταλείπει. Ο προφήτης Ωσηέ, στη συνέχεια πλαισιώνει με αμείλικτο τρόπο τη συγγενή αδυναμία της αγάπης, όταν λέει: «Η αγάπη σας είναι σαν ένα πρωινό σύννεφο, σαν τη δροσιά που σβήνει την αυγή». Επομένως, η αγάπη μας είναι συχνά «μια υπόσχεση που αγωνίζεται να κρατηθεί», μια προσπάθεια που σύντομα εξατμίζεται, «μοιάζει λίγο, όπως όταν το πρωί, ο ήλιος βγαίνει και εξαφανίζει τη νυχτερινή δροσιά». Όλοι μας έχουμε βιώσει την εμπειρία μιας αδύναμης και διακοπτόμενης αγάπης:
Επιθυμώντας να αγαπηθούμε, βρισκόμαστε αντιμέτωποι με τα όριά μας, με τη φτώχεια των δυνάμεών μας: ανήμποροι να τηρήσουμε μια υπόσχεση η οποία κατά τις ημέρες χάριτος φαινόταν εύκολη να επιτευχθεί. Εξάλλου και ο απόστολος Πέτρος φοβόταν ότι κάποια στιγμή θα τον εγκατέλειπε. Ο απόστολος Πέτρος δεν ήταν πιστός στην αγάπη του Ιησού. Πάντα υπάρχει αυτή η αδυναμία που μας κάνει να πέφτουμε. Είμαστε ζητιάνοι που στη πορεία κινδυνεύουμε να μην βρούμε ποτέ πλήρως αυτό τον θησαυρό που όλοι αναζητούν από την πρώτη ημέρα της ζωής τους: την αγάπη.
Ακριβώς η «πείνα για αγάπη» που όλοι αισθανόμαστε είναι η πρόσκληση να γνωρίσουμε τον Θεό που είναι ο Πατέρας. Από αυτή την εμπειρία πέρασε και η μεταστροφή του λαμπρού ρήτορα, Αγίου Αυγουστίνου, ο οποίος αναζητούσε μεταξύ των πλασμάτων αυτό που κανένας δεν μπορούσε να του δώσει, μέχρι που γνώρισε τον Θεό.
Σήμερα το πρωί, πριν από την γενική ακρόαση, ο Πάπας συνάντησε τους πιστούς της αρχιεπισκοπής του Μπενεβέντο, στη Βασιλική του Αγίου Πέτρου. Κατά τον χαιρετισμό του προς τους Ιταλούς, στο τέλος της κατήχησης, θέλησε να υπενθυμίζει ότι την ερχόμενη Παρασκευή είναι η γιορτή της Καθέδρας του Αγίου Αποστόλου Πέτρου: «Προσευχηθείτε για μένα – είπε – και για το έργο μου, αλλά και για τον Πάπα Βενέδικτο, ώστε να επιβεβαιώνουμε πάντα και παντού ότι είμαστε αδέλφια στην πίστη».
Μετάφραση: ρφ
