Η Φάτνη, η ιστορία της και η Φάτνη της Μητροπόλεως
Από τα πολύ παλαιά χρόνια οι χριστιανοί συνήθιζαν να απεικονίζουν τη Γέννηση του Χριστού.
Στις κατακόμβες της Ρώμης έχουν βρεθεί σχετικές αναπαραστάσεις είτε ζωγραφισμένες είτε χαραγμένες στους τοίχους. Εφευρέτης όμως της Φάτνης θεωρείται ο Άγιος Φραγκίσκος της Ασίζης ο οποίος τη δημιούργησε για πρώτη φορά το 1223. Ο μοναχός Θωμάς da Celano, συγγραφέας του βίου του Φτωχούλη του Θεού, αφηγείται πως όταν τα Χριστούγεννα του 1222 ο Φραγκίσκος πήγε στη Βηθλεέμ και συμμετείχε στις τελετές της Γεννήσεως του Ιησού, «εντυπωσιάστηκε τόσο πολύ που όταν επέστρεψε στην Ιταλία θέλησε να τις επαναλάβει». Επειδή όμως την εποχή εκείνη δεν επιτρεπόταν οποιαδήποτε ιερή αναπαράσταση εντός των Ναών ο Πάπας Ονώριος Γ΄ του χορήγησε την άδεια να τελέσει τη Λειτουργία των Χριστουγέννων σε μια σπηλιά. Σιγά σιγά όλο και περισσότεροι χωρικοί συγκεντρώθηκαν γύρω από τη σπηλιά που φωτίζονταν από τις δάδες των μοναχών ενώ στο κέντρο της είχε τοποθετηθεί ένα παχνί με άχυρα, ένα γαϊδουράκι και μια αγελάδα. Αυτή ήταν η πρώτη ζωντανή φάτνη, ενώ η πρώτη φάτνη με όλους τους πρωταγωνιστές δημιουργήθηκε το 1283 από το γλύπτη Αρνόλφο di Cambio ο οποίος κατασκεύασε 8 αγάλματα που αναπαριστούν τη γέννηση και του Μάγους.
Κάθε χρόνο ακολουθώντας αυτή την παράδοση εκατομμύρια άνθρωποι σε όλη την υφήλιο κατασκευάζουν φάτνες σε Εκκλησίες, σε πλατείες αλλά και σε σπίτια.
Φέτος η φάτνη της Μητρόπολης έχει μια ιδιαιτερότητα.
Έχει υιοθετήσει την Πορτάρα, το σήμα κατατεθέν της Νάξου.
Η Φάτνη δεν είναι ένας περιοδικός στολισμός ή μια σκηνογραφία που απλώς μας θυμίζει μια επέτειο. Πίσω της κρύβεται ένα από τα μεγαλύτερα γεγονότα που συνέβησαν στην ανθρωπότητα και μια από τις πιο ασύλληπτες αλήθειες της Πίστεώς μας: Το γεγονός της Ενσαρκώσεως, ότι δηλαδή ο Θεός στο 2ο Πρόσωπο της Αγίας Τριάδας έλαβε ανθρώπινη φύση, γεννήθηκε ως άνθρωπος μια φορά και «ζει και βασιλεύει στους αιώνες των αιώνων».
Η Πορτάρα στη φάτνη μας θέλει να δηλώσει ακριβώς αυτό: Ο Χριστός γεννήθηκε στη Βηθλεέμ αλλά το αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος ευεργετεί και σώζει την ανθρωπότητα ολόκληρη, κάθε τόπο, το δικό μας τόπο, το νησί μας. Η γέννηση του Θεανθρώπου ανανεώνεται στον τόπο μας κάθε φορά που εμείς οι κάτοικοι αυτού του νησιού ενεργούμε με αγάπη, με σεβασμό, με κατανόηση, με αλληλεγγύη, με φιλανθρωπία.
Έχοντας περάσει την Πορτάρα, μια ανηφόρα οδηγεί στη σπηλιά που γεωγραφικά τοποθετείται στο Κάστρο στο σημείο που στέκεται ο Μητροπολιτικός Ναός: Η γέννηση του Χριστού πραγματοποιείται σήμερα στην καρδιά του κάθε ανθρώπου ο οποίος προσπαθώντας να νικήσει τους πειρασμούς του αγωνίζεται να λάμπει σαν υπόδειγμα αυθεντικού χριστιανού. Η πορεία προς τη Σωτηρία δεν είναι εύκολη, είναι δρόμος ανηφορικός, κακοτράχαλος, που απαιτεί υπομονή, προσκαρτερία, επιμονή και εμπιστοσύνη στη Χάρη του Θεού.
Η προσπάθεια όμως ανταμείβεται: Φθάνοντας ψηλά στη φάτνη (στο σημείο που στέκει η Μητρόπολη) προσκυνάς το Θείο Βρέφος. Φτάνεις στον προορισμό έχοντας διανύσει έναν επίπονο ανήφορο.
Η Μητρόπολη, δηλαδή η Μητέρα Εκκλησία ανοίγει την αγκαλιά της και υποδέχεται τα παιδιά της. Αυτή είναι το μέσο το οποίο χορηγώντας τα Μυστήρια της Σωτηρίας φροντίζει τα τέκνα της και τα οδηγεί στον Ενσαρκωμένο Λόγο, τον Ιησού Χριστό.
Καλές Γιορτές και Καλά Χριστούγεννα!
π. Γ.Π.
